„Het volk stond en zag het aan”.

En het volk stond en zag het aan. En ook de oversten met hen beschimpten- hem, zeggende: Anderen heeft hij verlost; dat hij nu zichzelven verlosse, zoo hij is de Christus, de uitverkorene Gods. Lukas23:35.

In de geschiedenis van Jezus' lijden vraagt zelfs de kleinste trek onze aandacht. Van zelf de machtigste, sterkst ingrijpende stukken het meest. Maar toch ook de kleinere opmerkingen, die in het breed verhaal zijn ingelascht, hebben ons • iets te zeggen. Zij daarom ditmaal ingedacht wat Lukas de Evangelist, als van ter zijde, in zijn historisch bericht invoegt, als hij zegt: -iHet volk stond en zag het aann.

Geheel het proces over den Nazarener had Jerusalem in rep en roer gebracht. Met de opwekking van Lazarus was die beweging onder het volk reeds begonnen. Jezus optreden in den Tempel had die roerige stemming onder het volk nog hand over hand doen toenemen. Toen 't gerucht uitging, dat Jezus gevangen was genomen en voor het Sanhedrin werd gesteld, en nu naar het rechthuis van Pilatus werd vervoerd, was de schare van allen kant te hoop geloopen. De Joodsche leiders hadden' die schare geprikkeld. Het: Kruist hem, kruist hem! was het ééne roepen van allen kant geworden. En toen eindelijk het vonnis geveld was, en de officier zijn wacht voor de poort van het rechthuis in gelid stelde, was er volk te over, dat meeliep, en langs den weg waren zelfs de vrouwen en kinderen uitgeloopen, om wat voorbij trok aan te zien. Zelfs waren er vrouwen, die onder het voorbijtrekken, om Jezus weenden.

Stellig was het dan ook eene vrij groote massa volk die zich bij Golgotha opstelde, toen de wacht de hand aan Jezus sloeg, en hem kruisigde. En natuurlijk verhoogde die wilde, schreeuwende hoop, die staan bleef, en naar het kruis opzag, voor Jezus het pijnlijke van zijn lijden.

In sommige landen is men thans gewoon een executie binnenshuis in de gevangenis te doen plaats hebben, omdat het te hooploopen bij zulk een executie en het zien er van meestal verwildert. Ook voor Jezus zou het mindering van lijden zijn geweest, zoo hij eenzaam en aan het oog der wereld onttrokken, zoo 't kon alleen voor het oog van zijn Vader in de hemelen, den doodstrijd had kunnen doorworstelen.

Maar ook deze verzachting van leed werd onzen Heiland niet gegund. Waar hij uit zichzelf reeds zoo bitter leed in zijn doodsstrijd, zag hij dit bange lijden nog in zoo gevoelige mate verzwaard door dien wilden hoop, die aanliep, en voor zijn kruis staan bleef-^ want dat bedoelt Lukas met te zeggen: Het volk stond. De groote massa ging wel voorbij, en liep door, maar er was een fanatieke hoop die staan bleef om in Jezus' doodsstrijd te genieten, hem in zijn sterven nog te hoonen en te tergen, en er in te genieten, zoo boosaardig als ze liem toesisten, in spot belachten en beschimpten.

Ze bleven staan, en sagen 't aan.

En toen dat stille, kalme gelaat van Jezus hun hartstocht onbevredigd liet, toen verzonnen ze wat ze maar konden, om Jezus zeer te doen en door hun gegil zijn doodsstrijd nog te verzwaren.

Toch was niet heel die hoop zoo. Toen Jezus'op die schare, die daar voor zijn kruis stond, nederzag, ontdekte hij ook zijn lieve moeder, en naast zijn moeder zag hij zijn intiemsten discipel Johannes staan. Jezus herkende dus de personen. En toen werd het Jezus te machtig. Neen, zijn moeder hoorde daar onder dien wilden hoop niet. Het was zoo pijnlijk voor haar, die woeste kreten' en dat tergend gejoel om zich heen te hooren, en dan 't sterven van haar zoon aan te zien, dat zwellen van het bloed naar het hoofd, dat bange trekken in de uitgestrekte armen. En daarom gaf Jezus haar een wenk: » Moeder, zie uw zoon«, en sprak hij tot Johannes: sZoon, zie uw moeder*. En toen gingen ze beide heen.

Van Petrus merkt men bij Golgotha niets, maar zeer stellig zijn er ook enkele trouwe Galileërs bij geweest, die opgekomen voor het Paschen, al de ergernis in het Rechthuis hadden meegemaakt. Maar de groote massa bestond toch uit Jerusalems canaille van het laagste soort, dat door de overpriesters werd aangevoerd en aangevuurd, daar zij immer-s den wilden hoop voorgingen in spotlach, terging en beschimping.

Ge gevoelt de verzwaring die hierin voor Jezus onder zijn lijden lag.

Het vriendelijk oog van Maria en Johannes moest hij zelf weg laten gaan. Liefde gebood dit. Maar toen bleef in de bange uren, totdat hij den adem uitblies, niets om hem heen staan dan die in zijn weeën en doodssmarten genietende schare. Te midden van deze benauwdheden van den naderenden dood had een schare als in Galilea hem omringde, hem kunnen troosten en sterken, maar wat nu om zijn kruis stond te woelen en joelen, moest hem wel door de ziel snijden, en hem grieven diep in zijn zoo teeder en gevoelig hart.

Voor de wereld stierf hij. Om de wereld te verzoenen, ging hij in den bitteren dood. En nu, op 't eigen oogenblik dat de dood hem reeds bekruipt, komt uit heel die wereld bij zijn kruis niet anders dan zulk een van bloeddorst tintelende fanatieke hoop hem begroeten, en uit die begroeting zich in smaad, in tergenden spot en kvvetsenden, grievenden hoon.

Voorzeker wordt terecht de nadruk gelegd op het kruis en op het lijden dat dit kruis aan Jezus naar het lichaam veroorzaakte, maar vergeet daarom toch nooit, dat er nog zooveel bijkwam. De Kruiswoorden van onzen Heiland zijn heerlijk, te heerlijker zelfs, omdat ze zulk een triomf over het leed van de ziel verrieden, maar versta het toch, dat ze juist daarom te hooger staan, omdat ze van het kruis zijn afgeroepen, op het • eigen oogenblik toen uit wat om dat kruis stond, zulk een giftig, demonisch gesis en gelaster tegen het kruis opging.

Zoo bang en bitter moet dit bij de lichaamssmart bijkomende zielslijden het brengen van Jezus' offerande aan het kruis dan ook verzwaard hebben, dat alle eeuwen door onder hef vrome volk zich' de a: uidrang hernieuwde, om Jc/.us voor dit grievende lijden te danken door in gedachte ook onzerzijds voor Golgotha te blijven staan, en het aan te zien, maar 't aan te zien met het oog des geloofs.

Een vluchtig indenken van wat Golgotha geweest is, voldeed de kinderen Gods niet. Teb kens trok' eigen zielsdrang hen weder naar het Kruis toe. De behoefte kwam gedurig weer op, om geheel dit aangrijpende tafereel, van Gethsemané af, weer op te halen, het zich voor te stellen, het als voor oogen te zien, en er in mee te leven.

Voor hen die uitwendiger leven, heeft men gepoogd dit te bevorderen, door langs den weg, zoo in Tyrol als elders, kleine afbeeldingen van Jezus lijden' in al zijn bijzonderheden uit te stallen. En dit heeft wel goed gewerkt.

Maar toch, wie intiemer band aan Jezus voelde, voelde daar geen behoefte aan, maar spelde, als we ons zoo mogen uitdrukken, woord voor woord van het Evangelisch lijdensverhaal.

Dit kan niet altoos Vandaar het samentrekken van aller vromen aandacht op 't lijden van Jezus in de passieweken. Eigenlijk moest ook dit niet hoeven. We moesten, als 't goed was, heel 't jaar door aan den voet van het Kruis vertoeven. Maar zoo zijn we niet. Zoo mag 't bij een enkele wezen. Maar het leven is te druk, en leidt te zeer af. En daarom zijn die passieweken ons zoo noodig, en komen ze ons zoo ten goede.

Doch dan moet de kracht ook gezocht niet in't vele redeneeren en betuigen, maar vooral daarin, dat aller vroom gemoed den Man van Smarten een gestalte in de eigen t\t\ doe erlangen. En dit nu bereikt ge niet, of ge moet van regel tot regel, en van woord tot woord, het zoo tragisch verhaal van Jezus' lijden en sterven volgen. Ge moet 't, dank zij uw verbeelding, weer in al zijn trekken voor u doen opleven. Ge moet 'er u in verliezen, alsof ge zelf hadt moeten doorstaan, wat Jezus voor u doorstond. En zoo nu moet 't ook hier zijn.

Alleen wie er zich in kan denken, dat hij zelf aan het kruis hing en dan zoo door dieii woedenden hoop getergd en gelasterd werd, voelt, wat Jezus ook hierin voor ons geleden heeft, niet alleen' in zijn doorboorde handen, maar ook iri zijn door spot en grief doorboorde del.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen