Invloed der kerkhervorming

In een lezing, door Dr. A. Kuyper indertijd in Amerika gehouden over „Het Calvinisme in de Historie", vat hij in deze slotsom den gezegenden invloed van de kerkhervorming — hij noemt dit bij voorkeur het Calvinisme — saam: „Terecht schreef Prof. Fruin dan ook: „In Zwitserland, in Frankrijk, in Nederland, in Schotland, in Engeland, overal waar het Protestantisme zich door het zwaard moest vestigen, is het het Calvinisme geweest, dat de strijd heeft gewonnen." Voegt hieraan nu toe dat het deze keer in de wereldhistorie niet kon tot stand brengen dan door een ander beginsel in het menschelijk hart te planten. en een andere wereld van gedachten voor den menschelijken geest te ontsluiten; denkt het in hoe eerst door het Calvinisme de psalm der wijsheid uit de benauwde consciëntie naar de lippen drong; hoe onze constitutioneele burgerrechten eerst door het Calvinisme veroverd en verzekerd zijn; en hoe tegelijk juist van West-Europa die machtige beweging uitging, die wetenschap en kunst deed opbloeien, aan handel en nijverheid nieuwe banen ontsloot, het huiselijk en maatschappelijk leven opluisterde, den burgerstand tot eere verhief, den werkman als van gelijken rechte naast zijn patroon plaatste, de philanthropie welig deed uitbotten en boven dit alles door puriteinschen ernst het zedelijke leven der menschheid verhoogd, gereinigd en geadeld heeft en oordeelt zelf dan. of het aangaat dit van God ons gegeven Calvinisme nog langer als een afgespeeld drama naar de archieven der historie te verbannen en of het zoo ondenkbaar is, dat ditzelfde Calvinisme ons nogmaals een zegen heeft te brengen en een schoone hope voor de toekomst in zich sluit."
Deze woorden verdienen op den Hervormingsdag in ons geheugen te worden teruggeroepen, wanneer men maar zóó verstandig is. om voor het woord „Calvinisme", dat Calvijn uit den booze achtte en Kuyper zóó lief was, te lezen: Kerkhervorming. De gedachte dringt zich daarbij echter op. dat juist het Calvinisme van Kuyper. die de dingen zoo scherp zag en zoo uitnemend zei, voor de Kerk van Rome met al haar verbasteringen op godsdienstig, kerkelijk, maatschappelijk en staatkundig terrein, de deuren wagenwijd openzwaaide en haar een triomfantelijken intocht in ons vanouds toch door en door Protestantsche natie bezorgde.
Dat zijn de tegenstellingen in de historie die ons altijd weer treffen. Met behulp van Rome meende men het regeerkasteel in ons land te veroveren; met behulp van Rome werd men knecht op zijn eigen gebied. Want „Rome is troef". Zij haalt op allerlei terrein des levens de oogst met volle schoven binnen. Let slechts op de burgemeestersbenoemingen; nu weer in Wassenaar, voor tweederde een Protestantsche gemeente. De zegeningen der Kerkhervorming waren groot. Maar wat wacht een Protestantisme, dat deze zegeningen niet acht?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen