Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Augustinus

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Augustinus

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

De grote kerkvader Augustinus (354 – 430) behoeft geen verdere introductie. Alom wordt hij beschouwd als de grootste theoloog, wiens betekenis voor de christelijke kerk moeilijk overschat kan worden. Hij is in de diepste betekenis van het woord ‘katholiek’ te noemen, gezaghebbend voor de kerk van alle eeuwen en plaatsen. Hij was het die Luther, Calvijn en Zwingli de Schriften deed verstaan. De Reformatie was in hun ogen niet het begin van een nieuwe kerk, maar een reformatie van de katholieke kerk. Een terugkeer naar de bijbelse leer zoals die door Augustinus werd vertolkt. Niet ten onrechte wordt de Reformatie daarom wel ‘een augustijns reveil’ genoemd. Het is opmerkelijk dat de Puriteinen en de Hollandse theologen in hun geschriften veel vaker naar de kerkvaders, met name Augustinus, verwijzen, dan naar de Reformatoren. Daarmee wilden zij tot uitdrukking brengen dat de gereformeerde leer niet pas met de Reformatie is ontstaan, maar in een levende verbinding staat met de lange traditie van de kerk van alle eeuwen. Vanuit die herkenning en levende verbondenheid heeft Augustinus voor ons vandaag een woord:

Vreemdelingschap
‘O, als wij ons vreemdelingschap onder zuchten beseften en de wereld niet beminden en bij Hem, Die ons geroepen heeft, met een vroom gemoed voortdurend aanklopten! Hij, die God liefheeft, heeft geen grote liefde tot het geld. En nu kom ik bij uw zwakheid in het gevlij: ik durfde niet zeggen: heeft geen liefde tot het geld, maar dat betekent niet dat men wel lief mag hebben, maar geen grote liefde. O, als wij God liefhebben naar waarde, dan zullen we het geld in het geheel niet liefhebben. Het geld zal dan een hulpmiddel zijn in uw vreemdelingschap, geen prikkel der begeerte; ge moogt het gebruiken tot noodzakelijke dingen, niet u er in verlustigen tot vermaak. Heb God lief, indien Hij in u iets bewerkt heeft, waarnaar gij luistert en dat gij looft.

Gebruik de wereld, maar laat de wereld u niet in beslag nemen. Gij zijt haar binnengekomen, gij zijt op reis, gij zijt gekomen om weer weg te gaan, niet om te blijven; ge zijt op reis, dit leven is een herberg. Gebruik het geld zoals een reiziger in de herberg de tafel, de beker, de kruik gebruikt, om ze weer achter te laten, niet om te blijven. Als ge zo zijt, zult ge komen tot hetgeen Hij beloofd heeft. Want het hangt niet van u af; maar groot is de hand van Hem, Die u geroepen heeft. Hij heeft geroepen, roep Hem aan. Zeg tot Hem: Gij hebt ons geroepen, wij roepen U aan. Zie, wij hebben U horen roepen, hoor Gij ons aanroepen; leid ons daarheen, waar Ge ons beloofd hebt te leiden, volbreng wat Ge begonnen zijt, verlaat niet hetgeen Gij gaaft, verlaat niet Uw akker, geef, dat Uw uitspruitsels in Uw schuur mogen komen. De beproevingen in de wereld zijn groot; maar groter is Hij, die de wereld gemaakt heeft. De beproevingen zijn vele, maar wie op Hem zijn hoop stelt, bezwijkt niet, want in Hem is geen bezwijken.’ (Augustinus, uit Preek 40 over het evangelie naar Johannes)

Toelichting
Het woord waar het in het bovenstaande citaat om draait, is het woord ‘vreemdelingschap’. In zijn geschriften benadrukt Augustinus keer op keer dat een christen een vreemdeling op aarde is. In het Latijn staat er een woord dat ook met ‘pelgrim’ vertaald mag worden. Een van de bijbelteksten die Augustinus vaak aanhaalt is 2 Kor. 5:6. In zijn vertaling staat daar: Want zolang wij in dit lichaam zijn, leven wij als pelgrims (vreemdelingen) ver van de Heere. Een christen is op doorreis, hij is hier in ballingschap, hij voelt zich in deze wereld in den vreemde. Dat komt omdat hij weet heeft van een beter, het hemelse, vaderland. Dat is een bijbels gegeven. De dichter van Psalm 39 zegt: Ik ben een vreemdeling bij U, een bijwoner, gelijk al mijn vaders. In Psalm 119 lezen we: Ik ben een vreemdeling op de aarde, verberg Uw geboden voor mij niet. In Hebr. 11, de galerij van de geloofshelden, wordt als kenmerk van de gelovigen van alle eeuwen genoemd: Ze hebben beleden dat ze gasten en vreemdelingen waren. Augustinus zegt hier dat het vreemdelingschap altijd gepaard gaat met zuchten. Een zuchten onder de smart van de onvolmaaktheid en vanwege het heimwee naar de volmaaktheid: God te aanschouwen van aangezicht tot aangezicht. God des levens, ach, wanneer zal ik naad’ren voor Uw ogen. Dat wil niet zeggen dat we het aardse leven moeten verachten. De aardse goederen zijn ons als hulpmiddelen in onze vreemdelingschap gegeven, tot onze versterking en vertroosting. Zo mogen we de wereld gebruiken. Ergens anders zet Augustinus het gebruiken van de wereld tegenover het genieten van God. Voor Augustinus bestaat er een fundamentele tegenstelling tussen gebruiken en genieten. Wat is het onderscheid? Hij zegt: gebruiken is ‘beminnen om iets anders’ en genieten is ‘beminnen om zichzelf’. Daarom mogen we de wereld gebruiken en behoren we God te genieten. Door de zondeval hebben wij deze Goddelijke ordening echter omgedraaid. Wij genieten wat wij hoorden te gebruiken en gebruiken wat wij behoorden te genieten. Wij genieten de wereld en gebruiken God. Van God hebben we het middel gemaakt en van de wereld het doel. En daarom is de dagelijkse bekering nodig, moeten we keer op keer weer leren wat we moeten gebruiken en Wie we moeten genieten. Daarheen roept de Heere ons terug. Die bekering is geen eigen prestatie. Augustinus zegt: het hangt niet van u af, maar van Hem, Die u geroepen heeft. Het is alles genade. En dat maakt dat die vreemdelingen, die pelgrims, gedurig zuchten: Gij hebt ons geroepen, wij roepen U aan.

Dit artikel werd u aangeboden door: Hersteld Hervormde Kerk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 13 augustus 2004

Kerkblad | 12 Pagina's

Augustinus

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 13 augustus 2004

Kerkblad | 12 Pagina's