Uit de kerk en de gemeenten

Wat is de verklaring-voor-recht-procedure?
? Ruim vijftig principieel bezwaarde kerkenraden in den lande, die met hun gemeente geen deel kunnen uitmaken van de Protestantse Kerk in Nederland, hebben enkele jaren geleden de vraag voorgelegd aan de burgerlijke rechter of hij het voor recht houdt, dat een kerkenraad het recht heeft te besluiten met haar gemeente buiten de PKN te blijven. Aan beantwoording van die vraag hangt een gevolg voor de naam en het bezit. Wij zijn principieel op bijbelse gronden en naar gereformeerd kerkrecht van mening het recht en de plicht te hebben buiten de PKN te blijven. Onze wens is om Hervormde Gemeente te blijven en de naam Nederlands Hervormd te blijven dragen. Door de PKN wordt ons het recht op al deze dingen en vooral op de voortzettingsgedachte helaas ontzegd. De PKN is van mening dat zij de enige wettige opvolger van de NHK is. Wij zien echter een breuk met de confessie (de belijdenis) van de kerk, met haar historie en met haar Schriftopvatting. Duidelijk moge zijn: daar ligt het inhoudelijke geding. Als de PKN niet alle gemeenten, de naam en alle bezittingen claimde, was er helemaal geen verklaring-voor-recht-procedure nodig geweest.

Zitting op D.V. dinsdag 6 november
? Op Deo Volente dinsdag 6 november aanstaande zal ’s morgens om 9.00 uur voor de Rechtbank Utrecht de zitting plaatshebben, waarnaar lange tijd is uitgezien. Door allerlei omstandigheden komt de zaak nu pas publiek aan de orde. In de achterliggende tijd zijn er wel handelingen geweest, maar daarbij zijn de partijen niet in elkaars aanwezigheid door de rechter gehoord. Vóór 1 mei 2004, de fusiedatum waarop de Protestantse Kerk in Nederland ontstond, is er vanzelfsprekend een inleidende dagvaarding geweest. Daarna is er sprake geweest van wat in de juridische wereld rolzittingen genoemd wordt. Wat zijn dat? Een rolzitting is een rechtszitting waar alle op de rol ingeschreven zaken de revue passeren. Geen der partijen wordt uitgenodigd om te verschijnen. Wel is aan partijen gevraagd een en ander op papier te zetten. Dat is ook gebeurd. Daarnaast hebben de advocaten van onze landelijke kerk een verzoek tot voeging en tussenkomst ingediend bij de burgerlijke rechter. Dit houdt onder meer in, dat de PKN wordt aangesproken op de zorgplicht voor hen die achterbleven. De meeste in de verklaring-voor-recht-procedure participerende gemeenten doen in dat verzoek mee, een enkele (wijk)gemeente niet. Er ligt dus een bodemvraag en er ligt een volgende vraag. Eerst moet de rechter verklaren wat recht is, daarna zal de vervolgvraag naar de zorgplicht, in het juridisch verkeer een eis genoemd, aan de orde komen.

Tijdens de zitting van 6 november aanstaande zal de rechter de partijen horen. Namens deze zijn in elk geval hun advocaten aanwezig, die hun zaak zullen bepleiten. Het is aan de rechter om eventuele vragen te stellen. Op dit moment kan uiteraard niet worden aangegeven hoeveel tijd zal verstrijken eer de uitspraak volgt. Men moet volgens juristen minimaal rekening houden met een termijn van zes weken. Daarmee schrijf ik niet dat het antwoord er na anderhalve maand ligt. ‘Voor hetzelfde geld’ duurt het langer.

Kerken in binnen- en buitenland zoeken contact
? In de pers trok een aantal berichten aandacht. De classis van de ‘Heritage Reformed Congregations’ (HRC) heeft onlangs op haar vergadering besloten nader kerkelijk contact te zoeken met de Hersteld Hervormde Kerk (HHK) in Nederland (RD, 22 oktober 2007). Als reden voor deze toenadering wordt geestelijke en kerkelijke verwantschap aangegeven. Vanuit onze kerk zijn er zover mij bekend overigens slechts informele contacten met de HRC geweest. Twee en een halve week eerder (4 oktober 2007) meldde het ND dat de Christelijke Gereformeerde Kerken een nader onderzoek willen naar samenwerking van gemeenten inclusief kanselruil. Ook daar viel de term ‘geestelijke herkenning over en weer’, al was ook teleurstelling te beluisteren over het feit dat ons seminarium niet in Apeldoorn, maar in Amsterdam is terechtgekomen. Daarnaast kan gesteld worden dat om de kerkelijke liefde gestreden wordt. Er wordt ook een andere kant opgekeken dan wel van andere zijde om de liefdeshand gevraagd. Ik citeer: ‘Algemeen-secretaris P.J. Vergunst van de Gereformeerde Bond (in de Protestantse Kerk van Nederland) sprak de synode toe. Hij verklaarde de christelijk-gereformeerden ‘de liefde’, ‘omdat zij een openbaring zijn van het lichaam van Christus, net als de Protestantse Kerk.’ Vergunst zei dat er ook kerkelijke schuld ligt bij de ‘bonders’ voor de breuk in 2004 die leidde tot het ontstaan van de Hersteld Hervormde Kerk. Hij meldde dat de spanning inmiddels minder is en dat er op veel plaatsen weer contacten zijn. Toch blijft er een litteken zitten. Vergunst riep de synode ook op het contact met de Protestantse Kerk niet te schuwen. Maris zei daar later over dat dit moeilijk ligt, omdat de handhaving van de gereformeerde belijdenisgeschriften niet veilig is bij de PKN.

Zorgvuldige benadering in kerkelijke contacten nodig
? Het komt mij voor dat het goed is, dat onze synode op een voorzichtige en zorgvuldige wijze zal reageren op toenaderingspogingen uit binnen- en buitenland. Er zijn gevaren en valkuilen om te vermijden. Te snel gelegde contacten met de ene kerk kunnen een struikelblok zijn om gesprekken te voeren met een andere kerk, met wie minstens evenveel verwantschap bestaat en geestelijke herkenning wordt gevonden. Ook dient duidelijkheid te bestaan over de vraag of betrekkingen (kunnen) worden aangeknoopt met een kerk of met een deel ervan. Het is goed dat de synode besloot tot het instellen van een Commissie Interkerkelijke Contacten. Temeer als we weten dat er in de afgelopen tijd door een delegatie van het Breed Moderamen van onze Generale Synode al officieel is gesproken met de Gereformeerde Kerken (Vrijgemaakt) en met de Gereformeerde Gemeenten alsmede met de Free Reformed Churches of North America. Laatstgenoemde kerk wil graag een relatie van ‘beperkt contact’. De wetenschap dat Gods Kerk niet is opgesloten binnen één kerkverband op aarde en ook niet is beperkt tot de landsgrenzen van één natie op de wereld, geeft ruimte voor contacten met anderen. Gelukkig. Het besef dat de kerk op deze aarde door de zonden binnen haar is verscheurd, vervult met ootmoed. De roeping om de eenheid in de waarheid te zoeken, geeft een sterke beweegreden in de ziel om met hoop en vol goede moed deze na te streven. De weerbarstige werkelijkheid van het kerkelijke leven, waarin zondige mensen deelnemen, stempelt de praktijk en leert ons dat oneigenlijke motieven kunnen meedoen in het najagen van contacten in binnen- en buitenland. Om al deze redenen is een zorgvuldige benadering in kerkelijke contacten nodig. Het is niet: ‘Wie het eerst komt, het eerst maalt’, maar: ‘Wat uit God is, dat zal bestaan!’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen