Buitenland.

Frankrijk. Opheffing van predikantspiaatsen. Verplaatsing der Theol. faculteit van Montaubar..

De Nationale Synode van de Gereformeerde Kerken m Eiankiijk (Union nationale des Eglises refarméi; s évaagel ques) heefc in haar vergaderingen, die vau 24—28 Juui gehouden werden, btssloien het aamal predikantsplaatsen aanmerkoiji te verminderen. Zij kwam hiertoe door de fiaancieele moeilijkheden, waarin de Gereformeerde kerken in du Lnd door den oorlog geraakt zijn. Alleen zullen predikantsplaatsen gehandhaafd blijven in gemeenten van minstens 200 leden, en waoneer deje gemeenten voor elk volwasben lid minstens 12 francs in de al^e meeue kas storten. Deze bepaling is niet van toepassing op zulke Kerken, die moeilijk te bereiken leden in de verstrooiing hebben te verzorgen.

Met toestemming van de Synodale commissies kunuen zich twee of meerdere gemeeateu combineeren om door ééu predikant gediend te worden. Zij, die tbaus predikant ziju in eene gemeente waar de predikantsplaats opgeheven wordt, zullen nog twee jaar lang hun traciemeni blijven genieten, maar moeten gedurende dien tijd naar anderen arbeid omzien.

Een tweede gewichtig besluit was de verplaatsing van de oude Theologische faculteit van Montauban naar Montpellier. R^^eds lang werO deze zaak in de Provinciale Synode en in de bladen besproken. Sommigen wildea de faculteii naar Pa'ijs overbrengen; anderen wilden haai te Montauban houden; weder anderen verlangden haar verzet te zien naar een Universiteit buiten Parijs. Tegen Paiijs werd aangevoerd, dat hei te vreezen stond, dat de faculieit daar hare zelfstandigheid niet zou kunnen handhaven, om ten slotte in de moderne P< tiijsche faculteit op te gaan. Men koos Montpellier, wijl daar een tamelijk groote Universiteit bestaat en in die stad heel wat Gereformeerden gevonden worden. Of echter die Theologische faculteit daar geestelijk in verband met de aldaar bestaande Universiteit zal kunnen leven, betwijfelen wij teo zeerste.

Wij lazen ergens een betoog, dat de groote meerderheid der Synode er voor was, dat aan de aanstaande dienaren des Woords niet een S; minaristische opleiding gegeven zou worden, maar eene Universitaire, en dat daarom de Tholologische faculteit van Montauban haar Montpellier zou verplaatst zijn.

De hoogleeraar Doumergue die aan de Theol. faculteit van Montauban verbonden was, betreurt het genomen brsluit zeer. Deze faculteit heeft vau 1598 gebloeid, tot Lodewijk XIV haat verplaatste naar Puy Laurens, een onbeduidend stadje, waar zij kwijnde totdat zij in 1685 door de herroeping van het Edict van Nantes werd opgeheven.

Door de herroeping van het edict, 't welk aan de Hugenoten vrijheid gaf om hun eerediensi uit te oefenen, behalve te Pa-ijs en aan het hof, moesten de Gt-rcformeerden óf het land verlaten óf tot de Roomsche Kerk overgaan, en daardoor hield de faculieit van Moniaubau van zelf op te bestaan. In de dagen van Njpoleon I werd zij echter werd hersteld. Toen zij in 1905, door de wet waarbij kerk en staat gescheiden werden, van den staat werd losgemaakt, kon zij als vrije faculteit door deonhodoxe groep van de Geief. Kerk blijven voortbestaan.

Nu zal zij in den herfst van dit jaar naar Montpellier overgebracht worden.

De Geref. Kerk van die stad heeft zich be­ reid verklaard om voor de faculteit een passend huis beschikbaar te stellen.

De hoogleeraar Doumergue, tot hiertoe een sieraad der faculteit, zal voortaan geen deel meer van de faculteit uitmaken. Op 75-jarigen leeftijd heeft hij zijn ontslag genomeo.

Duitschland. Strijd over de school. Toen ten tweeden male, ongeveer in 1872, een aanslag gepleegd was op het leven van Wilhelm I, den grijzen pas gekroonden Keizer van Duhschland, kwam een deputatie van Barlijnsche burgers den vorst gelukwenschen, dat zijn leven gespaard bleef. In zijn antwoord aan de deputatie gaf de Keizer te kennen, dat het zijn eerste zorg zijn zoude, dat het volk bij zijn religie bewaard bleef. Het veldwinnen van de socialistische denkbeelden was de oorzaak geweest van het misdadig opzet, en de Keizer gevoelde, dat het voortwoekeren van het kwaad alleen kon worden tegen gegaan, wane eer ook van regeeringswege gezorgd werd, dat het Duitsche volk niet steeds meer van God en zijn dienst vervreemdde. Van dat oogenblik af is ook de Schoolpolitiek van den ijzeren Kanselier von Bismarck gewijzigd. Tot hiertoe was van Staatswege de «Simultanschulet bevorderd, voortaan zou de »Confessiousschulec regel worden. De Siaat zorgde er voor dat de Roomschen een Roomsche, de Evangelischen een Evangelische school kregen. Deze toestand heeft voortgeduurd tot de revolutie. Wij vertrouwen, dat de Roomschgezinden wel zullen gezorgd hebben, dat de Roomsche Staatsschool ook werkelijk Roomsch was. Doch wat de Evangelische school beiiett, meenen wij dat het Evangelisch-Luthersch karakter niet gehandhaafd bleef. Vooral het Godsdienstonderwijs liet veel te wenschen over: dikwijls werd het toevertrouwd aan onderwijzers die de beijdenis der Evangehsch-Luthersche kerk niet beaamden, of er zelfs vierkant tegenover stonden.

Wat zou nu de revolutie voor de school brengen ! Het is te denken dat de Confessionee'e school niet gehandhaafd bieef. Maar toch kwan? er een compromis tot stand tusschen de socialisen en de andere partijen, uitgenomen de communisten cf spanacisten. Er werd door de nationale vergadering te Weimar besloten, dat »het Godsdienstonderwijs een gewoon leervak op de scholen zijn zouc.

Nu zullen wellicht vele Christenen in Duitschland daarover zich verblijden. > Rijksrecht breekt landsrechK, zoo redeneert men; al werd bijv. in Saksen besloten, dat het Godsdienstonderwijs uit de scholen zou gebai.nen worden, door de vergadering te Weimar is vastgesteld dat het gehandhaafd blijven zal.

Maar anderen vreezen te recht dat de strijd voor het Godsdienstonderwijs op de school nu ^erst recht begint. De verschillende staten, als Saksen, Brunswijk enz., hebben nu tot uitvoering van het Rij ksbesluit allerlei bepalingen te maken. Daar waar de socialisten de meerderheid hebben, zal men al het mogelijke doen om de bepaling der Rijkswet zooveel mogelijk van haar kracht e beruoven. Bovendien is bij de derde lezing der wet bij de bepaling, dat het Gods-iienstonderwijs als gewoon leervak gehandhaafd blijft, gevoegd: > met uitzondering van de belijdenisviije, wereldlijke scholen". Daardoor is men in elk gemeente in de gelegenheid, wanneer de meerderheid van de ouders dit eischt, niet slechts een »simul'an< -school, maar ook een school waar ge^n Godsdienstonderwijs gegeven worden mag, te stichten. De pers en de onderwij «ers zullen wel voor zulke wereldlijke scholtn ijveren. Op menige plaats zal men denkelijk meer »uitzonderingsscholen" dan gewone hbben.

De radicale onderwijzers hebben den strijd reeds aangebonden. Er is meer dan een gemeente, waarin de onderwijzer van huis tot huis ^aat om handteekeniogen tegen Godsdienstonderwijs op school te verzamelei. Rcds verklaard de Leipziger Lehrerseitung: »wij ouder-Aijiers kunnen als wij willen, de kunstvol gevoegde besluiten eenvoudig laten wegvallen". Ifi elk geval zullen vele onderwijzers weigeren Godsdienstonderwijs te geven in overeenstemming met de leer der verschillende kerken.

Voor onderwijzers die op de scholen Godsdienstonderwijs zullen geven in overeenstemming met de belijdenis der Kerk, zal daarom de Rerk hebben te zorgen.

De Roomsche Kerk heeft reeds met al hare kracht gearbeid, dat het haar niet aan de noodige krachten ontbreekt.

De Joodsche gemeenten zullen ook in den nood moeten voorzien. Monisten, Theosophen nullen er ook wel voor zorgen, dat onderwijs lu di religie gegeven wordt in hun geest. Ook dè Evangelischen hebben een iReligionslehrerseminar* uitgaande van de > Leipziger Christlichen Volksdienstf opgericht, dat zijn arbeid 1 October begon. Deze stich ing wil theologisch en paedagogisch goed onderlegde Godsdienstonderwijiers en Godsdienstonderwijzeressen vormen.

Men kan hieruit zien, dat altijd nog de gedachte: de staatsschool moeten wij handhaven, vastgehouden wordt. Voor goed Godsdienstonderwijs op de Staatsschool ijvert men; de vorming van personen die in staat zijn dit onderwijs te geven wordt, ter hand genomen.

Doch langzamerhand breekt zich ook de gedachte baan, dat bet Christenvolk van Duitschland de vrije Christelijke school voor zijn kinderen noodig heeft.

Er is een bond gevormd, welke verklaard heeft, dat hij in de bestaande z.g. confessioneele school geen waarborg vindt, dat een godsdienstonderwijs gegeven zal worden, 'twelk in overeenstemming is met de belijdenis der Kerk. Met beslistheid wil die bond optreden voor de stichting van Vrije schoolgemeenten, die in belijdenis en gezindheid één ? iJQ, om op dien weg te komen tot scholen, waarvan het opvoedingsideaal rust op bijbelschen grondslag.

Wij begrijpen echter, dat het niet gemakkelijk gaat, om deze denkbeelden in Duitschland ingang te doen vinden.

Jaren lang heeft men zich er aan gewend alles van den Staat te hebben. Men hadLands-Keiken, Staatsscholen en het staatssocialisme van von Bismarck was ingevoerd. Het volksleven is met dat alles zoo saamgegroeid, dat, al bleek dat de landskerken en de school onder de nieuwe orde van dingen, die door de revolutie geschapen werd, in zulk een toestand geraakten, dat de geloovigen met vrees voor de toekomst vervuld zijn, het toch moeite kost om zich van de Staatsschool en de Landskerk los te maken. Op het gebied der Kerk hebben Vtle geloovigen liever een „kerkje in de kerk", door het in het leven roepen van „Gemeinschaften", gesticht, dan over te gaan tot het in 't leven roepen van eene Vrije Kerk.

Het is gelukkig voor Duitschland, dat door de besluiten, te Weiraar genomen, een Viije Kerk en een Vrije School althans mogelijk is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen