Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Ophetiing van de Theologische  Faculteit aan de Stedelijke  Universiteit te Amsterdam.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Ophetiing van de Theologische Faculteit aan de Stedelijke Universiteit te Amsterdam.

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het besluit van den Gemeenteraad van Amsterdam, op voorstel van Prof. Fabius genomen, om aan de Regeering te verzoeken door een wijziging van de Hooger Onderwijswet het daarheen te leiden, dat Arhsterdam's Stedelijke Universiteit ontslagen worde van de verplichting om er een Theologische Faculteit op na te houden, heeft heftige-verontwaardiging opgewekt, zoowel bij de modernen als bij de Confessioneelen.

Van de modernen is dit te begrijpen. De eerste wet is die van zelfbehoud, en de modernen weten, hoeveel voor hun wetenschappelijke positie afhangt van het voortbestaan dezer Theologische faculteit. Overal elders zijn ze voet voor voet teruggedrongen ; zagen ze de belangrijkste posities hun ontvallen; Vas het met hun alleenheerschappij uit. Alleen in Amsterdam's Theologische faculteit heerschten ze nog oppermachtig; hier kwam niemand binnen, dan .die ultra-modern was. Zoo was deze Faculteit hun laatste bolwerk. Viel ook die weg, dan was de nederlaag volkomen. Vandaar dat ze met hand en tand tegen de opheffing dezer Faculteit zich verzetten.'

Meer verwondering baart het echter, dat' ook van confessioneele zijde zoo fel tegen het besluit van Amsterdam's gemeenteraad oppositie . wordt gevoerd en de orthodoxie hier in broederlijk verbond optreedt met de modernen, om voor het behoud dezer Faculteit te pleiten.

Welk speciaal belang, zou men vragen, heeft de Hervormde Kerk bij hét instandhouden eener Faculteit, wier leerlingen ze niet eens op haar kansel toelaat ? En welk belang heeft de orthodoxie in deze Kerk bij het voortbestaan eener Faculteit, die de hechtste burcht van het modernisme is?

Het antwoord op die vraag geeft Ignotus (onder welken 'schuilnaam gelijk men weet Dr. Kromsigt zich verbergt) in de jongste 'aflevering van J'roffel en Zwaard.

Wordt eenmaal, zoo zegt hij, voor' de Stedelijke Universiteit-van Amsterdam de wettelijk^ verplichting opgeheven om een theologische faculteit in stand te houden, dan wordt daarmede «tegelijk het bestaan der theologische faculteit van andere universiteiten bedreigd en daarmede indirect onze Kerk als Volkskerk.

In welken zin het laatste bedoeld wordt^ verklaart hij nader aldus :

Afschaffing der theologische faculteiten zou beteekenen verzwakking der Volkskerk. Het kan niet anders. Onze Volkskerk toch staat met de historische theologische faculteiten in het nauwste verband. Afschaffing daarvan zou de Kerk in de algemeene schatting alweer meer doen dalen. Zij zou alweer meer uit httpublieke leven zijn teruggedrongen, wanneer hare toekomstige leeraren niet aan eene universiteit, maar aa.n een seminaj-ium zouden studeeren. Het seminarium behoort logisch bij de vrije kerk, de historische theologische faculteit behoort bij de Volkskerk. En daarom — eaveant c.onsules!

Wat-Ignotus hier aan 't slot beweert, dat het seminarium logisch bij de vrije Kerk, de historische theologische faculteit bij de volkskerk behoort, is een stelling, die-zeker niet juist is. Logisch behoort de seminaristische opleiding-voor de dienaren der Kerk bij de Roomsche Kerk, maar niet bij het Protestantisme, dat steeds voor de universitaire opleiding der predikanten heeft partij gekozen. Dat de meeste vrije Kerken seminaria-of theologische kweekscholen hebben opgericht, was niet uit beginsel, maar uit nood. Waar het onderwijs aan de historische Theologische faculteiten zoo verbasterd was, dat daarvan het bangste gevaar voor het leven der Kerk dreigde, konden ze aan deze faculteiten de opleiding harer predikanten niet meer toevertrouwen. Maar logisch volgt het seminarium niet uit de idee der v^ije Kerk; bij de vrije Kerk behoort veeleer de vrije Hoogeschool. En dat dit /niet name in ons land zeer wel is ingezien, blijkt wel daaruit, dat onze vrije Gereformeerde Kerken rnet de vrije Gereformeerde Universiteit in zeer nauw verband staan.

- Toch laten we dit vraagstuk thans Ipopen. Ons doel met deze aanhaling was alleen, om te - doen zien, wat de Confessioneele groep eigenlijk wil.

Ze wil, dat de Hervorrhde Kerk als volkskerk in het publieke leven de plaats zal innemen van de officieele, ware Kerk, die daarom door de Overheid moet worden begunstigd en gepriviligieerd; de andere Kerken zullen dan alleen als secten worden getolereerd. Vandaar, dat voor deze Hervormde Kerk de staatstractementen als recht worden opgeëischt. Vandaar dat de histo'rische theologische faculteiten aan de Staatsuniversiteiten haar privaat eigendom moeten wezen. En wie het waagt, aan het bestaan dezer faculteiten te raken, maakt inbreuk op haar wettige rechten.

Dat dit standpunt juridisch onhoudbaar is, behoeft hier wel niet nader te worden aangetoond. De Grondwet kent geen Staatskerk, maar verklaart dat gelijke bescherming aan alle kerkgenootschappen wordt verleend. Kerk en Staat zijn in Nederland nu eenmaal gescheiden. En elke poging om aan de Hervormde Kerk de gepriviligieerde positie te geven, die de Gereformeerde Kerken in den tijd der Republiek innamen, gaat tegen onze constitutie in. Ook de Hooger Onderwijswet weet dan ook niets van een instandhouden der theologische faculteiten ten dienste van de Hervormde Kerk als volkskerk.' Natuurlijk zouden dan aan deze faculteiten alleen Hervormden mogen benoemd worden. En de Regeering heeft aan deze theologis'che faculteiten Mennisten, Remonstranten en Gereformeerden benoemd. Juridisch zou er zelfs geen enkel afdoend argument tegen ingebracht worden, waarom de Regeering aan deze faculteiten niet een Roomsch of Joodsch theoloog zou benoemen.

Toch is dit niet onze eenige bedenking; veel ernstiger weegt nog het bezwaar, dat een theologische faculteit die door een neutrale Regeering in stand wordt gehou­ den, niet alleen op zichzelf een onding is, maar-een voortdurend gevaar voor de Kerk oplevert.

Zeker, dat een Overheid, die publiek de confessie eener Kerk onderschrijft, ook zorgt, dat aan haar Universiteiten een theologische faculteit bestaat voor de opleiding van de - predikanten dier Kerk, is yolkpmen in den. haak. Maar wan-neer de Overheid als zoodanig aan geen confessie gebonden is; wanneer ze nu eens uit liberale, dan weder uit Christelijke mannen bestaat; dan kan ze geen theologische faculteit, waaraan zij de hoogleeraren benoemt, in stand houden, zonder dat deze faculteit een voortdurende bedreiging voor het leven der Kerk wordt.

Daarom heeft Gxoen van Prinsterer op afschaffing van deze theologische faculteiten aangedrongen. Van separatisme, van een róisgunnen aan de zoogenaamde Volkskerk van den band met deze theologische faculteiten gelijk Ignotus meent, is daarbij geen sprake. Het is juist in het belang der Kerk zelf, wanneer er op aangedrongen wordt, dat de Theologie van de voogdij van den Staat moet worden losgemaakt.

Zou het niet beter zijn, wanneer Ignotus aan dit voor zijn eigen Kerk zoo gewichtige probleem eens de aandacht wijden ging ?

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 15 oktober 1916

De Heraut | 4 Pagina's

Ophetiing van de Theologische  Faculteit aan de Stedelijke  Universiteit te Amsterdam.

Bekijk de hele uitgave van zondag 15 oktober 1916

De Heraut | 4 Pagina's