Uit verlies….winst!

‘Die ik wel had willen bij mij behouden, opdat hij mij voor u dienen zou in de banden van het Evangelie. Maar ik heb zonder uw goedvinden niets willen doen, opdat uw goeddadigheid niet zou zijn als naar bedwang maar naar vrijwilligheid. Want veellicht is hij daarom voor een kleine tijd van u gescheiden geweest, opdat gij hem eeuwig zoudt weder hebben. Nu voortaan niet als een dienstknecht, maar meer dan een dienstknecht, namelijk een geliefde broeder, inzonderheid mij, hoeveel te meer dan u, beide in het vlees en in de Heere.’
Filémon:13-16

‘Heilig zijn o God, Uw wegen…’! Die belijdenis dient ons hart te vervullen als we Gods weg naspeuren in kerk- en wereldgeschiedenis, maar evenzeer in de bekering van zondaren. Toegepast op de inhoud van onze brief: wie had ooit kunnen denken dat Onesimus’ vlucht bij Filémon vandaan zou uitmonden in zijn bekering te Rome? En toch, zo is het wel gelopen! Onesimus zocht de vrijheid, maar God arresteerde hem, deed hem vastlopen op zijn vluchtweg, bracht hem te Rome in aanraking met Paulus en deze werd het middel tot zijn bekering. Onesimus zag zijn schuld en zonde in, mocht de Heere Jezus omhelzen in een persoonlijk geloof en werd vernieuwd en geheiligd door de Heilige Geest. Dat blijft nooit zonder vrucht. Want nu hij met God in het reine is gekomen, wil hij dat het ook weer goed komt tussen hem en zijn meester. Vandaar dat Paulus hem met deze aanbevelingsbrief in de hand terugstuurt naar Filémon.

Teruggezonden
De apostel laat hem echter node gaan. Hij schrijft: ‘Die ik wel had willen bij mij behouden, opdat hij mij voor u dienen zou in de banden van het Evangelie.’ Sinds zijn bekering is Onesimus namelijk één en al hartelijkheid en dienstbaarheid jegens hem. Paulus zit dan wel te Rome gevangen, is ‘in de banden van het Evangelie’, máár Onesimus’ hulp en dienst verlicht zijn gevangenschap enorm. Paulus zou dat graag zo hebben gehouden. Hij schrijft aan Filémon: Onesimus’ dienst zou dan een dienst geweest zijn ‘voor u’, dat wil zeggen: in plaats van u en namens u. Maar dat verandert niets aan het feit dat Filémon als eerste recht op Onesimus heeft. En daarom: ‘Ik heb zonder uw goedvinden niet willen doen, opdat uw goeddadigheid niet zou zijn als naar bedwang, maar naar vrijwilligheid.´ De apostel wil van Filémon geen enkele weldaad afdwingen. Integendeel, wat gedaan en gegeven wordt, moet van harte zijn en dus ´vrijwillig´! En dat is nog de gouden regel van het Evangelie (vgl. 2 Kor. 9:7). Het is Paulus echter ook een vreugde om Onesimus terug te sturen. ‘Want’, zo vervolgt hij, ‘veellicht is hij daarom voor een kleine tijd van u gescheiden geweest, opdat gij hem eeuwig zoudt weder hebben’ (vers 15)! Hij roept hier opnieuw Onesimus’ vlucht in herinnering. Een voor Filémon o zo pijnlijk en beledigend incident. Maar nu gebruikt de apostel niet het woord ‘wegvluchten’ maar ‘gescheiden worden’. Daarmee geeft hij aan dat achter al die gebeurtenissen toch ook de hand van God (!) gezien moet worden. Natuurlijk, Onesimus’ vlucht was opstand en ongehoorzaamheid en daarom zonde voor God. Maar God heeft die dwaze vrijheidszucht die in zijn hart leefde, gebruikt om hem vast te laten lopen met zichzelf en hem ten einde raad bij Paulus te brengen die het middel werd tot zijn bekering. Dus: wat satan ten kwade dacht, keerde God ten goede. En nu heeft Filémon zijn slaaf wel ‘een kleine tijd’ moeten missen, maar hij krijgt hem nu voor altijd, voor ‘eeuwig’ terug. Dus: wat aanvankelijk verlies leek, blijkt achteraf niets dan winst te zijn! Gaat de Heere ook vandaag met de Zijnen niet menigmaal soortgelijke wegen? Wegen die zij in eerste instantie niet kunnen begrijpen? Wegen van tegenspoed? Wegen van beproeving en aanvechting? Wegen die op het eerste gezicht enkel verlies lijken? Maar waarvan u achteraf toch mag zeggen: het was enkel winst! Winst omdat God er Zijn heilige bedoelingen mee had! Omdat Hij die wegen dienstbaar stelde aan de voortgang van Zijn werk. Maar ook omdat Hij juist door die wegen mijn vlees kruisigde, mij meer en meer deed sterven aan mijzelf en wierp op Zijn Zoon en Diens volkomen Middelaarswerk. Mij oefende om in het nochtans van het geloof te leven en mij bond aan de troon van Zijn genade. Zalig wie dit levensgeheim kent dat God hem of haar uit verlies toch winst bereidde.

Een broeder
De winst van Gods weg is voor Filémon zeer groot. Want hij mag Onesimus terug ontvangen ´nu voortaan niet als een dienstknecht, maar meer dan een dienstknecht, namelijk een geliefde broeder´. Onesimus was slaaf, ´een dienstknecht´, maar hij komt terug als een ´broeder´. Ja, zelfs als een ‘geliefde’ broeder! En bedoeld is dan uiteraard: als een geliefde broeder in de Heere! Daar ligt het wonder in verwoord hoe in de weg van zijn bekering Onesimus een plaats heeft gekregen in het huisgezin van God. God is zijn Vader geworden en de Heere Jezus Christus zijn oudste Broeder! En daarom is hij ook voor Paulus een geestelijke broeder. En als dat nu voor Paulus geldt, hoeveel te meer moet dat dan gelden voor Filémon. Hij is een broeder ‘inzonderheid mij, hoeveel te meer dan u’. Is Onesimus’ bekering dus allereerst voor hemzelf een onuitsprekelijke genade, het is het ook voor Filémon. Hij mag zijn weggelopen slaaf immers terug ontvangen als een broeder in de Heere! En die broederschap is er ten slotte zowel ‘in het vlees’, dat wil zeggen: wat de aardse betrekkingen aangaat, als ‘in de Heere’, dat wil zeggen wat de geestelijke verhoudingen betreft. Zit hier een zijdelingse opwekking in aan het adres van Filémon om Onesimus op termijn als slaaf vrij te laten? In het Oude Testament mochten de Israëlieten hun ‘broeders naar het vlees’ namelijk nooit langer dan zes jaar als slaaf in dienst houden. Daarna moesten ze hen als een vrij man laten gaan (vgl. Lev. 25:39-43, Deut. 15:12-18). In ieder geval, de verhoudingen zijn voorgoed veranderd. Hun gezamenlijk deelgenootschap aan Christus stempelt nu ook hun onderlinge verhouding als meester en slaaf. Het laat ons zien welk een zegenrijke werking de bekering ook voor de aardse betrekkingen heeft. Het Evangelie is inderdaad als een zuurdesem dat alles doorzuurt. Het zuivert de verhouding met God. Het zuivert ook de onderlinge relaties. In huwelijk en gezin. Ja, tot op de werkvloer toe!

Gespreksvragen:
1. Onesimus’ vlucht betekende voor Filémon aanvankelijk niets dan verlies. God bereidde hem nochtans heel veel winst daaruit. Wat is die winst? Wat kunnen wij daaruit leren? Probeer concreet aan te geven welke ‘winst’ God ons wil bereiden uit dingen die aanvankelijk enkel ‘verlies’ lijken.
2. Voor heel veel dingen in kerk en wereld, alsook in het persoonlijke leven van mensen geldt: ‘Wat Ik doe, weet gij nu niet, maar gij zult het na dezen verstaan’ (Joh. 13:7). Dat kan voor heel wat vragen en duisternissen zorg dragen. Hoe hebben wij daar dan in te staan?
3. Filémon raakt Onesimus als een opstandige slaaf kwijt en krijgt hem terug als ‘een geliefde broeder’. Dit stempelt voortaan ook hun verhouding als meester en slaaf. Wat betekent dat concreet? Welk een zegenrijke werking gaat er van het Evangelie ook op de maatschappelijke verhou-dingen uit?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen