De Dordtsche Synode.

Zonder te willen ingrijpen op de rechten van onzen mede-redacteur, die de leestafel zoo uitnemend verzorgt, meenen we bij uitzondering hier de aandacht te mogen vestigen op de nieuwe studie over > de Dordsche Synode, die van de hand van Dr. H. Kaajan, predikant te Rotterdam, bij de N. V. »De Standaard" verscheen onder den titel: De groote Synode van Dordrecht in 1618-1619. Onder de talrijke artikelen en geschriften, die naar aanleiding van het driehonderd-jarig gedachtenisfeest der Dordsche Synode het licht zagen, neemt deze studie zeker de eerste plaats in. Niet alleen om de keurige uitvoering, op breed royaal formaat papier en met tal van goede afbeeldingen verlucht, maar vooral om den degelijken inhoud, die hoofdzakelijk aan nog niet uitgegeven bronnen ontleend is.

Dr. Kaajan had reeds door zijn proefschrift over de-Pro acta der Dordsche Synode blijk gegeven een zeer nauwkeurig historievorscher te zijn, en was zeker alleszins bevoegd om een geschiedenisbeeld van de Dordsche Synode te teekenen. Wie aan het slot van dit werk de breede reeks van aanteekeningen nagaat, voor een niet gering deel aan nog onuitgegeven handschriften ontleend, zal eerbied gevoelen voor de noeste werkkracht en den speurzin, waarvan dit studiewerk blijk geeft. Wie dit geschrift dan ook vergelijkt met hetgeen door vroegere schrijvers over de Dordsche Synode geschreven is, zelfs met de breede studie van Dr. Wagenaar, zal voelen, hoe hier metterdaad voor 't eerst een streng wetenschappelijke arbeid over de Dordsche Synode geleverd is. Niet alsof met deze studie daarom de stof reeds uitgeput zou wezen. Dr. Kaajan heeft zich in hoofdzaak t)epaald tot den strijd met de Remonstranten. De zeer belangrijke vraag, hoe de Synode haar dogmatischen arbeid verricht heeft en hoe haar Canones tot stand zijn gekomen, waarvoor het Archief van de Synode der Hervormde Kerk nog tal van kostbare actestukken bewaart en waaromtrent ook andere nog niet uitgegeven bronnen nog belangrijke bijdragen kunnen bieden, heeft hij laten rusten. Maar al is deze historische studie over de Dordsche Synode dus nog allerminst een volledige geschiedenis, wat Dr. Kaajan l^dt is toch een uitnemende bijdrage om de worsteling, die op de Synode plaats heeft gevonden, beter te verstaan. De teekening van de personen, die aan deze worsteling hebben deelgenomen, vooral van de buitenlandsche afgevaardigden is een der best geslaagde gedeelten van dit werk. En evenzoo, dat bijna woordelijk i» weergegeven, dag voor dag, wsit op de Synode met de Remonstranten verhandeld is geworden. Le^s, om slechts één voorbeeld te nemen, wat Dr. Kaajan meedeelt uit de bronnen van het geschil, dat reeds aanstonds rees tusschen Episcopius en den praeses der Synode over de overhandiging van Episcopius' rede, en ieder, die met de geschiedenis der Dordsche Synode vertrouwd is, zal toestemmen, dat dit geschil wel nergens zoo juist is toegelicht als hier. Bovenal echter zijn wij Dr. Kaajan dankbaar, omdat hij tegenover de door en door partijdige voorstelling, die in de geschiedwerken van mannen als Prof. Reitsma en Prof. Knappert van de Synode gegeven werd, de historie zoo klaar en duidelijk heeft doen spreken, dat er wel geen krachtiger verdediging van de Dordsche vaderen bestaat dan dit uit de bronnen zelf bewerkte geschiedverhaal. Misschien had Dr. Kaajan nog wijzer gedaan met niet alle geheel onbewezen lasterpraat, die de Remonstranten over de leden der Synode hebben rondgestrooid, mee te deelen. De wijze, waarop hiervan nu reeds misbruik is gemaakt geworden ( al ging dit geheel tegen zijn bedpeling in, zal hem in dit opzicht wet voorzichtiger gemaakt hebben. Ook is soms wel eens de historische stijl, die bij zulk een werk past, uit het oog verloren ; de titel van § 4 op blz. 114 „snood bedrog of afschuwelijk misverstand", is te veel op effect berekend. Maar al zijn er enkele vlekjes, toch neemt dit niet weg, dat we met groote waardeering van deze studie kennis hebben genomen en Dr. Kaajan dankbaar zijn, dat hij op zulk een wijze, die zelfs den tegenstander eerbied afdwingt, een gedenkzuil voor de Dordsche Synode heeft opgericht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen