Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Tertullianus

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Tertullianus

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Wijzigingen in Kerkorde of Ordinantie
Begin juli verzond de scriba van de Generale Synode een schrijven gericht aan de predikanten, kerkenraden en Brede Moderamina van de Classes. Deze brief ging vergezeld van voorstellen om te komen tot wijziging van enkele bepalingen in de ordinanties, behorende bij de kerkorde. In dit geval betrof het twee voorstellen. Het ene beoogt afwijking van de huidige regeling van de emeritaatleeftijd voor predikanten, het andere heeft ten doel een aangepaste regeling voor het mentoraat dat beginnende predikanten wordt aangeboden. Het is niet aan mij om op deze plaats een inhoudelijk oordeel te geven over de toegezonden voorstellen. Deze taak is toebedeeld aan al onze kerkenraden, die zich hebben uit te spreken via de Classis. In deze rubriek laten we de lezer meekijken met de gang van zaken in de kerk als het gaat om wijzigingen in de ordinanties.

Eerst leggen we de vinger bij een onzorgvuldigheid in het spreken in de kerk. Wijziging in de ordinanties die bij de kerkorde behoren, worden dikwijls betiteld als kerkordewijzigingen. Dat is niet correct uitgedrukt. Het is iets anders om de kerkorde te wijzigen en het is iets anders om een ordinantiebepaling te wijzigen. Als we bij wijze van vergelijking de kerkorde het fundament van het kerkelijk huis noemen, dan zijn de ordinanties de muren die óp het fundament staan. Fundamentele veranderingen in de kerkorde vinden plaats als er iets wordt gewijzigd in de zogenaamde Romeinse artikelen, in de eigenlijke kerkorde. Wijzigingen in de ordinanties zijn van andere orde, hoe ingrijpend ze op onderdelen ook zijn of als zodanig worden ervaren.

Kerkordewijzigingen
In de kerkorde van de Nederlandse Hervormde Kerk die wij hebben gehandhaafd voor de ordening van het kerkelijke leven, wordt nauwkeurig omschreven hoe de procedure is als de kerkorde zélf veranderd wordt. Een voorstel tot wijziging in de Romeinse artikelen kan worden gedaan in en door een vergadering van een Classis, een Provinciale Kerkvergadering (de PKV’s zijn weggevallen als gevolg van de breuk per 1 mei 2004) of door de Generale Synode. Zulk een voorstel kan niet op dezelfde bijeenkomst van een mindere vergadering worden ingediend en afgehandeld. Als de synode een wijziging in eerste lezing vaststelt, wordt het ter consideratie door de Classes toegezonden aan de kerkenraden. Een termijn van drie maanden dient in acht genomen te worden tussen toezending en indiening van de consideraties. Alvorens tot tweede lezing en dus tot de eventuele definitieve vaststelling van het voorstel overgegaan kan worden in de vergadering van de synode, verkiest elke Classis een tweede afgevaardigde naast de vaste afgevaardigde naar de Generale Synode. De tweede afgevaardigden mogen deelnemen aan de beraadslagingen in de synode, maar in eerste instantie stemmen zij niet. Pas als de synode in enkelvoudige samenstelling het voorstel in tweede lezing aanvaard heeft, vindt eindstemming plaats. In die eindstemming over de aldus vastgestelde en niet meer te veranderen tweede lezing kan de verdubbelde synode alleen nog aannemen of afwijzen.

Ordinantiewijzigingen
Nu aan onze kerkenraden een brief is gezonden, gaat het niet over voorstellen om de kerkorde in eigenlijke zin te wijzigen. Wie spreekt over ‘kerkordewijzigingen’ zit er dan ook naast. Zulk spreken is oneigenlijk gebruik maken van de term ‘kerkordewijzigingen’. Het gaat dus om wijzigingsvoorstellen in de ordinantiebepalingen. De procedure die daarbij gevolgd wordt, wijkt iets af van de hiervoor beschreven procedure als het gaat om wijzigingen in de kerkorde. We geven in het kort weer hoe het kerkelijk toegaat als een voorstel voorligt dat beoogt te komen tot een ordinantiewijziging.

Een Classis kan een voorstel indienen tot wijziging van een ordinantie, een orgaan van bijstand kan dat doen en de Generale Synode zelf kan zo’n wijziging voorstellen. Behoudens in de synode kan zulk een voorstel niet op dezelfde vergadering worden ingediend en afgehandeld. De synode stelt, als deze vergadering instemt met een daartoe gedaan voorstel uit haar midden of vanwege een mindere vergadering, zo’n voorstel in eerste lezing vast. Dat is zoveel als voorlopig. Het is daardoor nog niet van kracht geworden. Daartoe moet eerst een brede raadpleging van alle ambtelijke vergaderingen in de kerk plaatshebben. De bedoeling van het raadplegen van de ‘kerk’ is om zoveel mogelijk impulsief handelen uit te sluiten. Het voorstel wordt daarom toegezonden aan de kerkenraden in den lande. Elke kerkenraad bespreekt vervolgens in haar eigen vergadering het op papier aan hem toegezonden voorstel. De bedoeling is dat de kerkenraden reageren op de vergadering van de Classis. De naar de Classis afgevaardigde ambtsdragers moeten dáár beraadslagen over de voorstellen. Met een deftig woord heet dat considereren. Consideraties zijn de overwegingen die de Classis heeft bij de gedane voorstellen. Alle overwegingen die leven in het ressort van de Classis, dus ook de gedachten van minderheden, kunnen immers van belang zijn voor de besluitvorming ter synode. Het kan niet genoeg benadrukt worden dat consideratie niet inhoudt het simpelweg doorgeven van de uitslag van een gehouden stemming inclusief de aantallen die ‘voor’ en die ‘tegen’ waren. Het gaat erom de motieven en overwegingen die op het grondvlak leven ter kennis te brengen van de synode.

Als de consideraties zijn doorgegeven, neemt de synode daarvan kennis en gaat zij ertoe over het betreffende voorstel, al dan niet in gewijzigde en aangepaste vorm, vast te stellen of niet vast te stellen. Dat besluit wordt met gewone meerderheid van stemmen genomen. Eerst als dit is geschied en het voorstel dus in tweede lezing is aanvaard, krijgt het ‘kracht van wet’. Dan pas treedt de aangenomen wijziging daadwerkelijk in werking. Soms denkt men dat een synodale beslissing in eerste lezing betekent dat een ordinantiewijziging al ‘werkt’, maar dat is pertinent onjuist. Pas na ‘tweede lezing’ geldt dit.

Geen mandaat
Onze kerkorde kent de volgende bepaling: De naar een meerdere vergadering afgevaardigde ambtsdragers kunnen door de ambtelijke vergadering, die hen afvaardigt, naast de geloofsbrief van instructies worden voorzien, waarbij zij echter in het uitbrengen van hun stem worden vrijgelaten (NHK KO Ord.I.24.3). Hieruit blijkt dat zowel de afgevaardigden van de kerkenraad naar de Classis als de vanuit de Classis naar de synode afgevaardigde mannen een eigen verantwoordelijkheid hebben. Zij kunnen door de vergadering die hen afvaardigt wel van een instructie worden voorzien, noem het een opdracht om iets aan de orde te stellen, maar zij worden vrijgelaten in het uitbrengen van hun stem in de vergadering waarvan zij als afgevaardigde deel uitmaken. Anderzijds zou het niet van wijsheid getuigen, of het moest eigenwijsheid zijn, als zij geen voeling zouden houden met de vergadering door wie zij zijn afgevaardigd. Dit laat echter onverlet dat niemand hen in het stemgedrag op Classis en Generale Synode kan binden. Uiteraard is de afgevaardigde evenals ieder lid van een kerkenraad en een Classicale Vergadering in zijn stemgedrag gebonden aan Gods Woord.

Dit artikel werd u aangeboden door: Hersteld Hervormde Kerk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 17 augustus 2007

Kerkblad | 12 Pagina's

Tertullianus

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 17 augustus 2007

Kerkblad | 12 Pagina's