Jan Willem (24): ‘Catechismuspreek helpt mij om Bijbel beter te begrijpen’

Bijna vierhonderdvijftig jaar geleden krijgen twee jonge theologen een bijzondere opdracht. Frederik III, keurvorst van Paltz, vraagt aan hen om een boekje te schrijven. Het moet een boekje zijn waarmee jongeren gevormd en onderwezen kunnen worden. De 28-jarige Zacharias Ursinus en de 26-jarige Caspar Olevianus schrijven samen de Heidelbergse Catechismus. Eeuwen later worden er nog steeds jongeren en ouderen uit onderwezen. Op (belijdenis)catechisatie en in kerkdiensten. In dit artikel vertellen Anne-Marije van Zijtveld (18) uit Waarder en Jan Willem Bonenberg (24) uit Soest over hun hedendaagse ervaringen met de catechismuspreken in de kerk. Jan Willem: ‘Op dit moment worden er in onze gemeente geen catechismuspreken gehouden, omdat er nog maar net een nieuwe predikant is. Toen onze vorige predikant er nog was, was het gebruikelijk om één of twee keer per maand een catechismuspreek te hebben. Meestal wordt de Heidelbergse Catechismus per zondag behandeld. Soms houdt de predikant een serie preken rond één thema uit de catechismus. Voorbeelden daarvan zijn prekenseries over de doop of het huwelijk.’ Anne-Marije herkent zich in de opmerking van Jan Willem: ‘Wij hebben geen eigen dominee. Daarom hoor ik af en toe een catechismuspreek. De kerkenraad vraagt dan aan een dominee of hij over de catechismus wil preken.’ In de loop der eeuwen zijn er veel boeken verschenen met uitleg over de Heidelberger. Een waardevol middel ter voorbereiding op de leerdienst. Anne-Marije: ‘Eerlijk gezegd bereid ik me niet voor op een catechismuspreek. Dat komt mede doordat ik van tevoren vaak niet weet wanneer de catechismus weer behandeld wordt.’ Voor Jan Willem is het wel duidelijk wanneer er gepreekt wordt vanuit de catechismus. ‘Enkele dagen voor de zondag staat er op de website van onze gemeente welke Bijbeltekst en welk deel van de Heidelbergse Catechismus behandeld gaat worden. Ik moet toegeven dat ik bijna nooit van de mogelijkheid gebruikmaak om me voor te bereiden door alvast iets te lezen. Wel heb ik een aantal boeken over de Heidelbergse Catechismus in mijn boekenkast staan. Als mij naar aanleiding van een preek iets niet duidelijk is, zoek ik dat op. Natuurlijk bereid ik mezelf wel op de dienst voor door op zaterdagavond in mijn stille tijd voorbede te doen voor de predikant en voor onze gemeente.’ Jan Willem ervaart de leerdienst als erg waardevol. ‘Het zorgt ervoor dat diverse aspecten van het geloofsleven terugkomen in de preken. Wij hoeven het geloof niet elke generatie opnieuw zelf te ontdekken, maar we mogen putten uit onze traditie. De catechismus helpt mij om de Bijbel beter te begrijpen. Ook biedt de catechismus handvatten om het geloof vorm te geven. Bijvoorbeeld als het gaat over de Tien Geboden als leefregel voor de gelovigen.’ Voor Anne-Marije zijn de catechismuspreken heel leerzaam. ‘De catechismus is voor mij een samenvatting van de Bijbel. Een samenvatting met een heel duidelijke structuur erin. Dit maakt het voor mij makkelijker om de Bijbelse leer te volgen, alhoewel het soms wel over moeilijke onderwerpen gaat. Wat mij erg helpt, is dat op catechisatie ook de Heidelbergse Catechismus behandeld wordt. Zo krijg ik de inhoud ervan twee keer op een andere manier te horen.’ Soms doet Jan Willem tijdens de catechismuspreek belangrijke inzichten op. ‘In zondag 26 en 27 wordt de doop behandeld. Tijdens een prekenserie over deze zondagen kwam naar voren dat vijf van de zes catechismusvragen gaan over de betekenis van de doop. “Maar” één vraag gaat over de kinderdoop. Deze ene vraag heeft mij in laten zien hoe ontzettend waardevol de kinderdoop is. Kinderen hebben geen ondergeschikte plaats. Ze horen voluit bij het verbond van God. Zelfs de jongste kinderen nemen een belangrijke positie in binnen de gemeente.’

Tips bij voorbereiding catechismuspreek:
- Lees de vragen en antwoorden door die behandeld worden in de preek.
- Zoek verwijsteksten op en lees ze na.
- Sla er een (eenvoudige) uitleg van de Heidelbergse Catechismus op na:
‘In het rechte spoor’ van H. van Dam;
‘Voor altijd getroost’ van ds. A. van Heteren e.a.;
‘Het schatboek’ van Zacharias Ursinus.

Leestip voor kinderen:

‘Leef jij?’ Een vreemde vraag misschien. De titel van dit dagboek is Leef! Dat is een oproep, een gebod, om te leven. Eerbiedig gezegd hoor je het de Heere God zeggen: ‘Leef!’ In dit dagboek lees je over belangrijke onderwerpen over dit leven. Steeds kijk je naar een vraag en antwoord uit de Heidelbergse Catechismus. Je leest bijvoorbeeld over bekering, over de kerk, de Doop, de wet en het gebed. Natuurlijk lees je hierbij steeds ook een Bijbelgedeelte, het Woord van God! Een dagboek waar je veel van kunt leren. En niet zomaar een lesje, maar: leren om te leven. Eeuwig leven! Verschillende auteurs – mensen uit het jeugdwerk, uit het onderwijs en predikanten – uit de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Hersteld Hervormde Kerk werken mee aan dit dagboek. Aanschaffen? Voor € 13,50 te koop via www.hhjo.nl/webshop/dagboeken/leef.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen