Jeugdwerk is ontmoeting rondom het Woord

De voorbereiding op een club- of verenigingsavond vraagt tijd en aandacht. Het zet aan tot persoonlijke verdieping in het Woord en oude geestelijke bronnen. Zoals een ouderling die dertig jaar met jongeren werkte geregeld tegen mij zei: ‘daarbij is de eerste vrucht vaak voor jezelf. Dat is het mooie van jeugdwerk!’ Is er echter voldoende bereidheid om deze voorbereiding serieus te nemen?

Materiaal in overvloed

Met een avond Googelen kan een jongere of leidinggevende vrij eenvoudig een Bijbelstudie in elkaar zetten. Je knipt hier wat en leent daar wat, samen vormt het een kleurrijk geheel. Menige leidinggevende van een JV 16+ krabde zich achter de oren toen de inleiding van een jongere wat eenzijdig bleek, of de Bijbelstudievragen een niet-gereformeerde bron deden vermoeden. Iets wat in eerste instantie goed klinkt, is daarmee immers nog niet Bijbels. Het is waardevol als jongeren en leidinggevenden zelf uit de boekenkast boeken opdiepen die dienstbaar zijn bij de voorbereiding. Denk aan de Bijbelverklaring van Matthew Henry, Joh. Calvijn of Leren en leven van drs. P. Cammeraat. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat boekenkasten in werkelijkheid echter geregeld behoorlijk smal zijn en de behoefte om erin te duiken beperkt. Naslagwerken worden alom geprezen, maar weinig gelezen.

Goed voorbereid

De ontwikkeling van Bijbels en theologische verantwoord materiaal voor het jeugdwerk verdient tijd en aandacht. Het Godsbeeld, maar ook opvattingen ten aanzien van de geloofsleer, vormen jongeren in hun kinder- en tienerjaren. Levenslang gaan deze overtuigingen mee als een onderstroom in het leven. Vandaar dat we als HHJO voor de doelgroepen 12-, 16- en 16+ verantwoord Bijbelstudiemateriaal belangrijk vinden. Het HHJO-materiaal bestaat uit een jongerenboekje en een (online) leidinggevendendeel. Leidinggevenden krijgen uitleg bij een Bijbelgedeelte, richtinggevende aanbevelingen voor de inhoud van de avond en gespreksvragen aangereikt. Vervolgens kunnen ze dit met behulp van een mooi vormgegeven boekje behandelen tijdens de JV-avond met kinderen en jongeren.

Uitgangspunten

Bijbelstudiemateriaal dient voluit Bijbels te zijn. Vandaar dat enkele jaren geleden doordenking plaatsvond ten aanzien van de positionering van het materiaal en kaders zijn gesteld voor de inhoud. Bijvoorbeeld ten aanzien van de Bijbel: “Heel de Schrift is het Woord van God, zowel de bekende als onbekende gedeelten, zowel Oude als Nieuwe Testament. Omdat de Heere door de Schrift tot ons spreekt, is het belangrijk dat de Schrift gelezen wordt zoals deze bedoeld is, namelijk in zijn verband en in zijn historische context. Doordat heel de Schrift één Auteur heeft, moeten teksten niet geïsoleerd gelezen worden, maar in de context van heel de Schrift. De betekenis van de Schrift is niet beperkt tot de historische context, maar heeft ook vandaag de dag betekenis en autoriteit.”

Bij het schrijven van materiaal dient de drieslag ellende, verlossing en dankbaarheid expliciet aandacht te krijgen. Evenals de werkelijkheid van verbond en verkiezing. Zonder dit als raster over elke Bijbelstudie te leggen, dient het geheel van een Bijbelstudieboekje een evenwichtige boodschap uit te dragen.

Leerlijn

Omdat kinderen al jong deelnemen aan het jeugdwerk en tot het begin van hun twintiger jaren meegroeien, is dit een belangrijk vormingsterrein. Vandaar dat de HHJO een globale leerlijn ontwikkelde waarbij per leeftijdsgroep diverse thema’s aandacht krijgen. Dit gebeurt concentrisch, zodat elk jaar een zekere verdieping plaatsvindt. Bijvoorbeeld aan de hand van onderwerpen als de Drie-een-heid, de Schrift, zonde en genade, geloof en bekering, verbond en verkiezing, heiliging, levende gemeenschap en traditie. Daarbij richt het materiaal zich op het hoofd, het hart en de handen. Kinderen en jongeren dienen zaken te leren (bijvoorbeeld als het gaat om de werkelijkheid van verbond en verkiezing). Het dienen van de Heere is echter niet leerbaar of maakbaar. Geen zaak van het hoofd, maar van het hart. Vandaar dat er aandacht is voor de toepassing naar het persoonlijk geestelijk leven, door het werk van de Heilige Geest. Om ten slotte richting te geven aan het leven voor elke dag, door concreet te spreken over de ‘handen’. Wat betekent dit Bijbelgedeelte voor morgen, als een kind of jongere weer naar school gaat?

Ontwikkelstappen

De eerste stap bij ontwikkeling van materiaal is de keuze voor onderwerp en bijbehorende Bijbelgedeelten. Vervolgens schrijven theologen hier een exegese bij. Deze uitleg bij het Bijbelgedeelte (exegese) krijgen een groep schrijvers mee die ervaring hebben met de doelgroep. Bijvoorbeeld als juf in het basisonderwijs, als docent godsdienst in het voortgezet onderwijs of als leidinggevende van een vereniging. Zij schrijven het jongerendeel en leidinggevendendeel aan de hand van het Bijbelgedeelte en de uitleg (exegese). Als het materiaal is geschreven wordt het samengesteld, besproken en geredigeerd. Ten slotte neemt een theoloog het geheel door en plaatst waar nodig kanttekeningen of correcties. Na verwerking van die laatste controle is het materiaal klaar voor de drukpers.

Ervaringsdeskundigen

We horen in de praktijk van het jeugdwerk terug dat leidinggevenden steun ervaren dankzij de ondersteuning door HHJO-materiaal. Zoals een leidinggevende in het kinderwerk aangeeft: “Ik gebruik altijd de exegese en de punten van de vertelschets. Deze zijn voor de kinderen goed te gebruiken en voor mij ook nog leerzaam. Ik heb bijna alle leidingdelen 12- gedownload.” Een leidinggevende in het tienerwerk beveelt het materiaal van harte aan: “Ik merk in contact met andere verenigingen dat velen het Bijbelstudiemateriaal niet gebruiken. Ik vind dat heel dom, omdat het mooi materiaal is en je als leiding veel werk en tijd bespaart.” Een ander geeft aan: “Als ik de Bijbelstudie gebruik voor mijn onderwerp dan gebruik ik de schets als basis.” Ook bij jeugdverenigingen 16+ gebruiken jongeren en leidinggevenden de Bijbelstudies van de HHJO. Zoals iemand deelt: “De ervaring die ik met het materiaal heb is dat het erg goed aansluit bij de leefwereld van de jongeren, ook het niveau.”

Beter aansluiten

Interactie met de doelgroep is voor de HHJO van groot belang. Vandaar dat de jaarlijkse enquête onder leidinggevenden input geeft voor aanpassingen. Om zo beter aan te sluiten bij de verwachtingen. De praktijk leert echter dat een deel van de leidinggevenden zich aangesproken voelt door materiaal dat trendy oogt, maar in werkelijkheid oppervlakkig is. Waarbij veel aandacht is voor het praktische leven, waarin uiteindelijk de jongere zelf centraal staat. Daarom onderstrepen we het belang van materiaal dat een Bijbelse basis heeft en waarbij het spreken van de Heere het uitgangspunt vormt. Vorming vanuit het Woord, in de taal van vandaag.

Toerusting

Leidinggeven aan kinderen en jongeren vraagt om meer dan Bijbelstudiemateriaal. De persoon voor de groep is zelf de spiegel waar jongeren in kijken. Vandaar dat de HHJO-jeugdwerkadviseurs graag schouder aan schouder staan met leidinggevenden in kinder- en jongerenwerk. Om door middel van ontmoeting en toerusting samen ervaring uit te wisselen in de gemeente(n). Met als doel dat jongeren zich in het kerkelijk jeugdwerk gezien en gekend weten, rondom een geopende Bijbel. Dat doet de handen vouwen tot gebed om het vernieuwende werk van de Heilige Geest.

Steven Middelkoop
Senior jeugdwerkadviseur

HHJO-toerusting

Wil je instructie of toerusting ontvangen over jeugdwerk of het HHJO-Bijbelstudiemateriaal? Neem dan contact op via secretariaat@hhjo.nl. De HHJO is dienstbaar aan gemeenten, met het oog op jongeren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen