Ieestafel.

1. J. N. VoOR^iOEVE, DEN HAAG: GEÏLLU­ STREERDE CHRISÏEUJKE SCHEURKALENDER 191S.

Het schild, op donker-bruinen grond, in den kop een fijne, teekening van ISINGS, waarvan het motief ontleend is aan den ritus van den VER­ ­ ZOENDAG. Daaronder in kloeke, zwarte letters: VBiEDE DOOR HET BLOED DES KRUISES en dan het blok met links J LEVITICUS 16 VERS 2—15 en rechts HEBREEN 9 VERS 6—14.

De teekening is artistiek, alleen begrijp ik niet waarom ISINGS den hoogepriester in het Heilige, en niet den hoogepriester in het Allerheiligste van den Tabernakel heeft gegeven.

Aan de blaadjes van het blok is blijkbaar veel zorg besteed. Zij geven, zooals het bij dézen kalender gewoonte is, aan de voorzijde den datum en verder meest alleen 'n tekst. Aan de achterzijde, korte verhaaltjes en overdenkingen.

Ook stichtchjke Meditaties bij lederen Zondag. Bovendien vindt men in het blok I2 Bijbelsche platen., die de Geschiedenis van Jakob en Jozef in beeld brengen.

Deze Bijbelsche platen zijn ditmaal niet geklewrd. Ik weet niet of zij ook van ISINGS zijn, maar de uitbeelding is, naar uit alles en niet het minst uit het expressieve van de gezichten blijkt, werk van een kunstenaar. Misschien zouden iiij den toeschouwer nog meer toespreken, indien het gekleurde platen waren. Dan, hoe dit zij, ze vormen een serie, die men ook om haar kunstwaarde, niet moet kiten verslingeren.

Ook met dezen kalender voor WL") is de Firma VOORHOEVE, die nu reeds 25 jaar haar CHRISTELIJKE SCHEURKALENDER uitgeeft, lang niet slecht geslaagd.

2. D. WOUTERS EN ANDRÉ. NEDERLANDSCH LEESBOEK VOOR DE CHRISTELIJKE SCHOLEN. Uitgave van P. Noordhoff. — Groningen.

Onder dezen titel geeft de Groningsche Firma 12 deeltjes kinderlectuur voor de christelijke lagere school.

De eerste 10 zijn bestemd voor het tweede tot en met het zesde leerjaar, het lie en 12, onder den titel HISTORISCHE 'BLOEMLEZING, — is meer bepaald voor het zesde leerjaar bestemd. Aan dit 11e en 12e deeltje is toegevoegd: NOODIGE EN OVERBODIGE AANÏEEKENINGEN bij de HISTORISCHE BLOEMI-EZING, door D. WOUTERS en F. ANDRÉ en bij de PLATEN door G. WESTER-MANN. 'n Klein boekje van 16 bladzijden, bestemd voor den onderwijzer om hem, zoo noodig, op het gebied van historie en kunst, nader in te lichten.

De gedachte, die voorzat bij de heeren Woü'i'ERS en ANDRÉ met het sanionstellen van dit LEESBOEK, was: het peil van de leerstof op onze lagere scholen wat te verhoogen. Zij bedoelen met hun 12 deeltjes een stof te geven, die zich aanpast aan de ziel van het kind; van de eerste deeltjes af het taalgevoel der kinderen ontwikkelt; en-die, vooral in de latere deeltjes, wat zin en lust voor belletrie wekt.

In één woord, geen leer-, maar ccn leesboek.

Zij hebben daarbij over het geiiccl die stof ontleend, zoo wat het proza als de iioczie betreft, aan christelijke auteurs.

Waar zij echter een versje van ecu dichter of een lecsstukje van een prozaïst opnamen, die nu niet bepaald onder de zooeven genoemde auteurs-kategoric valt, hebben zij wei gezorgd dat daarmee de antithese iniet in .hun LEESBOEK kwam.

Zoo namen zij in huh "9e rdeeïtjc ccn ; prozaslukje op van — schrik nu niet imjn lezer! — McLTA'i'ULI.

Kan er heuscb wel mee door.

Het is toch niet anders dan liet l)ckeiide verhaaltje, - -belletristisch mooi en met-er-in een, ook voor ons christenen lang niet overbodige levensles—: DE JAPANSCHE'STKEXHOUWËR.

„Er was een man, die steenen hieuw uit de rots. Zijn arbeid was zeer zwaar, en hij arbeidde veel; doch zijn loon was gering. Kn tevreden was hij niet".

Er wordt dan in - verteld, dat hij wenschte een rijk man te zijn, en toen hij dat wa.-; , 'u koning, en als hij 'n koning is en de zon hem schroeit, de zon: toen hij de zoii Was, en een wolk zich stelde tusschen den hemel en de aarde en stuitte dë stralen, dat hij, de nooit tevredene, toen weer wenschte 'n wolk te zijn.

„En de wolk verwoestte door veè^I^yi'aters het veld".

„En ze viel neer op een rots, die nift week".

„En tevreden was hij niet".

„Van die rots is macht gegeven liovcn mij. Ik. wenschte die rots te zijn".

„En de wolk werd rots".

„En daar kwam een man met ccn houweel, en nietpuntigen beitel, en metzwaren hamer, die steenen uithieuw uit de rots'".

„En de rots riep: „Ik ben zwakker dan deze . . . ., ik wenschte die man te zijn.

En er kwam een engel uit de hcmcJ, die zeide : „L' zij gelijk gij gezegd hebt".

En hij was steenhouwer. En hij hiciuw steenen uit de rots, met zwaren arbeid, en hij arbeidde zeer lang voor weinig loon, en hij was tevreden".

Zeker, christelijke moraal zit in dit verhaaltje niet, toch wel moraal; en ik kan mij dan ook niét denken, , dat 'n christen, maar wél, dat 'n socialist en die dan nog maar enkel vanwege „den klassenstrijd", — dit verhaaltje verderfelijk voor z'n^kind zal vinden.

Ik heb met opzet bij dit, aan Dou WE.S 1 )KKKER'S literaire nalatenschap ontleend proza-stukje, wat lang stil' gestaan, opdat aan het opnemen daarvan geen wapen zou Worden ontleend waarmee het boek vau WOUTERS en .'VNDKJ; wellicht is te nekken.

Maar bovendien, het ., proza" eu ook de „poëzie" is, zooals - de samenstellers zeggen, «natuurlijk en bij voorkeur genomen uit werken van christelijke schrijvers".

En dan mag ik noemen: VA.V ALPHEN, die er na' lange jaren van verguizing, als kinderdichter weer boven op komt, NELLIE, E. GER-DEs, - J, DE LIEFDE, J. J. L. TEN KATE, H. PiERSoN, JOH. BREEYOORT, IS; ÜA COSTA, P. J, MoETON, A. J. HOOGENBIRK, NIC. BKETS, "B. TER HAAR, DR. HOEDEJIAKER, G. SCHRIIVER, J. V. OOSTERWIJK BRÜIJN, G. ÜEZELLE, J. V. LU.M MEL, DK. A. KCVPER aan wien, onder den titel: EEN JOODSCHE HUITENSLANDS en onder dien van: UWE ZONDEN WIT ALS SNEEUW, een hoofdstuk uit: \'ROUWEN UIT DE HEILIGE SCHRIFT en een HERAUT-meditatié zijn ontleend, die mij, eerlijk gezegd én belletrisch èn om »wat-er-in zit* van nog vrij wat hooger waarde dunken, dan MULTATÜLI'S SJAPANSCHE STEENHOUWER*.

Alleen maar. voor wat het belletristische betreft, üit KUVPER'S meditatie deze aanhaling over: «Sneeuw*.

Telkens als het duchtig wintert, en de sneeuw van den hemel nederdaalt, de vrieskoude de vlok hard houdt, toovert die sneeuw. Ze toovert een wonderland, een wondervvcreld voor ons oog.

Ze verandert geheel het gelaat des aardrijks: ze verbrecdi alle lijnen: ze verlengt de afstan­ den ; ze lost alle kleur en tint in smettelooze kleurloosheid op; ze omzoomt als met wit bont gewaad en hoed; ze bépluimt de takken; ze verhoogt de torenspitsen; en ze doopt al wa ons omgeeft, in een klaarheid en helderheid, die als de zon er op inschijnt, schittert als diamantgruis*.

Eindelijk, ook proza of poözie van CATS, VONDEL, BILDERDIJK. Dat de schrijvers door mij hier nu niet bepaald naar tijdsorde zijn genoemd, vindt zijn oorzaak in de omstandigheid, dat ik mij vrijwel heb laten bepalen door de volgorde der deeltjes van het LEESBOEK.

Wat DE HISTORISCHE BLOEMLEZING betreft, deeltje XI—Xll van het LEESBOEK, deze is niet bedoeld als een aaneengesloten Vaderlaudsche Geschiedenis; dit toch ware met karakter van LEESBOEK in strijd. Zij is, in onderschikking aan het hoofddoel: het peil der Icesstof op onze christelijke lagere scholen wat te verhoogen, — alleen bedoeld om »in de hoogste klassen een ontwikkkelend leesuurtje te geven, dat tevens zal bijdragen tot het aankweeken van liefde voor historische lectuur".

»Wij wüdcn geven, " zeggen daarbij de heeren WOUTERS en ANDRÉ, »zuivcre historie — geen gephantaseerde verhalen met historischen achtergrond — en bovenal van schrijvers, die belijden wat SALOMO schreef: GERECHTIGHEID VERHOOGT EEN VOLK, MAAR DE ZONDE IS EEN SCHANDVLEK DER NATIËN."

En wat zij wilden, hebbbh zij met het ontkenen van stukken o. a. aan de werken van EusEBius, MoMJiSEN, vüN RANKE, IIOOFT, BIL­ DERDIJK, GROEN VAN PRINSTERER — gedaan ook.

Overtuigd, dat „de verluchting voor kinderleesbocken onmisbaar is, " hebben de samenstellers voor waarlijk goede platen en plaatjes gezorgd. „De reproductie der oorspronkelijke teekeningen heeft met de grootste zorg plaats gehad, en geen cliché's zijn goedgekeurd, dan nadat de kunstenaars hun goedkeuring aan de reproductie, hadden verleend."

Hoewel zelf niet al te vaardig in de zoo moeilijke kunst van opvoeding en een volslagen leek in de wetenschap der school-paedagogiek, meen ik toch, dat dé heeren WOUTERS en ANDRÉ met dit LEESBOEK hun hoofddoel hebben bereikt en, zoo uit esthetisch als ethisch en religieus oogpunt bezien, een lang niet onbruikbaar LEESBOEK voor de christelijke scholen hebben gegeven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen