Onsaligh Oncruyt in de Akker des Heeren - pagina 23

HOOFDSTUK

IV. DE ONTREDDERING VAN HET KERKELIJK IN D E N H A A G .

LEVEN

T e r l o o p s i s r e e d s e n i g e m a l e n t e r s p r a k e g e k o m e n de o n t r e d d e r i n g v a n h e t k e r k e l i j k l e v e n t e n g e v o l g e v a n h e t d r o e v i g o p t r e d e n v a n de L e i d s e h o o g l e r a a r A r m i n i u s . G r o o t w a s de v r e u g d e g e w e e s t , t o e n i n 1576 de a c a d e m i e tot opleiding v a n p r e d i k a n t e n w e r d geopend. E n n u lijkt het w e l , of d i e a c a d e m i e v a n een z e g e n z a l v e r k e r e n i n e e n v l o e k . H e t i s o p m e r k e l i j k , d a t z o v e l e d e r r e e d s d i e n s t d o e n d e p r e d i k a n t e n de zijde v a n A r m i n i u s k o z e n . O p m e r k e l i j k e n z e e r d r o e v i g . E e n blijk, d a t v e l e n de G e m e e n t e n w a r e n b i n n e n g e s l o p e n m e t s c h a a p s k l e d e r e n a a n , d i e inderdaad wolven waren. Vjan de v i e r p r e d i k a n t e n i n D e n H a a g s t a a n er twee t a m e l i j k onv e r s c h i l l i g t e g e n o v e r de k e r k e l i j k e t w i s t e n , d i e z i j n u i t g e b r o k e n . Z i j z i e n h e t g r o o t g e v a a r n i e t i n , d a t e r l i g t i n de l e e r v a n A r m i n i u s . H e t z a l w e l zo e r g niet zijn W e h e b b e n k e n n i s g e m a a k t m e t de h o f p r e d i k e r v a n P r i n s M a u r i t s , U y t e n bogaert. „Een m a n v a n grote b e k w a a m h e i d , vérstrekkende invloed, en opvallende welsprekendheid", zegt Groen v a n Prinsterer. M a a r een echte A r m i n i a a n . G e l u k k i g s t a a t e r i n D e n H a a g o o k n o g één p r e d i k a n t , d i e n i e t m e e k a n m e t de n i e u w e t h e o l o g i e . H e t i s H e n r i c u s R o s s a e u s . W a t k a r a k t e r bet r e f t k u n n e n w e h e m w e l n a a s t de A m s t e r d a m s e d o m i n e e P l a n c i u s z e t t e n . W a n t o o k hij h o o p t n i e t te w i j k e n , a l s h e t o m de w a a r h e i d g a a t , z o de H e e r e die i n Zijn W o o r d heeft geopenbaard. R o s s a e u s v a l t i n z i j n p r e k e n h e r h a a l d e l i j k de v a l s e l e e r v a n z i j n c o l l e g a ' s a a n e n t r a c h t h e t v o l k e r v o o r te w a a r s c h u w e n . D i e o p m e r k i n g e n z i j n d o o r z i j n v i j a n d e n n a a r s t i g a a n g e t e k e n d e n z o u d e n l a t e r w e l eens v a n p a s k o m e n . M e n meende toch, dat h e t nergens op leek, w a n n e e r R o s s a e u s s t r e n g v e r o o r d e e l d e de v e r m e n g i n g v a n p o l i t i e k e m e t k e r k e l i j k e z a k e n . E n n o g e r g e r w a s het, d a t hij d a t e e n s a t a n s l i s t n o e m d e . A l s e e n k e n m e r k v a n de v r e e m d e leer, die m e n w i l d e i n v o e r e n , n o e m d e hij, d a t d i e l e e r d u i d e l i j k i n s t r i j d w a s m e t de c a t e c h i s m u s e n de b e lijdenis, e n m e t de b e v i n d i n g v a n des H e e r e n v o l k . T r i g l a n d v e r t e l t i n zijn „Kerkelijke Historiën", dat m e n buitengewoon o n t s t e m d w a s , t o e n R o s s a e u s i n een P a a s p r e e k d u r f d e te z e g g e n , d a t e r n o g w e l v a n die o v e r s t e n w a r e n , die C h r i s t u s k r u i s i g d e n i n de h a r t e n v a n Zijn volk. U b e g r i j p t w e l , d a t h e t z o n i e t z a l b l i j v e n g a a n i n D e n H a a g , dè s t a d v a n de r e g e n t e n . V o o r a l U y t e n b o o g g e r t s t a a t g e r e e d o m de eer3te de beste gelegenheid a a n t e g r i j p e n o m R o s s a e u s e r u i t te w e r k e n . A c h t e r h e m s t a a n t o c h de m a c h t h e b b e r s v a n die t i j d ! U y t e n b o g a e r t h a d i n Genève g e s t u d e e r d , bij B e z a . H i j k e n d e de C a l v i n i s t i s c h e l e e r op z i j n d u i m p j e . I n z i j n p r e d i k i n g z e t t e hij e v e n w e l s o m s de h e l e b o e l op z ' n k o p . M a a r hij deed h e t v o o r z i c h t i g . M e e s t k w a m h i j eerst m e t k r a c h t i g e b e t u i g i n g e n v a n zijn liefde en a c h t i n g v o o r Gods W o o r d . D a n g o o i d e hij s o m s de g r o f s t e P e l a g i a n i s m e n d o o r z i j n p r e e k h e e n . Z o b l e e k ( v o l g e n s h e m ) de v e r k i e z i n g e n v e r w e r p i n g p a s a a n h e t e i n d e d e r t i j d e n . H i j r i e p d a n o v e r l u i d : „ O m d a t w i j o n s best doen, z o n e e m t G o d o n s i n g e n a d e a a n " . H i j b e t w i j f e l d e het, o f . i e m a n d , d i e een grote zonde heeft gedaan, n o g w e l k o n z a l i g w o r d e n . V a n onweders t a n d e l i j k e g e n a d e w i l d e hij n i e t w e t e n . H e t m o e s t t o t een b o t s i n g k o m e n O p een k e r k e r a a d s v e r g a d e r i n g k l a a g d e Rossaeus zijn ambtsbroeder a a n , w a a r b i j een heftige woordenwisseling ontstond. H e t g e v o l g was, dat

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen