Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Opkomst van het refobaptisme

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Opkomst van het refobaptisme

UITDAGING OF BEDREIGING? (1)

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

De laatste jaren is een nieuwe beweging verschenen onder de vele kerken en kerkelijke groeperingen in ons land: het refobaptisme. Voor ons geldt de vraag of wij deze beweging moeten zien als een nieuwe uitdaging dan wel een geduchte bedreiging. Voor degene die het nog niet weet, met het baptisme wordt die stroming binnen het wereldwijde protestantisme bedoeld die de kinderdoop afwijst en in plaats daarvan de volwassendoop hanteert. Eigenlijk is het volgens baptisten niet juist om te spreken over volwassendoop. Want er worden door baptisten ook wel jongeren en soms kinderen gedoopt. Zelfs gebeurt het dat kinderen jonger dan 10 jaar worden gedoopt. Maar het baptisme vereist van de aanstaande dopeling altijd een geloofsbelijdenis of zogezegd een persoonlijk getuigenis, op grond waarvan men aanneemt dat hij die zich wil laten dopen tot geloof in de Heere Jezus Christus is gekomen. De doop wordt bij de baptisten altijd bediend door middel van onderdompeling. De baptisten moeten niet verward worden met de doopsgezinden, wederdopers of mennonieten. De doopsgezinden, ook wel anabaptisten genoemd, dopen weliswaar ook pas nadat een dopeling zijn geloof heeft beleden, maar zij dopen door middel van besprenkeling, althans in ons land.

Het woord refobaptisme is samengesteld uit de woorden refo en baptisme. Met refo wordt bedoeld dat men in meerdere of mindere mate de beginselen van de lutherse en calvijnse Reformatie aanhangt. Een aantal jaren geleden, begin 2010, verenigden een aantal voorgangers en leidinggevenden uit verschillende Nederlandse baptistengemeenten zich onder de naam Sola5-baptisten. Met de vijf sola’s worden bedoeld: sola fide (alleen door het geloof), sola gratia (alleen uit genade), sola scriptura (de Schrift alleen), solus Christus (Christus alleen) en soli Deo gloria (alleen aan God de eer). Het is duidelijk dat de Sola5-baptisten zich opnieuw of misschien wel voor het eerst wilden oriënteren op het erfgoed van de Reformatie en de leer van Luther, Calvijn en andere hervormers. Deze Sola5-baptisten komen voort uit de bestaande baptistengemeenten in ons land. Korte tijd later maken her en der in ons land diverse personen afkomstig uit verschillende kerken in de gereformeerde gezindte, die allen als kind gedoopt waren, de overgang naar het baptisme. Men bekent moeite te hebben gekregen met de kinderdoop. Toch wil men de gereformeerde leer niet helemaal overboord zetten. Vandaar kiest men voor de naamgeving refobaptisme, refobaptisten of voluit reformatorische baptisten.

Gereformeerde baptisten

Refobaptisten verwijzen in hun verdediging dat zij de gereformeerde leer niet verloochenen, graag naar gereformeerde baptisten in Engeland. Het baptisme is in de 17e eeuw in Engeland ontstaan. Al heel spoedig vallen de baptisten daar uiteen in General Baptists en Particular Baptists. De General Baptists (algemene baptisten) zijn remonstrants van gedachte, de Particular Baptists (bijzondere baptisten) zijn gereformeerd in hun overtuiging. Laatstgenoemde baptisten belijden namelijk ‘s mensen totale verdorvenheid, Gods onvoorwaardelijke verkiezing, de beperkte verzoening door Christus, Gods onwederstandelijke genade en de volharding der heiligen. Dit zijn precies de vijf hoofdstukken waaruit de Dordtse Leerregels zijn opgebouwd en waarin de leer van de remonstranten is veroordeeld. In de Engelstalige wereld spreekt men wel van de five points of Calvinism.

Tot de Particular Baptists rekenen we onder meer John Bunyan (1628-1688), Joseph Charles Philpot (1802-1869) en Charles Haddon Spurgeon (1834-1892). Spurgeon wordt wel de prins der predikers genoemd. Hun geschriften zijn ook in ons land veel en met zegen gelezen. Met alle onderlinge verschillen zijn deze auteurs voor onverdacht gereformeerd te houden, vooral als we letten op hun visie op zonde, vrije wil, Christus, het werk van de Heilige Geest en de uitverkiezing. De preken van Philpot zijn bijzonder geliefd geworden bij vele kinderen Gods in Engeland en Nederland vanwege het zeer bevindelijke karakter ervan. Wel moet worden aangetekend dat bij Philpot de directe oproep tot bekering op de achtergrond staat. Philpot zag zichzelf met name als een leidsman voor het arme, bestreden en beproefde volk van God. Bij Bunyan en Spurgeon is de oproep tot bekering veel prominenter aanwezig. Te denken valt bijvoorbeeld aan Bunyans Come and Welcome to Jesus Christ (Komen tot Jezus Christus).

Refobaptisten vergelijken zich graag met Bunyan en Spurgeon en in veel mindere mate met Philpot. Toch valt te vrezen dat de vergelijking niet opgaat. Refobaptisten noemen zich refo, liever dan reformatorisch of gereformeerd. De naam refo zegt hoogstens iets van hun afkomst. Met het verwerpen van de kinderdoop blijkt al spoedig daarna dat men ook gaandeweg afscheid neemt van de leer van de rechtvaardiging van de goddeloze, de eeuwige verkiezing en de overige leerstellingen van Geneve en Dordt. Refobaptisten worden gekenmerkt door een toenemende nadruk op de heiliging des levens, het groeien in de genade, de gaven van de Geest en de ultieme overwinning op de zonde. Het besef van overblijvende zonde, totale verdorvenheid, algehele afhankelijkheid van Gods Geest, Zijn vrijmacht en opzoekende genade ebt bij hen helaas weg. Kortom, 21e-eeuwse refobaptisten in ons land zijn niet gelijk te stellen aan gereformeerde baptisten uit het Engeland van vroegere eeuwen. Ook zijn zij niet gelijk aan gereformeerde baptisten vandaag de dag elders in de wereld. Gemeenschappelijk met elkaar hebben zij in elk geval wel dat zij de kinderdoop verwerpen.

Kinderdoop

De kinderdoop is Bijbels gefundeerd. Al zijn er Bijbelteksten aan te wijzen die volgens sommigen suggereren dat de doop alleen bediend moet worden aan iemand die zijn geloof belijdt (bijv. Markus 16:16; Handelingen 8:36-38), het geheel van de Schrift pleit veeleer vóór de kinderdoop dan ertegen. In het Oude Testament is het verbond Gods een leidend thema. God richtte Zijn verbond op met Abraham en zijn zaad en gaf hem en het volk dat uit hem voortkwam het teken van de besnijdenis. Dit teken wees op Gods trouw jegens Zijn volk Israël, van geslacht tot geslacht. De besnijdenis wees ook op de plicht van het volk om zijn God te gehoorzamen.

In het Nieuwe Testament komt het woord verbond niet heel veel voor, ongeveer een tiende van de keren dat het in het Oude Testament voorkomt. Maar het concept verbond in de betekenis van Gods trouw jegens een geheel volk, de kerk, een plaatselijke gemeente of een familie komt wel degelijk ook in het Nieuwe Testament voor. Te denken valt aan Handelingen 2:39 waar Petrus spreekt over Gods belofte voor het volk en hun kinderen. En in 1 Korinthe 7:14 wijst Paulus op het geheiligd zijn van de ongelovige echtgenoot en kinderen van iemand die tot het geloof is gekomen. Ook wordt op enkele plaatsen gesproken over het gedoopt worden van iemand met zijn gehele huis of met al de zijnen (Handelingen 16:33; 1 Korinthe 1:16).

De kinderdoop onderstreept en bezegelt dat het heil van God in Christus ligt en dus buiten ons. Dat is het uitgangspunt. De doop is geen bezegeling van het werk van de Heilige Geest in de gelovige. De doop onderstreept het eenzijdige karakter van het werk Gods. Want God roept zondaars die uit zichzelf niet naar Hem hebben gevraagd. Christus alleen heeft het heil verworven. In de doop wordt Zijn heil en de eenzijdige genade Gods uitgebeeld. Daarentegen legt de volwassendoop de nadruk op de gelovige die zijn geloof belijdt. De kinderdoop beklemtoont het verlossende werk van Christus en de Heilige Geest Die het geloof werkt. Dat is een groot verschil. Natuurlijk gaat het er ook om dat iemand wedergeboren wordt, tot geloof komt en dat hij het geloof belijdt. En natuurlijk is het waar dat de doop niet zalig maakt. Dat is terecht opgemerkt. Maar dit alles doet niets af van het feit dat de kinderdoop op andere zaken wijst dan de volwassendoop. Wat het zwaarst is moet het zwaarst wegen, zegt een bekend spreekwoord. En het zwaarste is ten diepste niet de mens die tot bekering komt, gelooft en zijn geloof belijdt. Nee, het zwaarste weegt die God Die door Zijn Zoon het heil teweeg heeft gebracht. Het gaat ten principale om die God Die eenzijdig zondaren verkiest, hen krachtdadig trekt en hen tot het zaligmakende geloof in Jezus Christus brengt.

(wordt vervolgd)

Rijssen, ds. H. Lassche

Dit artikel werd u aangeboden door: Hersteld Hervormde Kerk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 22 juni 2017

Kerkblad | 24 Pagina's

Opkomst van het refobaptisme

Bekijk de hele uitgave van donderdag 22 juni 2017

Kerkblad | 24 Pagina's