'Het gebed in de consistorie'

De dienstdoende ouderling smeekt in het gebed of de Heere de mond van Zijn dienaar wil openen. ‘Thans …’ vraagt hij! ‘Nu, Heere, nu wij Uw huis binnengaan en hij de kansel zal gaan beklimmen, wilt U nu dan zijn mond openen.’ Hij vraagt dus niet of de dienaar op de kansel zijn boekje of schriftje gaat opendoen. Zijn mond moet open! Dan kan de Heere die geopende, afhankelijke mond vullen. Betekent dat dan, dat de dienaar de kansel op moet gaan zonder enige voorbereiding? Natuurlijk niet! Luie dienaren zijn geen geroepen dienaren. Laat dat duidelijk zijn. Maar het is minder effectief lijkt me als er een ‘jaknikker’ op de preekstoel staat. Met die uitspraak heb ik hen op het oog die onafgebroken bijna met de vinger erbij hun preek staan op te lezen. Kan dat niet tot zegen gesteld worden? Dat zeg ik niet. Het is bekend dat Jonathan Edwards zijn preek over Romeinen 3:19 ‘Opdat alle mond gestopt worde …’ in Northampton voorlas en de Heere die diep ernstige preek rijk wilde zegenen. In Northampton kwam het tot een Gode verheerlijkende opwekking.

Maar voor een goed contact met de gemeente is het van grote betekenis, dat uit het hoofd – uit het hart! – gesproken wordt. Daarmee wil ik zeker niet zeggen, dat een prediker geen papier op de kansel mag hebben met een aantal aandachtspunten. Toch kan het hinderlijk zijn, als de gemeente ontdekt, dat op de kanselbijbel een bundeltje papier neergelegd is en daaruit eindeloos wordt geciteerd. Jaren geleden stond wijlen ds. Catsburg op een zondag met zijn kerkenraad en zijn vicaris in de consistorie. Het grote moment was aangebroken voor de ijverige vicaris. In het bijzijn van zijn mentor zou hij zijn eerste preek houden. Dominee zag dat hij erg nerveus was en onder zijn Bijbeltje een schriftje vasthield. Ds. Catsburg vroeg hem of hij een blik mocht slaan in dat schriftje. De nerveuze student overhandigde heel eerbiedig zijn ‘reddingsboei’. De predikant stak het boekje in zijn zak en zei: ‘We gaan Gods huis in en de zegen van de Heere!’ Wat dacht u? Is hij bedrogen met zijn Zender uitgekomen? Ik meen van niet! Daarom is het goed, dat wij de woorden van het gebed in de consistorie proeven. Welke geestelijke waarde kennen we toe aan het gebed in de consistorie? Zijn we het gaan zien als een formaliteit, dat er nu eenmaal bij hoort? Dat zou toch wel diep triest zijn. Die ouderling staat toch niet maar een of andere vrome show op te voeren! Hij zoekt Gods aangezicht voor de man die zo dadelijk de mond Gods mag zijn in de gemeente. Heel eerbiedig vraagt hij aan de Heere of Hij de mond van Zijn dienaar wil openen en dat niet alleen, maar ook wil vullen! Vullen vanuit het hemels heiligdom.

Opmerkelijk is, dat er gevraagd wordt om de opening van zijn mond. Doet dan het verstand of het hart niet mee? Natuurlijk wel, maar de ouderling in het gebed gaat ervan uit dat dat allemaal thuis in de studeerkamer door de dienaar voor zijn Zender is neergelegd. Hoofd en hart doen volop mee bij de voorbereiding. Maar nu moet nog hetgeen werd voorbereid in de gemeente neergelegd worden. Dan moet er wel een mond geopend worden. En dat is bepaald geen vanzelfsprekende zaak! U begrijpt, hoop ik, wat ik bedoel! De ouderling vraagt daarmee in de eerste plaats of de preek ordelijk naar voren mag gebracht worden. Dat jong en oud het verstandelijk kunnen volgen. Ook – en dat is toch feitelijk het belangrijkste – dat de dienaar al sprekende de ‘zalving van Gods Geest’ mag ondervinden.

U vraagt wat daarmee bedoeld wordt? Ik denk aan die ouderling die als ik voorging in die bepaalde gemeente steeds bad of de Heere een kool van het altaar wilde nemen om mijn lippen aan te roeren. Hij wist, dat de echte opening van mijn mond een Godsdaad is waar geen mens over kan beschikken … Wie van de dienaars van het Goddelijke Woord heeft het niet meegemaakt, dat de mond in dat opzicht dicht bleef? Nu bedoel ik dat natuurlijk niet in letterlijke zin. Hoewel ook dat kan gebeuren. Ik heb het over die ogenblikken, dat de dienaar wel wat mooi gestileerde woorden de gemeente inwerpt, dat nog wel, maar dat zij naar zijn ervaring even hard terugkwamen. Wat zijn dat benauwende ogenblikken! God sloot naar de beleving ter plekke toe! Dat wil niet zeggen, dat de Heere het gesproken woord alsnog kan gebruiken. Gelukkig hangt de zegen niet van onze gesteldheid af. Toch wel een verootmoedigende ervaring als de mond gesloten wordt of anders gezegd de bediening door Gods Geest achterwege blijft. Ik denk in dit verband aan die predikant die dat meemaakte. Moedeloos sloot hij de dienst af en toen hij de kansel afliep, riep hij uit: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten …?’ Die woorden hoorde een vrouw en zij vertelde hem later dat die enkele woorden voor haar tot zegen waren gesteld. ‘Want’, zo zei ze, ‘u kon nog zeggen: ‘Mijn God …’ en dat kon ik niet.’ Meestal geven we het niet toe, als we op de preekstoel staan, dat de Heere de mond sluit en gaan we al drukker en al harder spreken. Toch hebben we het gevoeld, dat er wel woorden waren, maar geen opening vanuit God. Wat is het dan moeilijk om na de dienst de consistorie in te lopen, Gods aangezicht te zoeken en daarna naar huis te gaan!

Wordt vervolgd

Nederhemert, ds. H. Zweistra

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen