Doven in de kerk horen er helemaal bij!

In een aantal HHK-gemeenten is er regelmatig een doventolk te gast die in de eredienst voor aanwezige doven en slechthorenden de dienst in gebaren vertaalt. In andere gemeenten is dit een onbekend verschijnsel. Het kan gebeuren dat een kerkenraad bezwaar maakt tegen de aanwezigheid van een gebarentolk of een schrijftolk. Door de juiste voorlichting blijken de bezwaren veelal te kunnen worden weggenomen. Een gebarentolk heet officieel een tolk-NGT: tolk Nederlandse Gebarentaal. Een tolk-NGT vertaalt met behulp van gestandaardiseerde gebaren en een eigen grammatica de woorden van de dominee in de Nederlandse Gebarentaal; een taal die veel doven in meer of mindere mate beheersen. Een schrijftolk typt met behulp van een speciaal toetsenbord de woorden van de predikant op een beeldscherm. Dit gaat razendsnel. De tekst kan door doven vanaf een projectiescherm worden gelezen of via wifi vanaf een tablet.

Er zijn predikanten die van tevoren een preek(samenvatting) uitreiken aan dove gemeenteleden. Dit wordt altijd erg gewaardeerd door dove gemeenteleden! Zondags zijn er soms gecombineerde diensten, waar horenden en doven samen onder het Woord komen. Een predikant die gebarentaal beheerst gaat in de dienst voor, of er is een gebarentolk of schrijftolk aanwezig voor de vertaling. Daarnaast zijn er speciale dovendiensten die op zaterdag of zondag worden gehouden. Hierin gaan meestal predikanten en voorgangers voor die in gebarentaal kunnen communiceren. Het zijn diensten die speciaal toegespitst zijn op doven en slechthorenden.

Om een indruk te geven wat het betekent om een doof kerklid te zijn, volgt hieronder het verhaal van een doof HHK-lid. De doof geboren Jaco Hoeve (28) woont in Staphorst en is lid van de Hersteld Hervormde Kerk van Hasselt, Rouveen, Zwolle e.o. Graag wil hij ons uitleggen hoe het is voor hem als dove in een kerkdienst en welke plaats het dovenpastoraat in zijn leven inneemt. ‘Een gewone kerkdienst is voor mij moeilijk of helemaal niet te volgen. Maar met een beetje goede wil van anderen en wat aanpassingen gaat het beter. Dominees maken preken vaak met heel veel moeilijke woorden. Dat vind ik. Maar er zijn gelukkig ook dominees die met makkelijker woorden hetzelfde kunnen zeggen. En dan begrijpen de andere (horende) kerkgangers de preek ook vaak beter. Als ik naar een kerkdienst ga zonder gebarentolk of dovenpredikant, dan mis ik de boodschap! Dan kan ik Gods Woord niet ontvangen. Ik kan wel liplezen. En ik hanteer gebarentaal. Ik kan mensen goed volgen als ze de woorden heel goed uitspreken en als ze korte zinnen gebruiken. Ik ben dankbaar dat dominee A. Dingemanse (CGK) en dominee Joh. Post (HHK) allebei twee keer per jaar bij ons een kerkdienst voor doven en horenden leiden. Dat is heel knap van hen. Dan komen er altijd veel doven uit de omgeving (van Urk tot Almelo). Sommige mensen denken dat dovenkerkdiensten alleen voor dove mensen zijn. En niet voor horenden. Maar dat klopt niet. Dominee Dingemanse en dominee Post gebruiken ook hun stem. En daarbij gebarentaal. Ook gebruiken ze een laptop en een beamer. Dan kunnen doven ook meelezen en meezingen in de gebarentaal. Zingen is ook een belangrijk punt voor dove mensen. Dominee Dingemanse en dominee Post geven de horenden zo ook een voorbeeld hoe je met dove mensen kunt communiceren. En ook dat vind ik belangrijk. Ik hoor weleens dat horende mensen de doventaal vaak beter begrijpen dan de woorden uit de Statenvertaling. De klank herkennen ze wel, maar ze begrijpen soms niet eens wat zo’n woord dan betekent. Ook daarom is een gecombineerde dovendienst goed voor ieder gemeentelid.

Ik zit ook in het bestuur van de interkerkelijke dovencommissie Overijssel. Ook zit ik in het team dat elk jaar een dag verzorgt voor christelijke doven-jongeren. Afgelopen jaar was dat in ‘De Vijverhoeve’ in Zwolle. Geregeld ga ik op zondag naar een dovendienst in de omgeving. Daarvoor moet ik soms wel een uur rijden. Maar dat vind ik niet erg. Af en toe vraag ik een tolk om bij ons in Rouveen een dienst te tolken. Dominee Kater gebruikt eenvoudige en normaal Nederlandse woorden. En hij geeft de preek dan van tevoren aan de tolk. Die kan zich zo goed voorbereiden. En zo kan de tolk de Bijbelse boodschap goed overbrengen. Het is voor een tolk heel inspannend om een hele dienst te tolken. En voor mij ook om zo de hele dienst goed te volgen. Ik heb echt geen tijd om ondertussen een snoepje te nemen. Maar ook dat is niet erg. In september 2010 werd dominee Kater onze gemeentepredikant. Mijn twee zussen gingen bij de familie Kater op bezoek. Ze vertelden de dominee dat ze een dove broer hebben. Dominee Kater stelde meteen voor dat hij mij iedere week zijn preken per e-mail zou toesturen. Dat heeft hij altijd gedaan. En dat doet hij nog steeds elke week. Ik ben daar heel blij mee. Echt dankbaar! Zo zie je maar weer: In goed overleg kun je heel veel voor elkaar betekenen.’

Uit bovenstaand verhaal blijkt dat doven veel moeite moeten doen om onder het Woord te komen. Ze zullen nogal eens op zaterdag of zondag een eind moeten reizen om een dienst te bezoeken waar in hun eigen taal het Woord wordt verkondigd. Het is goed om in onze gemeenten na te denken hoe de dove broeders en zusters een plek kunnen krijgen om het Woord van de Heere te mogen ontvangen in woord en gebaar. Want doven horen er helemaal bij, en dat is in de christelijke gemeente meer dan een woordspeling!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen