Humanisme en Christendom - pagina 10

D i t H u m a n i s m e w a s toén de w e t e n s c h a p p e l i j k e , de v e r s t a n d e l i j k e - i. redenering, die m e n a a n dit „nieuwe l e v e n " gaf. ' D i t h u m a n i s m e g e n o o t v o l o p v a n d e w e r k e n d e r oude d i c h t e r s , d e r oude schrijvers v a n spannende verhalen, der hoog-begaafde redenaars, geschiedenis-vorsers, wijsgeren. D i t H u m a n i s m e v e r z e t t e z i c h k r a c h t i g t e g e n de s t i j f h e i d v a n h e t a a n de K e r k g e b o n d e n l e v e n . D e K é r k w a s d e s c h u l d , d a t de m e n s e l i j k e geest, tot z u l k e grote d a d e n i n s t a a t , zó l a n g a c h t e r ijzeren grendelen besloten w a s geweest. V r i j e o n t p l o o i i n g d e r m e n s e l i j k e g e e s t ! d a t w e r d de l e u s . S o m m i g e H u m a n i s t e n w a r e n w a t v o o r z i c h t i g u i t a n g s t v o o r de m a c h t v a n de p a u s e n z i j n k n e c h t s . A n d e r e n b r a l d e n h e t l u i d e u i t m e t de h e i d e n H o r a t i u s : „ O m n i s v o l u p t a s b o n a e s t " . ( A l l e l u s t i s goed.) E r waren ook H u m a n i s t e n v a n ander allooi. W e denken a a n E r a s m u s v a n Rotterdam. H i j en z o v e l e a n d e r e n w i e r p e n z i c h o p de s t u d i e v a n h e t N i e u w e T e s t a m e n t e n v a n de o u d - v a d e r s . H i j s p o t t e m e t de g e e s t e l i j k h e i d , d i e o u w e schoenen e n vuile z a k d o e k e n der heiligen k u s t e n en h u n boeken gesloten Meten. H u n h e m d e n e n k l e r e n w e r d e n i n k a s t j e s o p g e b o r g e n e n z o r g v u l d i g bewaard, j a aangebeden, en h u n geschriften keek m e n niet aan! Z i j , E r a s m u s e n a n d e r e n , w a r e n z e l f s b a n g v o o r de h e i d e n s e v l o e d , d i e over W e s t - E u r o p a golfde e n ze w i l d e n daartegenover het m e n s d o m het Christendom leren kennen. M|aar v a n d a t C h r i s t e n d o m w i l d e n zij ( d a a r v o o r w a r e n ze H u m a n i s t ) n i e t m e e r l a t e n z i e n , d a n d e a a n v a a r d i n g v a n de n a t u u r l i j k e m e n s , d i e z i c h o v e r g e e f t a a n de n a t u u r l i j k e i n g e v i n g v a n z i j n h a r t , d i e z i c h n i e t g e b o n d e n w e e t a a n de e i s d e r G o d d e l i j k e w i l s o p e n b a r i n g i n de h e i l i g e Wet. M e n g e l o o f d e i n de a d e l d o m v a n de m e n s , d i e h e t l e v e n o n v o o r w a a r d e l i j k a a n v a a r d t , z o a l s h e t i s . E n d a n e e n l e v e n , d a t lós i s g e m a a k t v a n a l l e w e t t e n o m n a a r te leven, v a n alle m a a t s t a v e n , w a a r n a a r m e n z i c h richten moet. D a a r i n ligt het k e n m e r k v a n alle H u m a n i s m e , hoe i n g e w i k k e l d e n veelk l e u r i g geschakeerd z i c h het soms a a n ons k a n vertonen: de méns w o r d t héél h o o g gewaardeerd; de méns i s v o l l e d i g i n s t a a t v a n d i t l e v e n i e t s m o o i s te m a k e n ; de méns h e e f t d a a r t o e i n z i c h z e l f a l l e g a v e n , h e e f t g e e n a n d e r n o d i g ; de méns k a n z i c h o n t p l o o i e n t o t e e n p e r s o o n l i j k h e i d , d i e z i c h z e l f k a n regeren; de méns b e s l i s t o v e r w a t g o e d e n k w a a d i s , w a t w a a r h e i d e n l e u g e n i s , w a t recht e n onrecht is, w a t s c h o o n e n lelijk is, w a t h e i l i g en o n h e i l i g i s ; de méns h e e f t g e n o e g a a n z i c h z e l f ; de méns i s , a l s d e e l t j e v a n g e h e e l d e m e n s h e i d , i n s t a a t o m m e t i n stelling v a n geheel zijn verstands-, gevoels- en wilsleven, i n onderlinge s a m e n w e r k i n g h e t h o o g s t e g o e d te b e r e i k e n : levensgeluk. H e t H u m a n i s m e i s de t r o o n ; de m e n s e r öp.

gefatsoeneerde

uitdrukking

van:

God

van

Zijn

9

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen