Botsende belangen in het kinderhart (2)

De vorige keer schreven wij iets over de pijn en moeite van een kind dat een andere vader of moeder moet accepteren vanwege een tweede huwelijk van vader en/of moeder. Het kind wenst loyaal te blijven aan beide eigen ouders. Dat kan ook het geval zijn als een vader of moeder de huwelijksband brak door overspel met een echtscheiding als gevolg. Het kind dat dit meemaakt krijgt het zwaar te verduren. Als het kind nog jong is en te weinig beseft wat overspel en echtscheiding aangericht heeft, zal de psychische en emotionele schade pas later gevoeld worden, maar dat het komt is zeker. Gevoelens van boosheid, schaamte en angst kunnen zich gemakkelijk meester maken van het kind dat oud genoeg is om te beseffen wat er is gebeurd.

Waar krijgt het kind allemaal mee te maken als een van de ouders overspel heeft gepleegd? We stippen iets aan. In de eerste plaats breekt er iets in het innerlijk omdat het positieve moeder- of vaderbeeld ernstig beschadigd wordt. Het beeld dat het kind had en de werkelijkheid komen ver van elkaar te liggen. Het kind moet het vader- en/of moederbeeld bijschaven en dat is moeilijk te verteren. Hier worden de diepste emoties gekwetst en beschadigd. Het basisvertrouwen dat een kind zo nodig heeft, wordt ondermijnd. Hoe zal het kind stabiel kunnen blijven als alles wankelt? Verschillende gevoelens zullen afwisselend overheersen. Het kind kan ontzettend boos worden op vader of moeder die zo ontzettend lelijk gehandeld heeft. Volkomen terecht trouwens. Om dit echter te uiten in de richting van vader of moeder is nog een stap verder. Het kan zelfs zijn dat een kind nooit expliciet zijn boosheid richting vader of moeder na overspel weet te benoemen. We voelen wel aan dat de omgeving van het kind van grote invloed is voor de wijze waarop het kind leert omgaan met gevoelens van boosheid, angst en verdriet. Een vader die een wrok koestert tegenover zijn ex-vrouw zal dit niet verborgen kunnen houden voor zijn kind(eren). Ondertussen is het kind niet geholpen met wrok van één van zijn ouders. Er zijn echter voorbeelden van vaders en moeders die hun kind helpen loyaal te blijven ten opzichte van die vader of moeder die ontrouw bleek.

Het kind moet leren toornig te zijn en daarin niet te zondigen (Ef. 4:26). De Heere Jezus Zelf maakt onderscheid tussen rechtvaardige toorn en zondige toorn (Matth. 5:22). Wie zou dit kunnen? Je leven moet maar eens in puin geslagen zijn doordat je vader of moeder ontrouw werd. We zullen ons niet kunnen verheffen boven die vader of moeder, die er niet aan kan ontkomen een wrok te koesteren en zeker niet boven dat kind dat voor altijd afstand wenst te doen van die ouder. Toch is het kind niet geholpen met de wrok en haat van het eigen hart. Bovendien laat Gods Woord er geen ruimte voor. Hoe kun je nog bidden, ‘En vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onzen schuldenaren’, terwijl je hart niet bereid is om de misdaad van die ander te vergeven? Dan wordt je gebed verhinderd.

Wat is de pastorale begeleiding van predikant en/of kerkenraad moeilijk in dit opzicht. Je bent voorzichtig als de wrok en boosheid van het kind eruit komt. Je hebt er nog begrip voor ook. Boosheid is terecht. Zonde is schuld en er is alle reden om tucht te handhaven. Maar hier komt het wel nauw te liggen. Tucht zonder liefde is goddeloos (geen tucht ook) en kan voor het kind verstrekkende gevolgen hebben. Het kan zijn dat het kind zelf zeer boos is op de ouder, maar het van een ambtsdrager niet kan hebben dat hij zijn vader of moeder ‘bij het grofvuil heeft gezet’. Of dat het kind dit juist gebruikt als een reden om inderdaad afstand te doen van die ouder. Heel anders zal het zijn als ambtsdragers er blijk van geven dat het gewicht van de ziel van die ontrouwe ouder toch op hun hart drukt. Als een ambtsdrager oprecht kan zeggen: ‘Jongen, ik heb voor je vader gebeden. Als de HEERE ons nu eens overgaf aan onszelf, wat dan?’, dan klinkt dat heel anders dan de woorden van een vroom letterknechtje die duidelijk maakt dat hij die wandaad wel verwacht had van vader of moeder.

Het Woord Gods moet gezag krijgen in het leven van dat gebroken kind. Als het consistorie de zonde van de ontrouwe ouder niet veroordeelt, kan het kind leren de zonde te relativeren. Als liefde en bewogenheid gemist worden naar één van de ouders, dan kan dit nooit goed zijn. Ook die moeder zal moeten accepteren dat het kind die ontrouwe vader toch liefheeft. Het kind dat zijn vader of moeder ondanks ontrouw en overspel liefheeft, krijgt soms allerlei signalen dat dit ongeoorloofd is. ‘Jij mag niet meer van je vader of moeder houden’, zo klinkt het steeds, openlijk of bedekt. Het kan van één van je ouders komen, van ambtsdragers, gemeenteleden of vrienden. Die boodschap komt echter niet overeen met de Schrift. ‘Wacht uzelven. En indien uw broeder tegen u zondigt, zo bestraf hem; en indien het hem leed is, zo vergeef het hem’ (Luk. 17:3). Het kind dat zijn of haar vader of moeder moet bestraffen om vergeving kwijt te kunnen. Dat lijkt de omgekeerde wereld, maar het zal moeten en met genade zelfs kunnen.

Poederoijen, ds. M. van Sligtenhorst

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen