„Gij maakt, dat het volk des Heeren overtreedt.”

Niet alzoo, mijne zonen; want dit is geen goed gerucht, dat ik hoore; gij maakt, dat het volk des Heeren overtreedt.

Gedurig gaat er ook in het godsdienstig leven invloed van den één op den ander uit. Woorden wekken, maar voorbeelden trekken. Wie hooger geplaatst is, moet door den invloed, die van zijn persoon uitgaat, al wie onder hem staat naar het heilige lokken en zelfs trekken, en onvergeeflijk wordt de schuld, zoo het voorbeeld

en de voorgang van wie over anderen met gezag bekleed is, insteê van heiligend te werken, een verlagenden invloed doet uitgaan. Het sterkst springt dit in het oog bij den invloed die van de ouders op de kinderen, of van de oudere broeders en zusters op de jongeren uitgaat; iets wat dan vooral zoo pijnlijk aandoet, indien er bij de zeer jongeren nog een geheimzinnige trek naar 't gebed en het Heilige openbaar werd, én indien de ouderen in het gezin, insteê van dit aan te moedigen en te verzegelen, het veeleer nederdrukken en het jonge kind geestelijk vervormen. En toch dit juist is het, wat zoo telkens ergernis wekt. Niet zelden komt 't dan zoover, dat 't jonge kind zijn vader van de herberg zoekt af te houden, over vloek of grove taal de ouders vermaant, en dat het tenslotte niet de ouders zijn die 't kind hooger opleidenmaar veeleer het jonge kind, dat de ergernis, die vader of die moeder geven, poogt te stuiten.

Zeker, er zijn zoo diepgezonken gezinnen, dat zelfs het jonge kind er reeds zedelijk vergiftigd is, en vader naloopt om met hem te zondigen, of zelfs met vader wedijvert, om hem in stuitend vloeken nog te overtreffen. Tenslotte kan de zedelijke inzinking zoo pijnlijk ver zijn voortgeschreden, dat reeds het jonge wicht zedelijk vergiftigd is, en dan ontbreekt u in den meest letterlijken zin, elk aanknoopingspunt, om nog een invloed ten goede te doen inwerken. Het is zoo, een zeer enkel maal ontmoet men ook in zulk een diep verdorven omgeving nog een jong kind, dat van God uitverkoren is, en teederlijk tegen de zonde van vader en moeder in blijft getuigen, doch dit is een zoo zeldzame uitzondering, dat ge er niet mee rekenen kunt, en als regel blijft 't doorgaan, dat er drieërlei soort gezinnen zijn, gezinnen die geheel verdorven en verpest zijn, en waarvan het kroost met de ouders geheel ten ondergaat. Tegenover deze verloren gezinnen staan dan de in echten zin vrome gezinnen, waar vader en moeder met hun kroost saam in de heerlijkheden van hun God genieten. En tusschen deze diep-verloren en hooggeadelde gezinnen staat dan 't tusschensoort in, waar 't bij 'tjongekind nog met een zondagsschool en 't leeren van een liedeke begint, doch waar gedurig onheilige invloeden het goede ondermijnen, en gedurig de overtreding tegen den Heere door de bedorven levensgewoonte wordt uitgelokt.

Gaat 't nu aldus in het stille gezinsleven toe, niet anders is het in de Maatschappij en in het land, en hierop is het dat 't verwijtend vermaan doelt, - als er staat: »Gij maakt dat het Volk des Heeren overtreedt." Waar ook gezegd kan, dat er in uw land in dezen of genen kring nog een volk des Heeren leeft, al zulke groepen zijn toch onder hoede en toezicht gesteld, en al denkt ge hierbij schier eeniglijk aan den Magistraat en aan het geesteüjk bestuur van de Dienaren des Woords en de ouderlingen, toch gaat 't altoos door, dat van deze voorgangers een invloed , kan uitgaan, die 't geloovig volk in zijn vroomheid sterkt en verinnigt, maar ook, dat dezer mannen invloed zich ook juist omgekeerd kan doen gelden, en dat de predikers en de bestuurders het volk des Heeren veeleer uit den dieperen weg naar het pad der oppervlakte lokken, en zoo oorzaak worden, dat het volk des Heeren zijn ernst verslappen laat, allengs verder van de heilige paden afdoolt, en ten slotte op hoogst bedenkelijke zijwegen zijn heilig karakter inboet en varen laat.

Natuurlijk doet zich dit gevaar op elk terrein voor, waar ds meerdere voorgaat en de lager geplaatste volgt. Een dienstbode kan in een vroom gezin hooger opgaan, maar ook een trouwe maagd kan in een wereldsch gezin den glans van haar ziele-adel inboeten. En dit nu geldt overal waar de één als heer en meester een overwegenden invloed op den ander als ondergeschikte uitoefent. Denk slechts aan de scholen en aan den verderfelijken invloed, die daar zoo vaak van een afgedoold onderwijzer uitgaat. En zoo nu ook gaat 't vaak even noodlottig door op groote fabrieken of op werkplaatsen en kantoren. Hoevelen zijn de jonge mannen niet, die nog in hun jeugdige vroomheid verkeerend, in zulke officiën werden aangesteld, en die niet zelden reeds eer 't een jaar verder was, hun vroegere zelf beheersching hadden afgelegd, hun vromen zin lieten varen, en meê afdoolden op het wereldsch pad. Van al zulke verleiders nu kan even beslist gezegd, dat ze maar al te vaak oorzaak waren, dat wie uit den kring van het volk des Heeren tot hen kwam, door hun onheiligen invloed van dat volk des Heeren werd vervreemd.

Maar 't sterkst toch gaat die bedenkelijke actie uit van de mannen, die krachtens ambt en roeping juist gehouden waren, om het jonge geslacht tegen de verleiding der wereld op zijn hoede te doen zijn en met inniger geloofsband en liefdehand aan zijn God te verbinden.

Treedt hier nu een onheilig falen in, dan is de fatale uitwerking hiervan gelijk van zelf spreekt, zoo ontzettend. Een predikant, die uitwendig zijn dienst ja, nog waarneemt, maar toch steeds minder bezieling en invloed van zich doet uitgaan, Éau een bederf voor heel zijn gemeente worden. Een kleine groep van innig vrome g lieden zal zich dan gemeenlijk van haar afzon­ i deren en op zich zelve gaan staan, maar het gros g van de gemeente geraakt dan toch steeds meer a onder zijn dood^nden invloed, en het gewone gevolg is maar al te vaak, dat na dertig, veer­ h tig jaren geheel de gemeente van haar geloof z vervreemd is. Als wie voorganger is, zijwaarts g afdoolt langs verkeerde paden, is hij maar al te W dikwijls oorzaak, dat straks bijna geheel de kudde, die aan hem werd toevertrouwd, met den gewetenloozen hérder mee afdoolde. En dan is 't vaak van zoo volle toepassing dat zulk een ontrouwe herder oorzaak wordt, dat allengs al het volk des Heeren, dat in de plaatselijke kerk was saam gebracht, afdoolt en overtreedt.

En juist zoo nu gaat 't toe bij eiken invloed op de geesten, die van de voorgangers in en buiten de kerk uitgaat. We staan niet allen als van gelijke in beteekenis naast elkander. Op elk gebied van menschelijke werkzaamheid en op elk terrein van menschelijke actie zijn er enkelen die voorgaan, en velen die volgen, en al naar gelang nu de invloed van die enkelen onzen God verheerlijkt of omgekeerd des menschen roem tegen de eere Gods doet aanstooten, gaat er op 't volk een prikkel ter heiliging dan wel een prikkel tot verlating van de eere Gods uit.

Ga maar na, welke invloeden ook nu weer bezig zijn, om zich te doen gelden op het gebied van de kunst, of van de letterkunde, van het wijsgeerig denken of van het practisch beheerschen van het leven. Alle deze invloeden staan op zich zelf en werken veelal op ander dan het kerkelijk terrein. Toch zijn ook al deze levensuitingen als van hoogere orde door onzen God onder de volken uitgezonden om Hem te verheerlijken. Juist zooals leeuwerik n t m j w g v g of lijster door hun zang Gods eere verhoogen, zoo ook moet de ontwikkeling en de rijping van alle hoogere gaven, die God ons, menschen, toebedeelde Zijn majesteit verheerlijken. Doch blijkt nu straks dat alle deze invloeden in plaats van de eere Gods te bedoelen, van het heilige aftrokken en een geest verwekken, die tegen het Heilige ingaat, dan werkt ook hier een actie, die welhaast zelfs uit vrome kringen meer dan één mee doet afdolen, en de droeve uitkomst kan dan geen andere zijn, dan dat heel het maatschappelijk leven in stee van onzen God te verheerlijken veel eer zijn volk lokt naar paden, die steeds verder van het heilige vervreemden-Juist daarom is het zoo roekeloos bijaldien de vromen in den lande al zulk terrein aan de keken der wereld over ' laten, als gingen ze ons niet aan. Invloed gaat er toch van uit. Die invloeden dringen toch ook in uw kring enten slotte zelfs in uw eigen gezin door. En juist daarom is het zoo uiterst bedenkelijk, alle deze uit God gewelde krachten aan de onheilige wereld over te laten. In uw kinderen of kindskinderen achterhalen ze ook uw kring.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen