Wij en het Communisme - pagina 12

perkende bepalingen was onderworpen. De gilden schreven voor, hoeveel er geproduceerd mocht worden, met hoeveel knechts een meester mocht arbeiden en uit hoeveel uren een arbeidsdag mocht bestaan. Dit alles om concurrentie te voorkomen, waardoor de ene ondernemer de andere zou overtroeven. N u treedt plotseling in de plaats van dit kleinbedrijf de grootindustrie, die met haar massaproduktie een uitweg zoekt voor haar waren. De gilden worden opgeheven. Deze grootindustrie met haar massaproduktie kan geen beperkende bepalingen meer verdragen. De geweldige produktie eist een ongelimiteerde afzet en voor deze ongelimiteerde afzet zijn alle mogelijkheden nog open, want de wereld, die de massaproduktie nog niet kent, is nog onverzadigd. Geweldige winsten kunnen daarom behaald worden, want er is nog een onbeteugelde vraag naar al deze nieuwe produkten. Zo ontstaat er een jacht naar geld en ongebreidelde winst. Een winst, die behaald wordt op de koper, maar die ook geperst wordt uit de onderbetaalde arbeiders. Uit de ongetelde handen, die deze nieuwe machines moeten bedienen, groeit door de gemeenschappelijke ellende een nieuwe klasse: de klasse van het proletariaat. Zij hebben allen gemeen, dat zij bezitlozen zijn, dat zij voortgedreven worden door het winstbejag van het moderne kapitalisme. Zij zijn niet alleen bezitlozen, maar zij zijn ook machtelozen, omdat zij niet anders bezitten dan hun arbeidskracht, die echter in deze ontluikende kapitalistische maatschappij nog te kust en te keur te verkrijgen is. Zij zijn dus machteloze werktuigen in de handen van de bezittende burgerij, die deze geweldige nieuwe industrieën exploiteert en die haar meedogenloze winststreven hult in de mantel van de wereldbeschouwing van het liberalisme. Het is kortom een tijd, waarin de oude maatschappij verdwijnt en een nieuwe energieke, hardvochtige maatschappij op de puinhopen van deze oude wordt opgericht. In deze omwenteling leeft Marx en de contouren van deze wordende nieuwe wereld tracht Marx te vangen in zijn ontwikkelingswetten der maatschappelijke samenleving. 9. De conclusies van Marx: geen enkele samenlevingsvorm is blijvend.

Het is in het licht van het voorgaande begrijpelijk, dat Marx tot de opvatting komt, dat geen enkele samenlevingsvorm blijvend is. Er zal in de wereld een voortdurende ontwikkelingsbeweging zijn wat de vormen van de maatschappij en van de samenleving betreft en wel: van een lager stadium naar een steeds hoger stadium. Voor Marx, en met hem voor de communist van onze tijd, is dit een absoluut geldende grondwaarheid. Want deze verandering van een bepaald maatschappelijk stelsel berust op een wet. Het is de wet der dialectische ontwikkeling, welke beantwoordt aan de geest van de tijd, waarin Marx leefde en welke hij ontleend heeft aan de filosoof Hegel. We zullen ons, om enigermate overzichtelijk te blijven, niet verdiepen in de filosofie van Hegel, doch slechts nagaan, wat deze wet van Marx nu feitelijk inhoudt. 10

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen