Een reformatorisch geluid in rooms Polen

In 1987 treedt Tomasz Pieczko tegen de wil van zijn ouders toe tot de kloosterorde van de kapucijnen. De zoon van een Poolse gynaecoloog hoopt er antwoord te krijgen op zijn geestelijke vragen en rust te vinden voor zijn ziel. In 1988 begint hij in Krakau de studie fi losofi e, twee jaar later gaat hij in Italië theologie studeren. Nog voor zijn priesterwijding is hij al vicedirecteur van het kleinseminarie van de kapucijnen in de Italiaanse provincie Liguria. Van 1995 tot 1997 werkt hij als geestelijk verzorger in een oncologisch ziekenhuis in zijn geboorteplaats Krakau. Dan legt hij zijn ambt neer, omdat zijn vragen bij de rooms-katholieke leer de voorzetting van het priesterschap onmogelijk maken. Vier jaar lang leeft hij zowel geestelijk als sociaal in een niemandsland. Tot hij van een pinkstervoorganger het boek “Ver van Rome, dicht bij God” ontvangt, een bundel met vijftig getuigenissen van uitgetreden priesters die Christus als hun Zaligmaker hebben leren kennen. Een van hen is de gewezen pater redemptorist Herman Hegger. Vooral diens getuigenis maakt grote indruk op Pieczko. „Zijn verhaal kon ik helemaal van binnenuit meebeleven.”

Hij legt contact met Hegger en er ontstaat een intensieve correspondentie tussen de twee ex-priesters. Begin februari doet Pieczko geloofsbelijdenis in de gereformeerde kerk van Warschau. Ruim een jaar later spreekt hij daar met een delegatie van IRS. De ontmoeting leidt ertoe dat hij op kosten van IRS theologie kan gaan studeren aan de vrije gereformeerde faculteit in het Franse Aix-en- Provence. Aansluitend volgt hij een studie, in Montpellier.

Verkenningsreis

Voor IRS is de ontmoeting reden om na te denken over mogelijkheden om ook in Polen de doelstelling van de stichting gestalte te geven. In het hol van de leeuw. Sinds de contrareformatie beschouwt het land zich als hoeder van de roomse erfenis. Maria is in de 17e eeuw offi cieel tot “koningin van Polen” gekroond. De verkiezing van de Poolse kardinaal Karol Wojtyła tot paus, in 1978, wordt als een bevestiging van Gods bijzondere plan met Polen gezien.

Om meer zicht te krijgen op de situatie in Polen maakt een bestuursdelegatie van IRS in september 2002 een verkenningsreis. Gesprekken met voorgangers en ambtsdragers van verschillende kerken bevestigen het bestuur in de overtuiging dat IRS in Polen van betekenis kan zijn. Tomas Pieczko, die in snel tempo doorstudeert, stelt zich beschikbaar als veldwerker.

Inmiddels is Albert van Bragt, in die tijd offi cemanager van IRS, in contact gekomen met Pedro Snoeijer uit Legnica. De van huis uit gereformeerd vrijgemaakte Snoeijer woont al jaren in Polen, is getrouwd met een Poolse en studeert in Wroclaw theologie aan de Ewangelikalna Wy sza Szkola Teologiczna (EWST), de orthodox-protestantse faculteit van Wroclaw. Vanaf de eerste ontmoeting, in februari 2003, is sprake van geestelijke herkenning. Besloten wordt dat Snoeijer zitting zal nemen in een op te richten Poolse zusterorganisatie van IRS.

Veldwerker

In het najaar van 2003 gaat er een streep door de menselijke berekeningen. De Gereformeerde Kerk (Eglise Réformée) in Frankrijk vraagt Pieczko zich beroepbaar te stellen als predikant. Hij hoort hierin de roepstem van God en durft geen nee te zeggen.

In plaats van Pieczko wordt met ingang van 1 maart 2004 Pedro Snoeijer aangesteld als Poolse veldwerker van IRS, aanvankelijk voor twaalf uur per week. Pieczko biedt hem vanuit Frankrijk zowel geestelijke als praktische steun. Beiden zetten met hulp van IRS een magazine op, dat vier keer per jaar verschijnt onder de naam Augustinus. Daarnaast vertalen ze reformatorische lectuur in het Pools, waaronder brochures van de puritein J. C. Ryle, en wordt een Poolse website ontwikkeld. De oprichting van een Poolse zusterorganisatie strandt door tegenwerking van de Poolse autoriteiten. De geformuleerde doelstelling staat haaks op het hart van de Poolse identiteit: trouw aan de moederkerk, hulde aan Maria en eerbied voor de paus. Besloten wordt het werk voort te zetten als een project van IRS, onder de naam Augustinus.

Kwartaalblad

Het aantal abonnees op het kwartaalblad Augustinus groeit langzaam maar gestaag. Reacties geven de breedte van het lezersbestand weer. Ze komen van eenvoudige Polen, kritische geestelijken en belangstellende gedetineerden. Naast het gratis magazine krijgen abonnees en geïnteresseerden regelmatig brochures toegezonden. Vooral de door Snoeijer en Pieczko geschreven kerkhistorische brochures, onder meer over Calvijn in het Calvijnjaar 2009, blijken aan te slaan.

Bemoedigende reacties

„Langs deze weg willen wij u bedanken voor de nummers van Augustinus die u ons toestuurt. Het is fantastische lectuur, die ons helpt bij het doordenken van het geloof.

Er is één God, maar er zijn vele geloofsinterpretaties. Ik heb een zeer drukke baan, maar toch wil ik graag ook de pdf-bulletins ontvangen en andere brochures, als u die hebt.”

„Ik ben student geschiedenis aan de Kardinaal Wy sza ski Universiteit in Warschau. Als katholiek ben ik geïnteresseerd in de interkerkelijke dialoog. Ik schrijf u omdat mijn interesse en mijn historisch onderzoek voor een groot deel de 16e-eeuwse Reformatie betreft, met name de Reformatie in Nederland en Zwitserland. Ik ben ook geïnteresseerd in de hedendaagse gereformeerde kerken in Nederland. Zou u mij de gereformeerde liturgie uit kunnen leggen en daar verdere informatie over kunnen verstrekken? Ik ben in het bijzonder geïnteresseerd in de betekenis en de liturgie van het heilig avondmaal in de gereformeerde kerken.”

„Ik wil u laten weten dat ik u zeer dankbaar ben voor het toezenden van Augustinus. Ik verspreid dit tijdschrift onder doctoraalstudenten en hoogleraren en ander onderwijzend personeel aan het Oecumenische Instituut van de Katholieke Universiteit van Lublin (waar ik zelf momenteel promotieonderzoek doe). De materialen die u toestuurt, zijn enorm behulpzaam bij het leren kennen van de protestantse theologie.”

„Een familielid heeft me uw blad Augustinus gegeven. Kunt u mij meer nummers sturen, en alstublieft ook een Bijbel? Ik wil de Bijbel zo graag leren kennen en er meer van weten. Kunt u mij ook zeggen waar ik naar een kerk kan gaan?”

„Kunt u mij de volgende tekst uitleggen: “Want het leven is mij Christus en het sterven is mij gewin”? Wat bedoelde St.- Paulus toen hij schreef dat het sterven hem gewin is? De dood is toch het einde van het leven? Heeft zijn ziel Christus al gezien?”

„Hartelijk dank voor uw bulletin Credo. Wilt u me alle vorige exemplaren ook sturen, tevens die van Slowo en Czy wiem? Het Woord van God is voor mij geestelijk voedsel. Ik lees alle vertalingen die ik vinden kan, want ik ben, als de kamerling uit Ethiopië, op zoek naar een uitlegger.”

De contacten van IRS met het EWST worden geïntensiveerd door de uitbreiding van de theologische faculteit in Wroclaw met een Jonathan Edwardscentrum, onder leiding van dr. Joel Burnell. Het houdt zich onder meer bezig met het vertalen ven werken van de Amerikaanse opwekkingsprediker Edwards in het Pools. De vertaling van het eerste boek bekostigt IRS.

Door de toenemende bekendheid van het werk van Augustinus krijgen de twee veldwerkers geregeld aanvragen voor lezingen. In 2008 besluit IRS ook aandacht te gaan besteden aan Polen in Nederland. Verschillende kerken in Boskoop blijken dezelfde roeping te hebben ervaren. Er ontstaat een hartelijk wederzijds contact. Tomasz Pieczko, inmiddels predikant in België, reist regelmatig naar Boskoop om daar voor zijn landgenoten te preken en Bijbelstudies te verzorgen.

Van Saulus tot Paulus

In het voorjaar van 2009 verhuist Pedro Snoeijer voor zijn gezin naar de Duitse grensplaats Görlitz. Van daaruit zet hij het werk in Polen voort. Naast het blad Augustinus ontwikkelen Pieczko en Snoeijer digitale uitgaven. De bulletins Credo, Słowo en Czy wiem worden verrassend positief ontvangen.

Het werk in Polen maakt ook de hulp aan uitgetreden priesters, de oorspronkelijke doelstelling van IRS, weer actueel. Snoeijer komt in contact met de uitgetreden priester Michal Taraga, die zowel geestelijk, sociaal als maatschappelijk in ellendige omstandigheden verkeert. Mede dankzij fi nanciële hulp van IRS en geestelijke ondersteuning door Snoeijer komt zijn leven na verloop van tijd in stabieler vaarwater. In 2012 neemt Taraga het initiatief tot de oprichting van de stichting Od Szawła do Pawła (Van Saulus tot Paulus), voor hulp aan uitgetreden priesters. Op grond van de ervaringen van IRS is de doelstelling algemeen geformuleerd, waardoor de Poolse overheid de nieuwe stichting erkent. Voor IRS is het een gebedsverhoring dat er na tien jaar alsnog een in Polen verwortelde zusterorganisatie van IRS ontstaat. Gezamenlijk hopen beide organisaties voort te trekken, om ook in Polen het Evangelie van vrije genade bekend te maken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen