Prediking van Jona

Drie dagen en drie nachten is Jona in het ingewand van de vis geweest (Jona 1:17). Op wonderlijke wijze is hij op die manier gered. De HEERE heeft zijn leven op het oog gehad. En niet alleen zijn leven, maar ook het leven van de inwoners van Ninevé. Jona’s vlucht voor de opdracht van de HEERE maakt zijn opdracht immers niet ongedaan. En daarom roept de HEERE hem opnieuw. Hij moet naar Ninevé om de boodschap van de HEERE te verkondigen.

Jona kan geen andere kant meer uit. De HEERE heeft hem op zijn vlucht in de kraag gegrepen en teruggebracht naar het vasteland. Nu moet hij wel naar Ninevé. En hij gaat. Hij laat niet langer zijn eigen gedachten regeren, maar hij gaat in gehoorzaamheid aan het woord van de HEERE (Jona 3:3).

Van Ninevé wordt vermeld dat het een grote stad Gods is (Jona 3:3). Dit is allereerst een Hebreeuwse manier om de grootte van de stad aan te duiden. De stad wordt dan vergeleken met de grootheid van God. Afgaande op de drie dagreizen zou Ninevé een diameter van 75 tot 120 kilometer moeten hebben gehad. Vanuit historische bronnen weten we dat de diameter van de stad Ninevé echter nooit groter is geweest dan 5 kilometer. We moeten er daarom vanuit gaan dat Jona ook in het omliggende land heeft gepreekt. Dit werd in die tijd bij de stad gerekend.

Er ligt echter een diepere lading in deze Hebreeuwse manier om de grootte van de stad aan te duiden. Ninevé wordt een grote stad van God genoemd. Daarmee laat de schrijver van het Bijbelboek ook zien dat deze stad aan God toebehoort. Psalm 24 wijst ons erop dat de aarde en alles wat daarop leeft het eigendom van de HEERE is. Dat geldt ook voor de grote stad Ninevé. Ondanks dat haar ongerechtigheid tot de hemel is opgeklommen, blijft zij het wettig eigendom van God.

Jona moet het oordeel over Ninevé aanzeggen. Nog veertig dagen, dan zal Ninevé worden omgekeerd. Het is de ernstige boodschap dat de maat vol is bij de HEERE. Hij kan de ongerechtigheid van de stad niet langer aanzien. Ondanks dat God barmhartig en geduldig is, zijn er bij Hem ook grenzen. Dat wordt in deze boodschap van Jona wel duidelijk. De boodschap van Jona slaat in Ninevé in als een bom. Ze laten Jona niet voor wat hij is, maar ze geloven dat het oordeel werkelijk zal komen. Zelfs de koning raakt onder de indruk van deze aankondiging van het oordeel. Hij vaardigt een bevel uit dat mens en dier zich in rouwkleding moet hullen. Dat betekent dat ze zich in lompen (‘zakken’) moeten hullen en as op hun hoofden moeten doen. De koning van Ninevé geeft hierin zelf het goede voorbeeld. Hij legt zijn koninklijke mantel af en hult zich in zak en as. Daarmee laten de inwoners van Ninevé zien dat ze schuld bekennen tegenover de HEERE.

De belijdenis van schuld gaat in Ninevé gepaard met een waarachtige bekering. Het Hebreeuwse woord voor bekeren betekent een verandering van richting. De inwoners van Ninevé waren gericht op het zondige (‘boze weg’ en ‘geweld dat in hun handen is’), maar door hun bekering gaan ze zich richten op Gods wil. Dat de Ninevieten zich richten op de HEERE blijkt ook uit hun roepen. Op bevel van de koning moeten ze sterk roepen tot God. Dat geldt niet alleen voor de mensen, maar zelfs ook voor de dieren. Nu kunnen dieren niet praten, maar het gebrek aan eten en drinken zal de runderen hebben laten loeien en de schapen hebben laten blaten. Op die wijze roepen mens en dier tot God.

Ondanks dat Jona de inwoners van Ninevé niet heeft gewezen op de barmhartigheid van God, hoopt de koning van Ninevé daar wel op. Hij heeft in de veertig dagen uitstel van het oordeel een mogelijkheid gezien om God te verbidden. Wie weet, God mocht Zich wenden en berouw hebben; en Hij mocht Zich wenden van de hittigheid van Zijn toorn, dat wij niet vergingen.

De hoop van de koning is niet tevergeefs. God ziet dat de inwoners van Ninevé op de prediking van Jona tot inkeer komen. Op dat moment krijgt God berouw over het kwaad dat Hij gesproken had hun te zullen doen. Omdat de Ninevieten zich bekeren, laat God het oordeel niet over de stad komen. We lezen in de Bijbel vaker over Gods berouw. In onze oren klinkt dit soms wat vreemd. God heeft Zichzelf immers geopenbaard als de Getrouwe (vgl. Ex. 3:14, 2 Tim. 2:13). Toch moeten we het berouw van God hier voluit laten staan. Het laat namelijk zien dat de HEERE niet als een onbewogen God naar deze aarde omkijkt. Hij is werkelijk met het lot van mensen bewogen en reageert vol barmhartigheid op allen die zich in waarheid tot Hem bekeren. Vol barmhartigheid voltrekt Hij het oordeel niet over de stad.

Dit is de derde keer in het boek Jona dat God Zijn barmhartigheid betoont. De eerste keer zien we het bij de redding van de scheepslieden. De tweede keer wordt Jona door Gods barmhartigheid behouden. En in dit gedeelte wordt Gods barmhartigheid ook zichtbaar voor een stad die vol ongerechtigheid is. We kunnen van Gods barmhartigheid daarom niet groot genoeg denken. Al zal de volgende keer blijken dat Jona daar juist moeite heeft.

Andelst, ds. J. Kommerie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen