„Dan ontzet Gij mij met droomen.”

Dan ontzet Gij mij metdroomen, en door gezichten verschrikt Gij mij. Job VII: 14

Veelal pleegt men in onze droomen niet anders dan een onbeduidend spel der verbedding te zien, en geraakt dan zoo licht in verwarring, indien in de' Heilige Schrift gemeld wordt van droomen met hoog ernstige beteeke-EXs. Denk slechts aan den droom die Jozef, straks de echtgenoote van Maria, plotseling besluiten deed, om naar Egypte te vluchten. Het gold hier toch niet mmder dan het levensbehoud van het Kindeke Jezus. Herodes legde 't er op toe, om het pas geboren Kindeke van Maria te Bethlehem te dooden, en toen was htt in ecQ droom, dat jozef een ernstige waarschuwing ontving, om ijlings uit Bethlehem te vluchten ea het leven van het Kindeke Jezus te redden door een vlucht naar het oude Rijk van Pharao. Deze droom van Jozef was niet een in hsm opkomende gedachte geweest, niet een bezorgdheid die hem vrees aanjoeg, maar een ingrijping Gods, die zijn Engel zond, om Jozef voor hec dreigead gevaar te waarschuwen, en dit deed in een droomgezicht. Eerst waren de gezondenea door Goddelijke openbiring (', oo staat er in vs. 12) vermaand, om net tot Herodes terug te keertn, en zoo vertrokken ze door een anderen weg naar hun land. Doch j list dit kon niet worden toegelaten. Het Kindeke Je'.us moest, om voor Herodes veilig te zijn, heel het land uit, en het was hiervoor dat Aa Engel in den droom As nadere aanwijzing gaf, toen hij aan Joief ir.fluisterde: »Sta op en neem tot u het Kindeke en zijoe moeder, en vlied in Egypte en wees aldaar totdat Ik het u zeggen zal, want Herodes zal het Kindeke zoeken, om het te dooden." Jozef gehoorzaamde aan dit bevel van den Eugel reeds den volgenden morgen. Hij toog naar Egypte en bleef aldaar tot het bericht van Herodes' dood hem bereikte, en toen eerst is hij met Maria en het Kindeke I3aar het heilige land teruggekeerd.

Van de soms zoo ernstige "beduidenis der droomen spreekt de Heilige Schrift ook in het Oade Testament gedurig. Zoo was het in de aloude historie van Jacob en Jozef, zoo was bij Salomo, bij Job, bij Daniel en in de Profetieën van Jeieraia. Zelfs bootsten de valsche profeten dit na. Doch hoe ook genomen, heel de Schrift door wordt gedurig van de hoogere bettekeais der droomgezichten gerept, en blijkt genoegzaam duidelijk, dat de droom oudtijds meer dan thans in het leven meesprak, en in dien zin ook door den Almachtige werd aangewend als middel voor de heilige Opeabaring.

Feitelijk hebben we dan, in het Oude Testament vooral, met tweeërlei beteekenis van den droom te doen. In de eerste plaats was men zich in het Oosten meer dan in ons Westen bewust van het gedurig ingrijpen van het droomgezicht in het leven van onze verbeelding; en ten tweede blijkt de droom in bijzonderen zin vaak dienst te hebben gedaan voor de heilige Openbaring. Beide soort droomen moeten natuurlijk scherp onderscheiden worden. De eerste soort droonien kwamen van zelf op, en hadden verder geen bijzondere beteekenis, doch de tweede soort droomen waren gezichten die God door zijn Geest in 's menschen geest deed opkomen, om hem een heilig geheimenis te openbaren. En dit laatste was mei name het geval toen de Engel in den droom aan Jozef verscheen, en hierdoor uitwerkte, dat het leven van het Kindeke Jezus gced werd. De laatste soort droomen alleen hebben natuurlijk hoogere beteekenis, doch ook op de beteekenis van de ordinaire drooroea moet vooral bij de opvoeding onjer kinderen, maar toch ook met het oog op ons eigen leven, allhans gelet.

Nu verschilt het zoo sterk, zoo veer als de één en zoo weinig als de ander van zijn droomen te lijden heeft. Dit onderscheid komt op uit het verschil in karakter. Ontving iemand een weinig bewogen, meest bezonken karakter, dan zal de droom hem in het nachtlijk uur slechts zeer zelden verschrikken. Ontving een kind daarentegen een hartstochtelijk karakter, van felle, opbruisende geaardheid, dan zal het allicht in het nachtelijk uur door een hangen droom verschrikt worden, ea waakt het dan op, de bedstede verlaten en'troost bij zijn ouders zoeken. Het is de geaardheid van den jongen persoon die hier meespreekt, en veelal 'blijven deze schudd'ngen van het droomgezicht tot de jaren der jeugd beperkt. Met een gil van angst kan zulk een sangu'n'sch k'nd dan wakker worden, en opvliegen. Doch ook waar dit verschijnsel, bij kinderen van minder hartstochtelijk karakter, stiller en kalmer toegaat, nare droomen heeft elk kind op «ij n beurt toch, en sterk is de angst die door zulke droomen kan gewekt worden.

Wij ouderen van dagen lijden hier gémeetjJijk minder aan, omdat verreweg onze meeste droomverscMjnselfn niet door ons bespeurd worden. Natuurlijk is het niet juist wat de meesten zich inbiClden, alsof een lange nacht slechts één enkelen droom zou kennen, en alsof die ééne droom juist eerst op zou komen tegen het oogenblik dat we ontwaken. Ook in den slaap is onze ge-st aldoor in ons bezig. Soms ziet men dit aan een kind, dat midden in den slaap angstige trekken op zijn gelaat doet spelen. Maakt men zulk een kind dan midden in den nacht wakker, dan hoort men aan: jtonds, wat zijn geest in spanning bracht. Dit kan dan niet anders. Als we in onzen slaap indommelen, uit de zichtbare dingen om ons heen afzwerven naar het verborgens in onzen geest, zoo blijft, toch allerlei voorstelling in ons spelen, en bewegen allerlei beelden, ideeën en voorstellingen zich in onzen geest op en neder. Slapen we nu diep, dan laat dit ailes onzen geest ongedeerd, maar nadert het wakker worden, zoodat de diepe slaap ons ontglipt, dan gaan al die voorstellingen weer in onzen geest over, en kunnen ze ons zelfs verschrikken.

Doch al is zulk onnadenkend droomen meest buiten ons bewustzijn omgaand en zonder beteekenis, toch vraagt ook dit droomen van ons, dat we er op letten. Immers al dit droomen is niet bij alle menscheükinderen eender, maar draagt tot op zekere hoogte bij een ieder een eigen vorm. Vertelt men elkaar zijn droom, dan ontwaart men telkens, dat mea zelf zulk een droorn nooit zou gehad hebben, terwijl men omgekeerd zelf herhaaldelijk droomen heefc, die meer bijzonder bij ons thuishooren, met onze levensomstandigheden saamhangen, en voor ons een geheel eigen beduidenis hebben. Tot op zekere hoogte kan men zich zelf ten deele uit zijn droomen leeren kennen. Gelijk Job't uitriep: > Zoo ontzet Gij mij met droomen!", zoo gaat 't feitelijk nog steeds in het leven toe. Wat de Hernhutters in hun lied zingen: > Wees, o Jezus, in mijn droom mijn lust!", houdt een diepe waarheid in. Een bedorven geest kan in zijn droom zondige aandoeningen te voorschijn roepen, die een ander, met reiner geest behept, nooit kent.

Ieder op zijn beurt laat in zijn droom de gewaarwordingen van ziJQ geest spelen. Wie op 't slechte en' zondige bedacht is, droomt van 't gemeeoe en schandelijke, en daarentegen zal wie God zoekt, ook in zijn droomen gewaarwordingen kennen, die hem, wordt bij wakker, als van zelf in den geest der gebeden overleiden. Het zou dan ook geen weelde zijn, indien de ouders ook van de droomen der kinderen meer notitie namen, en zoo bij ons Christelijk onderwijs het opspeuren van hét onheilige ia de verbeeldingswereld meer meesprak. De droom kan ons heiligen; maar al te vaak moet beleden, dat de droom ook soms het onheilige in ons hart dient.

Dr. A. K.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen