Moeten wij in de eredienst alleen Psalmen zingen?

Voor de christelijke kerk is het geen onbelangrijke zaak welke liederen niet alleen in de ere-dienst, maar ook daarbuiten, worden gezongen. Zeker is dat wij niet alleen de Psalmen behoren te blijven zingen, maar dat het boek van de Psalmen met zijn hoogten en diepten in het bijzonder de norm vormt waaraan wij alle christelijke liederen dienen te toetsen. De Psalmen hebben een meerwaarde boven de gezangen. Zij dragen een goddelijke stempel en hebben een goddelijke kracht. Zeker als je het boek van de Psalmen in zijn geheel neemt, dan is er geen enkele bundel gezangen die daar tegenop kan. Het niet zingen van de Psalmen of het naar de achtergrond dringen daarvan pleegt schadelijke gevolgen te hebben voor het geestelijke leven binnen kerken.

Psalmen hebben een meerwaarde boven de gezangen. Zij dragen een goddelijke stempel en hebben een goddelijke kracht.

In de Vroege Kerk waarschuwde de synode van Laodicea tegen het zingen van niet- Schriftgebonden liederen. In de Reformatie zien we dat het lutherse en de gereformeerde protestantisme verschillende wegen gaan met betrekking tot de vraag welke liederen in de kerk mogen worden gezongen. Luther had geen moeite met het vrije lied. Liederen die hij dichtte, werden en worden in de lutherse kerken gezongen. Calvijn heeft verdedigd dat wij alleen die liederen moeten zingen die de Heilige Geest onszelf heeft gegeven. Calvijn liet naast de Psalmen de Tien Geboden, de Lofzang van Simeon en ook de Twaalf Artikelen in berijming zingen. Dat laatste was dan het enige lied dat niet Schriftgebonden was. Dat wij nog een aantal gezangen hebben die geen Schrifgezangen zijn, is omdat zij al heel erg waren ingeburgerd voordat het kerkelijke leven meer geordend werd. Feitelijk was het voor onze vaderen een concessie het zingen ervan in de erediensten toe te staan.

Een wijd verbreid misverstand is dat het alleen zingen van Psalmen een typische Nederlandse aangelegenheid is. De Schotse en Ierse praktijk was nog strikter dan die van Calvijn en dan de Nederlandse. Men zong uitsluitend de 150 Psalmen. Nog altijd zijn er zowel in Schotland als in Ierland kerkgemeenschappen die enkel de Psalmen zingen. Ik denk aan de Free Church of Scotland, de Free Presbyterian Church of Scotland en de Reformed Presbyterian Church. Ook de Reformed Presbyterian Church of North America volgt deze praktijk. Dat komt bijvoorbeeld tot uiting in de autobiografie van Rosaria Champagne Butterfield Een onwaarschijnlijke bekering. Terwijl in de Nederlandse praktijk meer dan eens in verenigingsverband en zeker in het gezin wel ruimte is voor het zingen van gezangen, geldt dat voor Schotse en Ierse kerk in ieder geval niet voor kerkelijke verenigingen.

Ik weet dat er tal van oprechte christenen geweest zijn die gezangen in de erediensten zongen. In de negentiende eeuw was het in de Hervormde Kerk tot 1860 verplicht om minstens één gezang in de dienst op te geven. Sommige predikanten deden het met tegenzin. Anderen hadden er minder moeite mee. De verplichting een gezang te zingen is een van de redenen geweest die een rol hebben gespeeld bij de Afscheiding. De bekende theoloog Kohlbrugge liet echter in Elberfeld ook gezangen zingen. In Engeland is het anders gegaan dan in Schotland en Nederland met betrekking tot gezangen. Juist de afgescheidenen (dissenters) zijn er mee begonnen. Mannen als Philpot en Spurgeon lieten in de diensten alleen gezangen zingen, al was men in de toetsing van wat wel of niet gezongen kon worden strikt. Ik zou niet graag willen beweren dat met het zingen van gezangen in de eredienst het christen-zijn in het geding is. Toch wil ik een vurig pleidooi houden om in de erediensten ons tot de Psalmen te beperken en als wij daarbuiten gezangen zingen, laten het dan gezangen zijn die als het ware een afglans van de Psalmen zijn.

(wordt vervolgd)

Boven Hardinxveld, ds. P. de Vries

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen