Het Heilig Avondmaal (12 b)

Zo dan, wie onwaardiglijk dit brood eet of de drinkbeker des Heeren drinkt, die zal schuldig zijn aan het lichaam en bloed des Heeren.
(1 Korinthe 11:27)

Een op waardige wijze gedenken van de dood van Christus kan alleen als men komt in de gestalte van het oprechte geloof. Dat is de algemene regel die de apostel hier stelt. Alle eten en drinken dat niet overeenkomt met de aard van het sacrament, namelijk de gelovige omhelzing van Christus, dat is een onwaardig eten en drinken. We moeten dus goed bedenken: De Heere laat het sacrament niet straffeloos ontheiligen. We kunnen en mogen niet zorgeloos met het Avondmaal omgaan. Dat doen we dus ook als we geen gepaste eerbied voor het sacrament hebben. De juiste waarde van het sacrament niet in het oog houden, noch in het hart dragen. En wij innerlijk niet bewogen zijn over de grote genade, die ons in het Avondmaal van Godswege geschonken wordt. Dan maken wij de dingen van God ‘gemeen’, dat wil zeggen: gewoon of algemeen. Alsof het een gewone maaltijd betreft, en niet het gedenken van de dood van Christus. Dan onderscheiden wij het lichaam des Heeren niet (vers 29). Dat doen we dus, als we zonder ernst en oprecht geloof, en dorst naar de gemeenschap met Christus, toetreden, als hadden dat brood en die wijn bij het Avondmaal geen bijzondere betekenis. Dan zullen we aan de tafel wel het teken, maar niet Christus Zelf ontvangen. De Heere Jezus kan namelijk niet van Zijn Geest gescheiden worden. Calvijn zegt in zijn commentaar: ‘Hij, die ganselijk zonder levend geloof en berouw is, hoe zou hij Christus ontvangen, terwijl hij niets van de Geest van Christus heeft? Ja, terwijl hij geheel van de duivel en van de zonde bezeten is, hoe kan hij bekwaam zijn om Christus te ontvangen?’ Wie dus slechts een historisch geloof meebrengt, zonder waarachtig levend gevoel van bekering en geloof, die ontvangt slechts het teken en niet Christus Zelf.

Welk geloof?
Daarmee is gelijk gezegd hoe het Avondmaal dan wel moet worden gebruikt. Daar schrijft Paulus in vers 28 over, waar we een volgende keer bij stilstaan. We moeten onszelf beproeven. Waarin? Nogmaals Calvijn: ‘Indien men de weldaad van Christus behoorlijk wil gebruiken, zo moet men geloof en bekering meebrengen. Zo is dan de onderzoeking in deze twee dingen gelegen om goed voorbereid daartoe te komen.’ De vraag is dan wel: Hoe moet het geloof en de bekering dan zijn? Wat is dan die gestalte van het hart, die de Heere aangenaam is? Wie is het, die het sacrament op waardige wijze gebruikt? Wel, dat is hij, die het gebruikt tot Zijn gedachtenis, in oprecht geloof en liefde en die alzo, hoewel hij nog vele zwakheden bij zichzelf ziet, Christus’ dood tot verzoening van onze zonden en tot een kracht van nieuw leven begeert te verkondigen. En let er dan op, dat niet gevraagd wordt dat het geloof of de bekering volmaakt is. Calvijn spreekt zelfs van een ‘vonkje geloof’. Als het maar een oprecht geloof is, dat weet van eigen ellende, maar dat nochtans op Christus alleen ziet en op Zijn genade vertrouwt. Wat kan er in het geloof de aanvechting zijn: Hoe kan ik, bezoedeld door het vuil van de zonde, het lichaam des Heeren op waardige wijze eten? Calvijn zegt: ‘Daarom is dit de enige en beste waardigheid, die wij Gode kunnen aanbrengen, dat wij Hem onze geringheid en, om zo te zeggen, onze onwaardigheid aanbieden, opdat Hij door Zijn barmhartigheid ons Zijner waardig make. Dat wij bij onszelf de moed opgeven, opdat wij ons in Hem mogen troosten; dat wij ons vernederen, opdat Hij ons verhoge, dat wij onszelf aanklagen, opdat wij door Hem rechtvaardig verklaard worden.’ Daarom, zo zegt hij, ‘moeten wij veel meer bedenken, dat wij als armen komen tot de weldadige Gever, als zieken tot de Geneesheer, als zondaren tot de Auteur van de gerechtigheid, en eindelijk als doden tot Hem, Die levend maakt.’

Wat kunnen we hieruit concluderen? De waardigheid, die door God bevolen wordt, is voornamelijk gelegen in het gelóóf! Welk geloof? Samengevat tot de kern: het geloof dat alles in Christus en niets in ons plaatst. Daar heeft de gelovige zich dus wel op te onderzoeken of deze dingen (nog) als een levende zaak bij hem gevonden worden. Echter, wie daarvan iets kent, wil de Heere voor een waardige disgenoot houden. Let op, houden! Hij is dat dus niet in zichzelf, maar hij is dat vanwege Christus, op Wie het geloof ziet.

Hoofdman
Er wordt dus geen volmaakt geloof geëist, want dat zou het sacrament onnodig en overbodig maken. Dan zou ook niemand kunnen komen, want wie staat niet schuldig aan onvolmaaktheid? Nee, het Avondmaal is juist om het zwakke geloof te sterken. Het is voor mensen die zich als een onwaardige kennen. Ik denk dan aan die hoofdman te Kapernaüm. Anderen getuigden van hem, dat hij het waardig was, dat Jezus hem zou horen. Zélf echter beleed hij níét waardig te zijn, dat Jezus onder zijn dak zou inkomen. Christus Zelf getuigde echter van hem, dat Hij zo’n groot geloof zelfs in Israël niet had gevonden. En deze hoofdman geschiedde naar zijn geloof. In deze man zien we wat nu de waardigheid is, die de Heere van ons vraagt. In zijn besef van onwaardigheid en ellende hield hij zich gelovig vast aan Christus en zo steunde en rustte hij alleen op Zijn genade. ‘Heere! ik ben niet waardig, dat Gij onder mijn dak zoudt inkomen; maar spreek alleen een woord, en mijn knecht zal genezen worden’ (Matth. 8:8). Hij is er niet beschaamd mee uitgekomen! En dat geldt nog voor eenieder die in déze gestalte van het geloof tot de tafel des Heeren komt. Gelooft u dat?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen