EEN NIEUWJAARSGESCHENKx

Tot degenen aan wie Calvijn vanuit Genève zijn jarenlange zorg heeft gewijd, behoort ook de zo bekende Renata, de hertogin van Farrara. Zij was van Franse afkomst, een dochter van koning Lodewijk XII van Frankrijk, maar door haar huwelijk met Hercules II werd zij hertogin van Farrata. De stad ligt tussen Venetië en Bologna in Noord-Italië.

Calvijn heeft een korte tijd aan haar hof doorgebracht — misschien maar een week of drie — kort voordat hij naar Genève reisde, om daar zijn levenswerk te beginnen. Waarom hij naar Ferrara gereisd is, is niet met zekerheid bekend. Het hof was toen een centrum van cultuur, maar het was ook een toevluchtsoord voor allen die om het geloof moesten vluchten. In elk geval heeft Calvijn de gelegenheid te baat genomen om met Renata en haar hofdames de Schrift te lezen en haar in de ware leer te onderwijzen en te bevestigen, zoals Beza later schreef.

Haar leven lang heeft Renata voor Calvijn bijzondere achting gehouden. Ze heeft zware jaren gekend, haar leven is door grote diepten gegaan, maar al die tijd — al was de ontmoeting maar heel kort geweest — is Calvijn deze vorstin blijven begeleiden, heeft hij haar gesteund, onderwezen, gesterkt, vermaand, soms ook bestraft. Het is verbazingwekkend hoe deze man bij al zijn dagelijks werk wel bijna dertig jaar lang allerlei dingen en mensen, ja ook de vorsten en predikanten van het ene einde van Europa tot aan het andere heeft kunnen leiden.

Bij een van zijn laatste brieven voegde hij nu, wat hij noemt een nieuwjaarsgeschenk voor de vorstin. Het was een gouden munt of penning, die haar vader, koning Lodewijk XII had laten slaan toen hij in oorlog was met de paus, Julius II. In het randschrift stond de spreuk: Ik zal de naam van Babyion verdelgen, „Perdam Babylonis nomen".

Het was 8 januari 1564. De brief was aan Renata gericht, die toen weer in Frankrijk verbleef, na het overlijden van haar man. Calvijn schreef aan het slot, nadat hij haar eerst in verschillende zaken raad gegeven had:

„Mevrouw, nu nog iets anders. Reeds lang had ik het plan, om u met deze gouden penning te vereren. Vindt u het niet te vrijmoedig? Daar ik echter in twijfel was of u er zo een had, liet ik het tot nog toe na, want hij heeft alleen waarde voor u als u er nog geen bezit. Indien u dit stempel nog niet kent en u er prijs op stelt hem te houden, dan is dit het mooiste nieuwjaarsgeschenk dat ik u geven kan.

Mevrouw, terwijl ik me zeer onderdanig in uw genegenheid aanbeveel, bid ik de Here God of Hij u onder Zijn bijzondere bescherming wil nemen en u in alle goed en zegen doen toenemen".

Hoezeer deze koningsdochter, temidden van een vrijwel geheel roomse omgeving, midden in de strijd, deze geste van Calvijn verstaan en gewaardeerd heeft, blijkt uit haar antwoord, waarin zij hem bedankt voor dit nieuwjaarsgeschenk. Vooral als je iets weet van wat zij intussen in haar leven had meegemaakt, spreekt dat. Ze was namelijk tevoren, nog tijdens haar verblijf in Ferrara, door haar man, de hertog, een hard en goddeloos mens, een zoon van Lucretia Borgia (!) die een dochter was van paus Alexander VI, voor de inquisitie-rechtbank gedaagd en gevangen gezet; ze was toen in haar nood door de knieën gegaan; ze keerde ook weer op de weg van het geloof terug, maar werd toen door haar oudste zoon voor een keus gesteld: nu óf rooms worden óf het land verlaten; ze keerde toen naar Frankrijk terug, doch kwam daar midden in de brand van de Hugenotenstrijd terecht. Ze moest aanzien dat haar eigen schoonzoon in Frankrijk de oorlogsfakkel aanstak, ze werd met opsluiting in een klooster bedreigd..

Veel heeft deze vrouw dus meegemaakt. Dat ze het gebaar van Calvijn heeft verstaan en er als een dochter van de reformatie op gereageerd heeft, blijkt uit haar antwoord:

„Wat het nieuwjaarsgeschenk betreft, dat u mij hebt gezonden, ik verzeker u dat ik het met genoegen bekeken en aanvaard heb. Ik heb er nooit zo een gehad en ik heb er God voor gedankt dat wijlen de koning, mijn vader, zulk een zinspreuk aangenomen heeft. Indien God hem niet de genade gegeven heeft, die zinspreuk uit te voeren, bewaart Hij het wellicht voor een van zijn afstammelingen, die zijn plaats vervult, om dit te doen".

Renata van Ferrara behoorde tot degenen die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid (Matth. 5), de volle, ongehouden heerschappij van Christus, waarin vervuld wordt wat de Psalmist zegt: „De rechtvaardigen beërven het land en wonen daarin voor immer" (Ps. 37:29).

Wat dit nieuwjaarsgeschenk betreft, we weten niet waar het gebleven is, maar door de brieven die er bij gewisseld zijn, stimuleert het nóg tot een wens: — voor 1973 — „Uw Koninkrijk kome".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen