Groen van Prinsterer - pagina 16

God. Zy leidt tot gewetensdwang voor het ware volk van God. D a a r o m heeft Groen i n 1848 weinig moed op verbetering. Hij schrijft in „Het Regt der Hervormde gezindheid", dat er v a n zijn ideaal: een Christelijke staatsschool, althans onder het Liberale bewind, wel niets terecht z a l komen. Hij meent niet anders te kunnen doen dan maar te werken voor de bijzondere school, van welke vorm ook, als maar het onderwijs aan de kinderen k a n worden gegeven overeenkomstig de eis v a n Gods W o o r d en de beginselen der Reformatie. 5. I n 1850 beschikt Groen over een eigen blad: „De Nederlander". D a a r i n , en ook i n zijn politieke geschriften en Kamerredevoeringen, verdedigt hij een nieuwe gedachte. I n alle partijen: orthodox-Protestant, vrijzinnig-Protestant, Rooms, of men Conservatief was of Liberaal, worstelde men met het probleem, hoe de i n de Grondwet opgenomen vrijheid van onderwijs in de practijk moest worden uitgewerkt. De grote partijen voelden öf voor één school-zonder-godsdienst, met burgerlijk-maatschappelijk onderwijs, öf hielden vast aan de bestaande gemengde openbare school met een algemeen-godsdienstig tintje. De Roomsen wisten wel, w a t ze wilden, maar ze toonden twee aangezichten. Terwille v a n hun Liberale vrienden bleven ze vasthouden aan de godsdienstloze school, maar er waren ook a l genoeg pausgezinden, die voor de dag kwamen met de eis: een Roomse school, geheel onder kerkelijke hoede, maar door de staat betaald. W a t maakte Groen er van? B e n godsdienstloze openbare school achtte hij uit den boze; een loochen i n g v a n de historische wording van ons land, krachtens wilde hij voor Overheid en onderdaan opeisten zich te onderwerpen aan Gods w i l . Bovendien zou, gezien de slapheid der Protestanten, Rome daarvan het meeste profijt hebben, omdat de K e r k daar op haar schaapjes past met alle zorg. I n een christelijke staat (want dat was Nederland, hoe ook afgezakt, krachtens historie) mocht geen godsdienstloos onderwijs worden gegeven. Vandaar dat de Overheid de roeping heeft te zorgen voor alle onderwijs. Groen wilde dus alléén (toen, i n 1850 en daarna) openbare scholen. L e t wel, dat zijn scholen, gesticht van Overheidswege! M a a r dan niet godsdienstloos! Zo k w a m hij toen •— en dat idee heeft hij met alle k l e m verdedigd, toen i n 1857 zijn partijgenoot M r . J . J . L. van der Brugghen met een voorstel van schoolwet k w a m — met de volgende gedachte: 1. W a a r het mogelijk is, sticht de Overheid (desgevraagd) christelijke (staats)scholen voor Protestanten, die overeenkomstig hun belijdenis naar de eis van Gods Woord hun kinderen willen opgevoed zien; 2. W a a r het mogelijk is, sticht de Overheid aparte scholen voor Roomse kinderen (desgevraagd), of zelfs voor Joodse kinderen. Ook dus staatsscholen! 3. De bestaande openbare school, waaruit op vele plaatsen de kinderen v a n orthodox-Hervormden (zie 1) en Roomsen (zie 2) zijn verdwenen, ook de kinderen der Afgescheidenen (zie 4), heeft z i c h geheel te richten naar de aloude, beproefde belijdenis van de Hervormde K e r k . Deze K e r k immers had naar Groen's opvatting het recht de Staatsk e r k te zijn. 17

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen