Bij HOOG d bij LAAG?

Heilig-onheilig

„Broeders", zegt de scriba, als de kerkeraad na de morgendienst nog even staat na te praten, „er is een verzoek gekomen van de Chr. Boeren- en Tuindersbond of ze hun jubileumvergadering in onze kerk mogen houden. Dat is wel goed, niet?". De broeders mompelen wat. „Ja, waarom niet?, vraag de één. „'t Brengt ook nog wat in het laatje", zegt de ander. En daarmee schijnt de zaak afgedaan. Maar dan begint br. Mooy te kuchen" (p. 7). En dan komen de bezwaren: Het kerkgebouw is heilig en dus mag je er geen wereldse samenkomsten houden.

Een gesprek aan de koffie na de morgendienst. Moeder: „De gewone mensen in gewone kleren. Maar de kerkeraad is hoger, die komt in het zwarte pak. En de dominee is het hoogtepunt, daarom heeft die zo'n mooie fluwelen toga - Jan: Ik vind het maar onnatuurlijk, hoor! Zo'n man in lange rokken. - Vader: Mijn bezwaar is, dat je door die zwarte kleding onderscheid maakt tussen gewone gemeenteleden en bijzondere, 't Lijkt wel zo iets als geestelijken en leken. Daarom voel ik niet zoveel voor die zwarte pakken en toga's. - Moeder: Je kunt zeggen wat je wilt, maar ik vind het toch wel plechtig" (p. 9).

Het antwoord van ds Baas luidt: „Het onderscheid tussen heilig en onheilig, dat immers samenviel met de voorlopige aard van de oude bedeling, is dus met Christus' komst vervallen" (p. 11).

Ik ben het daar geheel mee eens. Daarom heb ik persoonlijk een tegenzin tegen elke vorm van liturgische kleding. Ik wil een eenvoudig lid van de gemeente zijn. Als ik 's zondags in opdracht van de gemeente Gods Woord mag verkondigen, dan verwacht ik de kracht van de verkondiging van dat Woord Gods. En het is surrogaat en schijn, als ik probeer indruk te maken door een mooi liturgisch gewaad.

Waarom ik dan 's zondags toch een toga bezig? Wel, nu we moeten kiezen tussen zwart pak en toga - preken in een gewoon stemmig kostuum zou te veel opschudding veroorzaken -, vind ik de toga het gemakkelijkste. Dan ben je na de dienst ten minste weer onmiddellijk „gewoon" net als de andere gemeenteleden. Een zwart pak blijft je de hele zondag tekenen als de bijzondere, de andere. Maar slechts het Woord Gods is bijzonder, is heilig. En dat Woord Gods getuigt zowel tegen mij als tegen de gemeenteleden, dat ik een zondig mens ben, die slechts van genade kan leven.

Mooier dan de andere

Ds Baas citeert nog al eens: „Overwegingen bij kerkbouw, opgesteld door de werkgroep kerkbouw en liturgie, door de deputaten kerkopbouw van de Gen. Syn. der Geref. Kerken." Zo: „Voor de dominee behoort er tijdens de avondmaalsviering een zetel te zijn achter de tafel, een waardig kerkmeubel, dat zich duidelijk onderscheidt van alle ander zitplaatsenmateriaal in de kerk". Hij maakt hierbij de opmerking: „Onwillekeurig denk je aan de definitie: een dominee is iemand die meteen omziet naar de beste stoel, die hem natuurlijk zal worden aangeboden.

Een waardig kerkmeubel! Mooier dan de andere stoelen! Zouden ze de synode werkelijk zo gek krijgen om dergelijke grappen aan de kerken voor te schrijven? Dan is het te hopen, dat de dominees nog zoveel begrip van het Evangelie zullen tonen, dat ze het meubel voor de eerste de beste bejaarde broeder of zuster bestemmen en zelf op een gewone stoel gaan zitten" (p. 12).

In de plaats van de Geest

„De liturgie heeft dus de neiging zich te dringen in de plaats van de Geest. En die weg zijn we nu met onze nieuwe liturgie ingeslagen. Waarom brengen we eind november paarse kleuren aan in de kerk? Immers om de mensen alvast in de Adventsstemming te brengen. Waarom branden de kaarsen op de Avondmaalstafel? Denk maar aan een feestmaal met kaarsen in plaats van elektrisch licht. We doen het om sfeer te scheppen", (p. 8 6 ) . „Dan zou je wat willen doen om God alvast een eindje tegemoet te gaan, om het goddelijke op te roepen, om omhoog te klimmen naar een heilige sfeer, waar we dichter bij Hem zijn. Zoals gezegd, het is alles heel begrijpelijk, maar in wezen toch niets anders dan heidense toverij". „Niet voor niets werd prof. van der Leeuw, de vader van de liturgische beweging in Nederland, door zijn bewonderaars „de grote tovenaar" genoemd" (p. 87). „Vroomheid dreigt te komen in de plaats van geloof, het mooie in de plaats van het echte en religieuze wijding in de plaats van een werkelijke ontmoeting met God" (p. 114).

U begrijpt dat we dit boek heel hartelijk aanbevelen. Je leest het met plezier, je steekt er veel van op en je geniet intussen van de humor waarmee alles gekruid is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen