900 jaar Wartburg 450 jaar Reformatie

Voor de gehele wereld, maar inzonderheid voor Duitsland is de naam van de Wartburg een begrip. Niet alleen uit historisch oogpunt (het is een van de oudste burchten van Europa) maar vanwege het religieus aspect (Luther) spreekt zij een duidelijke taal. Vooral dit jaar staat dit oude slot in het middelpunt van de belangstelling. Het is namelijk negen eeuwen geleden dat men met de bouw van deze oude veste begon. Bovendien herdenkt men het feit dat 450 jaar geleden de Reformatie aanving (1517).

Voor dit artikel brachten wij een bezoek aan de Wartburg, die nu in Oost-Duitsland gelegen is. We werden er rondgeleid door de plaatsvervangend slotvoogd dr. Goethe.

In Thüringen is de bevolking voornamelijk Luthers en elke plaats van betekenis herinnert aan de grote Hervormer, hetzij door een Lutherhuis, een Lutherkapel of een Lutherstandbeeld. De grootste Lutherdevotie ontmoet men echter in Eisenach, waar de Wartburg enkele honderden meters boven de stad uitkomt.

De inwoners van Eisenach bereiden zich voor op hun Lutherherdenking. De Wartburg is halverwege per auto te bereiken; de verdere weg moet na 15 september te voet worden afgelegd. Van Pasen tot 15 september is het ezelstation geopend en kan men van deze nuttige lastdieren gebruik maken, overeenkomstig het gebruik in vroeger eeuwen.

Eenmaal boven staat de Wartburgpoort uitnodigend open en via de houten slotbrug en de drie-dubbele eeuwenoude poortdeuren komen we op het burchtplein. Het deed ons toch wel wat om juist 31 oktober deze burcht te betreden, die vol is met herinneringen aan de „balling van de Wartburg". De slotvoogd zelf was met vakantie, maar we werden ontvangen in de vergaderzaal, waar we in afwachting van de komst van zijn plaatsvervanger, dr. Kari Goethe, volop gelegenheid kregen de bijna 200 foto's van de laatste restauratie te bekijken, welke ons een indruk gaven van het gigantische werk dat hier in 25 jaar is verricht.

De burcht is in de loop der eeuwen verschillende malen gerestaureerd, maar uit de foto's blijkt, dat sinds 1954 met moderne middelen met succes gestreden is tegen de invloed van roest en houtworm.

Dr. Goethe voerde ons eerst naar de tinnen van het kasteel, waar we een schitterend uitzicht over de bosrijke omgeving hadden. De Wartburg bestaat uit een poorthuis, een ridderverblijf, een huis van de slotvoogd, het paleis en het verblijf van het dienstpersoneel. Twee hoge torens, één in het noorden en één in het zuiden van de burcht dienden als uitkijkposten, terwijl de hoofdgebouwen door weergangen zijn verbonden.

De Wartburgstichting, die in 1927 werd opgericht, is blij dat de laatste restauratie, waarmee in 1954 werd begonnen, nu voltooid is.

De Wartburg ligt op de ruim 400 meter hoge Horselberg en werd in 1067 gebouwd door Lodewijk bijgenaamd „de Springer", heer van Schauenburg. De oudste vertrekken zijn in het huis, waar de graven hebben gewoond, het Palas. Reeds in 1190 werd de Wartburg door Herman I, graaf van Thüringen, die het Palas bouwde, een middelpunt van cultuur. Minnezangers en dichters waren er steeds welkom en van 1206 op 1207 werd er zelfs een zangerswedstrijd op de Wartburg georganiseerd.

De Wartburg heeft niet alleen een heilige, maar ook een doctor in de godgeleerdheid binnen haar muren geherbergd. Dr. Goethe ging ons voor naar het huis van de slotvoogd, waar de Lutherkamer het centrale punt vormt. „Reeds duizenden voor u", zei dr. Goethe, „hebben de drempel van deze kamer overschreden en zelfs voor mij, die hier toch regelmatig komt, is het steeds weer een bijzondere gewaarwording. U kent het verhaal van Luthers ontvoering en u weet, dat hij op 4 mei 1521 tegen 11 uur 's avonds op de Wartburg werd binnengebracht".

De Lutherkamer op de Wartburg is reeds eeuwenlang een bedevaartsoord voor gelovigen uit de gehele wereld. Er ging dan ook een schok door West-Duitsland toen in 1949 bekend werd, dat de Wartburg bij Oost-Duitsland ging behoren. Dr. Goethe zei niet veel toen we de Lutherkamer betraden. Wat er aanwezig was sprak voor zichzelf. We zagen er de tafel, waaraan Luther werkte; daarop ligt nu in een vitrine een handgedrukte bijbel uit 1541, voorzien van Luthers aantekeningen.

Aan de muren hangen twee schilderijen: Luther en zijn vrouw Catharina von Bora, er boven hangt de bekende houtsnede van Luther als jonker Jörg, alles het werk van Lukas Cranach de Oudere. Links van de tafel ligt een blok in de vorm van een wervel van een of ander voorwereldlijk dier. Het moet ook uit Luthers tijd dateren, maar hoe het er gekomen is, is onbekend. Rechts staat een oude kachel en tussen deze en de tafel is de muur als het ware aangevreten. „Daar zat de beroemde inktvlek", zegt dr. Goethe. „Die is er rond de eeuwwisseling aangebracht en steeds weer bijgewerkt want de toeristen sneden er stukjes uit als souvenir. Nu laten we het maar zo. U vindt deze inktvlek trouwens ook in Coburg, in Eisleben en in Zülsdorf, waar Catharina von Bora haar landhuis had".

Naast de Lutherkamer is later de zgn. Reformatiekamer ingericht, waar allerlei voorwerpen, etsen, gravures, boeken en gebruiksvoorwerpen herinneringen aan Luthers leven en de gevolgen van zijn historische daad op 31 oktober 1512 oproepen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen