Bloedtransfusie

Ethisch Dilemma

Op het werk moet ik vele opdrachten maken en daarvan is er één: Ethisch Dilemma. Deze doe ik over een Jehova Getuigen die een tumor heeft welke verwijderd kan worden maar deze operatie weigert omdat er dan zeker een bloedtransfusie moet plaatsvinden tijdens de operatie.

Nu ben ik me eens gaan verdiepen in welke Bijbelteksten zij erop naslaan.

Gen. 9:4: Alleen vlees met zijn ziel – zijn bloed – moogt gij niet eten. (JG)
Doch het vlees met zijn ziel, dat is zijn bloed, zult gij niet eten. (SV)
Het is in de context over Gods verbond met Noach.

Lev. 17:10: Wat enige man betreft van het huis van Israël of een inwonende vreemdeling die in uw midden vertoeft, die enig soort bloed eet – tegen de ziel die het bloed eet, zal ik stellig mijn aangezicht keren, en ik zal hem inderdaad uit het midden van zijn volk afsnijden. (JG)
Een ieder uit het huis Israëls, en uit de vreemdelingen, die in het midden van hen als vreemdelingen verkeren, die enig bloed zal gegeten hebben, tegen diens ziel, die dat bloed zal gegeten hebben, zal Ik Mijn aangezicht zetten en zal die uit het midden haars volks uitroeien. (SV)
Het gaat hier in de context over de wetten in Leviticus.

Hand. 15:29: U te blijven onthouden van dingen die aan afgoden ten slachtoffer zijn gebracht en van bloed en van al wat verstikt is en van hoererij. Indien gij U nauwlettend voor deze dingen wacht, zal het U goed gaan. Wij wensen U een goede gezondheid toe. (JG)Namelijk, dat gij u onthoudt van hetgeen den afgoden geofferd is, en van bloed, en van het verstikte, en van hoererij; van welke dingen, indien gij uzelven wacht, zo zult gij weldoen. Vaart wel. (SV) Bij de Bijbel met uitleg wordt er verwezen naar vers 20 van dat hoofdstuk: Maar hun zal aanschrijven dat zij zich onthouden van de dingen die door de afgoden besmet zijn, en van hoererij, en van het verstikte, en van bloed.

Ik zie dat het in elke tekst gaat over het oraal innemen van bloed. Maar kun je dit ook zien als het krijgen? (bloedtransfusie)

U hoeft er niet een hele studie over te maken. Ik ben gewoon benieuwd of wij als christenen wel bloed en andere weefsels mogen ontvangen van anderen ...

Heidenen

Bij de heidenen heeft bloed een magische klank, dat zien we tot in onze moderne tijd bij het vieren van Halloween. Om nog een paar voorbeelden te noemen: in Europa gebruiken neolithische1 jagers en Germaanse krijgers rood om hun wapens te schilderen. En ze beschilderen zichzelf met het bloed van gedode dieren. Romeinse gladiatoren drinken bloed van hun stervende tegenstanders om hun kracht over te nemen. Romeinse bruiden dragen een rode voile, een gebruik dat ook vandaag nog in Zuid-Europese landen in zwang is.2

Betekenis bloed in de Bijbel

De Bijbel wil alle magie en magisch gebruik van bloed wegnemen. De ziel,het leven, is in het bloed. Dit is een heel begrijpelijke associatie. Op het moment dat het mes in het levende dier wordt gezet en het begint leeg te bloeden, verlaat het leven (de levensadem) het dier. Dit laat zien dat er een zichtbaar verband is tussen bloed en leven. Bloed is daardoor het krachtigste symbool van leven. Het is dus niet toevallig dat het nemen van een leven in de Bijbel ‘bloedvergieten’ (letterlijk: bloed uitstorten) wordt genoemd (Gen. 9:6). Ook vinden we in de Bijbel de uitdrukking ‘de ziel is in het bloed’. Deze moeten we niet in Grieks-filosofische zin maar in Hebreeuwse zin opvatten. Wanneer wij het woord ‘ziel’ gebruiken, dan gebruiken we dat meestal in de Griekse filosofische betekenis en niet in de Hebreeuwse betekenis. Bij de Griekse filosofen werd de ziel beschouwd als de zetel van het verstand en het gevoel. Het Hebreeuwse woord voor ‘ziel’ betekent in de eerste plaats leven, levensadem of levenskracht. Het verwijst naar een levend wezen dat ademhaalt. Vandaar dat er ook gesproken wordt over ‘alle ziel’. De idee dat mensenbloed iemands persoonlijkheid of ziel zou bevatten is nergens in de Bijbel terug te vinden, maar is afkomstig van het heidense Griekse denken.

Offerdienst

Doordat het bloed zo nauw met het leven wordt verbonden is het eveneens een van de krachtigste symbolen voor het herstel van leven. Het is dus niet zonder reden dat juist bloed een belangrijke rol speelt bij de verzoening van zonden (Hebr. 9:22). Het bloed van het offerdier verwijst naar het volmaakte offer: Jezus, het Lam van God Dat de zonden van de wereld wegneemt (Joh. 1:29). Zijn bloed en lichaam vormen het volmaakte zoenoffer dat zondaars leven geeft (Rom. 3:25).

Vanwege de bovenstaande gedachte is bij de offerdienst het bloed alleen voor de HEERE. Als de Israëlieten zelf een dier slachten, dan moeten zij het dier ophangen om het bloed eruit te laten lopen (Gen. 9:4; Deut. 12:16). Met bloed wordt niet het vleesnat van biefstuk bedoeld, maar slachtbloed dat bewust aan de voeding wordt toegevoegd, zoals gebeurt bij de bereiding van bloedworst en soms bij balkenbrij.

Vlees met bloed erin werd verkregen door het dier bij het slachten niet leeg te laten bloeden, maar het bij de keel te omstrengelen, zodat het door verstikking stierf. Al het bloed bleef dan in het vlees aanwezig. Het verbod om bloed te nuttigen komen we regelmatig tegen in de wet van Mozes (Lev. 3:17, 7:26 etc.). In Leviticus 17:10 en 12 staat dat dit zowel geldt voor Joden als voor buitenlanders, die onder hen wonen. Hier staat het bovendien in een context van afgoderij (verg. Lev. 19:26). Bij het brengen van offers aan afgoden werd vaak een beker bloed leeggedronken. Joodse geleerden, zoals Nachmanides (1194-1270) en Maimonides (1138-1204), spreken van de gewoonte van de Babyloniërs om grote hoeveelheden bloed te drinken om met demonen in contact te kunnen komen. Dit is mogelijk ook de achtergrond van 1 Korinthe 10:19-21.

Bloed en bloedtransfusie

De teksten die spreken over het leven dat in het bloed is, gaan uitsluitend over het eten van het bloed van een gestorven dier en niet over het ontvangen van bloed van een levend medemens. Wanneer de Bijbel dus spreekt over het zich onthouden van bloed (zoals in Hand. 15:20) slaat dat uitsluitend op het eten van dierlijk bloed, maar nooit op het redden van een mensenleven door het toedienen van bloed van een ander mens. Wanneer we de verzen die over het eten van bloed van een dier spreken vergelijken met de verrichtingen die bij een bloedtransfusie plaatsvinden, dan vinden we duidelijk verschillen tussen deze twee handelingen. Ik vond op internet een mooi schematisch vergelijk in onderstaande tabel:3

De Joden en bloedtransfusie

Hoewel de Joden al eeuwen het Oude Testament bestuderen en minutieus onderzoeken, komen zij niet tot de conclusie dat bloedtransfusie verboden wordt, terwijl zij zich zorgvuldig houden aan de bepalingen rond dierenbloed. De teksten spreken immers alleen over het eten van bloed van dieren. Het Hebreeuwse woord betekent ook uitsluitend eten of voeden. De Joden achten het toedienen van een bloedtransfusie niet slechts toe gestaan, maar zelfs verplicht als een leven erdoor gered kan worden. Dit mag zelfs op de sabbat.

Handelingen 15:20

Het zogenaamde apostelconvent is onder de leiding van de Heilige Geest gekomen tot het ongedachte inzicht dat heidenen die tot het geloof in Jezus Christus komen niet eerst op Joodse wijze moeten gaan leven om tot de gemeente van Jezus Christus te behoren. Het is nota bene de orthodoxe, nauwgezet levende Jakobus die de doorslag geeft. Hij is van oordeel dat men het degenen die uit de heidenen zijn, niet lastig moet maken, maar aan hen moet schrijven dat zij zich van een paar dingen moeten onthouden: ‘Maar hun zal aanschrijven, dat zij zich onthouden van de dingen, die door de afgoden besmet zijn, en van hoererij, en van het verstikte, en van bloed.’ Een predikant zei een keer tegen mij: ‘Maar daar houden we ons toch ook niet aan?’ Nee, dat hoeft ook niet. Wat velen vergeten is het volgende vers met de argumentatie te lezen (vers 21): ‘Want Mozes heeft er van oude tijden in elke stad, die hem prediken (curs. RvK), en hij wordt op elke sabbat in de synagogen gelezen.’ Het is dus alleen omwille van de Joden dat zij dit moeten nalaten, zodat zij geen afschuw en barrière opwerpen. Ook zij moeten door het Evangelie geraakt worden en niet door wat in hun ogen gruwelijk is worden afgehouden. Ook dit vers heeft dus niets met bloedtransfusie te maken.

Ten slotte wil ik nog een lijn trekken: de wetten van het Oude Testament willen allereerst een geestelijke zaak leren en in dit geval is dit dat het bloed alleen aan de HEERE toekomt. Ze willen tegelijk een ommuring zijn tegen heidense invloeden. Zo wordt Israël verre gehouden van magische gedachten rond het bloed. En in de derde plaats bevatten ze ook een lichamelijke zegen: vroeger kon het bloed niet in een laboratorium getest worden. In het bloed kunnen bij dieren ook ernstige ziektekiemen en/ of verwekkers gevonden worden. Israël werd door God hiervoor bewaard. Dat geldt ook het onderscheid tussen reine en onreine dieren. Wist u trouwens dat bij de reine dieren tijdens de slacht gezien kan worden aan de ingewanden of het dier gezond of ziek is? Bij de onreine kan dat niet. In de wetten wordt Gods wijsheid gevonden! Er staat geen een bepaling in die onzin is.

Ik hoop dat dit antwoord genoeg is. U noemt in uw vraag ook nog en passant ‘andere organen’, maar dat wordt te veel. Hiervoor verwijs ik naar mijn boek over het zesde gebod: ‘Het leven is van God’.

Apeldoorn, dr. R. van Kooten

Bloed nuttigen

1. Het bloed komt steeds van een dier.
2. Het bloed komt van een wezen dat dood is.
3. Het bloed wordt gegeten en komt in de mond.
4. De context van het bloed is vlees van het dier.
5. De context is veelal afgoderij.
6. Het leidt altijd tot de dood van een dier.

Bloedtransfusie

1. Het bloed komt uitsluitend van een mens.
2. Het bloed komt van een levend wezen.
3. Het bloed komt niet in de mond, maar in de bloedbaan.
4. De context is het geven van een transfusie.
5. De context is altijd het redden van een mensenleven.
6. Het leidt tot het leven of herstel van een mens.

Voetnoeten

1 Zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Neolithische_revolutie (29-10-2015).
2 http://www.geschiedenisbeleven.nl/van-god-los-historie-van-de-rode-loper/ (7-10-2015).
3 http://www.petersteffens.nl/artikelen/onderwijs/bloedtransfusie.html (7-10-2015).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen