De valse grondslag der verlichting - pagina 7

Z e k e r , het is o n s b e k e n d , d a t er, v o o r a l l a t e r ( i n d e 18e e e u w ) ook i n ons l a n d veel tweederangs verlichtingsfiguurtjes zijn gew e e s t , d i e a l l e e n m a a r o o g h a d d e n v o o r het n u t , d a t het v e r standelijk denken en redeneren mogelijk k o n afwerpen. Z i j sprak e n o v e r h e t n u t d e r w e t e n s c h a p , h e t n u t d e r d i c h t k u n s t , het n u t v a n d e m o r a a l , z e l f s o v e r het n u t v a n h u n v e r s t a n d s r e l i g i e . D i t n e e m t niet w e g , d a t d e g r o t e s t e r r e n i n d e v e r l i c h t e w e r e l d h e u s h e b b e n g e m e e n d met h u n „ n i e u w l i c h t " d e w e r e l d te k u n n e n verlossen v a n veel ellende e n bitterheid. 4.

Het

gevoelsleven

geraakt

op de

achtergrond.

D e V e r l i c h t i n g moeten w e dus zien als de b e w e g i n g , die zich v r i j maakte v a n alle gebondenheid e n o n d e r w e r p i n g a a n G o d s W o o r d , a a n d e b e l i j d e n i s v a n de k e r k d e r r e f o r m a t i e e n e v e n z e e r a a n d e R o o m s e w e t e n s c h a p ; zij w i l d e „ n i e u w l i c h t " l a t e n s c h i j n e n o p a l l e l e v e n s v r a a g s t u k k e n d o o r z i c h d a a r o p d e n k e n d te b e z i n n e n , d o o r het v e r s t a n d i n v o l l e v r i j h e i d te l a t e n b e s l i s s e n o v e r d e v r a a g : w a t is w a a r , w a t is niet w a a r . Z o w e r d a a n het v e r s t a n d e l i j k k e n n e n v a n d e m e n s e l i j k e geest v é é l meer w a a r d e t o e g e k e n d d a n a a n het g e v o e l s l e v e n . W e t e n , e n d ó é n v a n u i t d a t w e t e n ! D a a r g a a t het i n het l e v e n o m . W a a r is, w a t het v e r s t a n d b e v a t t e n k a n . H a n d e l t d e m e n s v a n u i t h e t g e e n hij b e w u s t w é é t , d a n h a n d e l t hij g o e d . O v e r w o n d e r e n , g e h e i m e n , d i n g e n d i e d e mens te h o o g o f te d i e p z i j n , w e r d n i e t g e s p r o k e n , o m d a t deze geen z i n h e b b e n v o o r het l e v e n . L a t e r z e i m e n : ze d o e n g e e n n u t . E e n z u i v e r geestelijk l e v e n u i t e e n w a a r g e l o o f k a n e v e n w e l niet g e s c h e i d e n w o r d e n v a n het g e v o e l s l e v e n . O m d a t e v e n w e l d e V e r l i c h t i n g d i t geestelijk l e v e n n i e t k e n d e , z e l f s i e d e r e v o r m v a n l e v e n u i t h e t g e l o o f a f w e e s , m i s t e m e n het g e v o e l s l e v e n n i e t e n m e e n d e m e n het w e l te k u n n e n s t e l l e n met e e n b e r e d e n e e r d leven. Z e k e r , w e w i l l e n de belangrijkste der V e r l i c h t i n g s f i g u r e n niet een zekere liefde v o o r de mensheid, die ze redden w i l d e , ontzeggen, m a a r . . . w a t is een liefde, die alleen op gang komt v a n u i t louter verstandelijke overwegingen ? O o k h i e r g e l d t : „ A l w a r e het, d a t i k a l d e w e t e n s c h a p h a d e n de liefde niet h a d , zo w a r e ik niets". 1 C o r . 1 3 : 2 . M a a r . . . d a n d e l i e f d e u i t G o d tot G o d . 5.

Een

wereldlijke

beweging.

W e w e z e n er i n het v o o r a f g a a n d e o p , d a t d e V e r l i c h t i n g e e n echt wereldlijke b e w e g i n g w a s . Z i j richtte zich v a n metaan fel tegen de w a r e k e r k , d i e s t o n d n a a r d e z u i v e r e p r e d i k i n g v a n G o d s 6

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen