Land of the Pilgrim’s Pride

Ds. G. Smits als predikant van Grand Rapids

J.M. Vermeulen

Ds. C. Smits hàd wat met Amerika en Canada. Hij was er graag en lang. En vooral ook veel. Keer op keer voer hij de oceaan over, met schepen van allerlei soort. Hij had nauwe handen met de landverhuizers die een nieuw hestaan ophouwden in Ontario, Michigan, Californië, British-Columbia en Alberta. Deze emigranten stichtten gemeenten en beriepen hun meest geliefde predikanten uit het oude vaderland, die ook nog eens in het Engels moesten kunnen preken. Ds. Smits uit Sliedrecht voldeed aan die selectiecriteria en was van 1954 tot 1956 dominee in Grand Rapids. Het was de vierde maal dat hij de oceaan overstak.²

Beroep aangenomen

Ds. Smits had als dominee van de Christelijke Gereformeerde Kerk van Driebergen in 1946 en 1947 ^^ gemeente Grand Rapids gediend en in 1950 zelfs het verre westelijke Artesia bezocht. Bij zijn afscheid had die gemeente gedicht en gezongen:

In Sliedrecht may they all rejoice, Gods servant is returning,

Their hearts be glad, their souls be fed,

And love within be burning.

In Sliedrecht mogen allen zich verheugen

omdat Gods dienstknecht terugkeert,

Mogen hun harten zich verblij­ den hun zielen worden gevoed en de liefde in hun binnenste branden.

In maart 1953 kreeg hij een beroep van die gemeente. Het zoveelste uit Amerika. Hij schreef een bedankbrief, maar beloofde wel de Amerikaanse gemeenten dat jaar opnieuw te dienen. Hij preekte in Sliedrecht op zondag II juni 's avonds niet over de catechismus, maar nam als afscheidstekst Psalm 43-3' 'Zend Uw licht en Uw waarheid, dat die mij leiden'. Zondag II oktober was hij weer terug in Sliedrecht.

Ds. Smits had in Grand Rapids goed voldaan. En niet alleen in de eigen kerk, want op 8 februari 1954 kreeg hij een beroep van de Turner

Avenue Netherlands Reformed Church, die in 195*^ ™^t de Gereformeerde Gemeenten gebroken had en als vrije gemeente door het kerkelijk leven ging. Op de biddag, 3 maart, maakte hij bekend dat hij voor dit beroep bedankte.

Na de Turner Avenue beriep op 13 juni de 'eigen' Old Christian Reformed Church van Grand Rapids. Deze gemeente zou weldra vakant worden, omdat haar predikant, ds. Zijderveld, een beroep naar Artesia had aangenomen.

Zondag II juli maakte ds. Smits bekend dat hij dit beroep had aangenomen. Hij preekte die morgen over Handelingen 20:24: Maar ik acht op geen ding, noch houd mijn leven dierbaar voor mijzelven, opdat ik mijn loop met blijdschap mag volbrengen, en den dienst, welken ik van den Heere Jezus ontvangen heb, om te betuigen het Evangelie der genade Gods'.

Afscheid van Sliedrecht

Ds. Smits nam zondag 24 oktober afscheid van zijn gemeente. In de morgendienst had hij de gemeente bemoedigd met de woorden uit I Petrus ^-.J: "Werpt al uw bekommernis op Hem, want Hij zorgt voor u'. 's Avonds scheidde de 56jarige pastor van zijn gemeente. Hij zei in zijn voorafspraak: "Wij denken thans terug aan twee-en-eenhalf jaar geleden, dat we bij vernieuwing aan de gemeente werden verbonden. Daarvóór mochten we de gemeente van Sliedrecht reeds acht jaren dienen. Deze jaren vormen een groot en belangrijk stuk in ons leven. Mijn ziel is thans geroerd. Dit afscheid valt ons wel dubbel zwaar. Het is immers een dubbel afscheid. Niet alleen van de gemeente, maar ook van het vaderland wegens vertrek naar een ander werelddeel. We hebben niet één gemeente in het vaderland zo lief als

Sliedrecht. We mochten de Heilige Doop bedienen aan 340 kinderen, maar hebben tevens 135 maal gesproken op de akker des doods. Hoe zullen wij thans afscheid nemen, wij verdoemelijk stof en as'.

De tekst van de preek was Hebreeën 13:19, 20 en 21: En ik bid u te meer, dat gij dit doet, opdat ik te eerder ulieden moge wedergegeven worden. De God nu des vredes, Die den grote Herder der schapen, door het bloed des eeuwigen testaments, uit de doden heeft wedergebracht, namelijk onzen Heere Jezus Christus, Die volmake u in alle goed werk, opdat gij Zijn wil moogt doen; werkende in u, hetgeen voor Hem welbehagelijk is, door Jezus Christus; Denwelken zij de heerlijkheid in alle eeuv«gheid. Amen.'

Afscheid van de S.G.P.

Vier dagen na deze afscheidsdienst en één dag voor het vertrek, op 28 oktober, viel De Banier in de bus van de Sliedrechtse pastorie. Het zal de dominee ongetwijfeld vertroost hebben toen hij de woorden las, die zijn zielenvriend ds. P. Zandt zo welgemeend in dit blad had geschreven. De kop erboven luidde heel eenvoudig: 'Ds. Smits'. Ds. Zandt schreef: Zijn naam behoeft in de kringen van de S.G.P. geen nadere aanduiding. Hij was daarin algemeen bekend en geacht en heeft daarin een voorname plaats en een zeer werkzaam aandeel gehad. (...) Al gaat dan ds. Smits ons verlaten, hij heeft Nederland nog niet verlaten; dat wil zeggen dat ook na zijn vertrek hij nog niet met zijn gedachten, begeerten en liefde Nederland verlaten heeft. Daarvoor zijn er te veel banden, die hem nog aan ons arm Nederland binden. Dit bleek op de laatste hoofdbestuursvergadering, waarop

ds. Smits een woord van afscheid gesproken heeft. Toen toch bleek wel heel duidelijk, dat hij toch geen afscheid nam in die zin dat hij Nederland voorgoed vaarwel zei. Hij heeft onder meer toegezegd, dat hij vanuit Amerika bij leven en welzijn, nog weleens een stichtelijke overdenking in De Banier zal schrijven, hetgeen door tal van lezers stellig op hoge prijs wordt gesteld. Gaarne wensen wdj hem, zijn echtgenote en gezin, bij zijn heengaan naar Amerika des Heeren zo onmisbare zegen toe.

Wij doen dit namens heel de S.G.P. die hem dan eindelijk, na tal van beroepen uit Amerikaanse gemeenten waarvoor hij heeft

moeten bedanken, aan een Amerikaanse gemeente heeft moeten afstaan. De Heere stelle hem in zijn dienstwerk tot een rijke zegen. De lieflijkheid des Heeren zij over hem en de zijnen, en Hij moge het werk Zijner handen bevestigen, om

daarbij te ervaren, dat, die in de schuilplaats des Allerhoogsten is gezeten, zal vernachten in de schaduw des Almachtigen’.

De overtocht

De volgende dag vertrok het gezin Smits 's middags uit Rotterdam met de befaamde 'Nieuw Amsterdam' naar Noord Amerika. De kerkenraadsleden De Leeuw, Monster, Van der Graaf en Van Heteren reden mee naar de kade, om met vele andere vrienden de familie uit te zwaaien. Ook Ir. Van Dis en de heer W. Jansen stonden daar, om namens het hoofdbestuur van de S.G.P. een laatste groet over te brengen.

Het gezin Smits had een voorspoedige reis. De dominee schreef aan boord van de 'Nieuw Amsterdam' een hartelijke brief aan redactie en lezers van De Banier, die op 28 november de kolommen van dat blad vulde. De reis had hem goed gedaan en zijn geestelijk leven verrijkt. Hij herinnerde zich later: 'Een zeereis na drukke werkzaamheden geeft onderscheiden gedachten. Bijzonder wel ten aanzien van de majesteit Gods, die zich openbaart in de machtige natuur­elementen. Meer dan ooit gevoelt men dan de grootheid Gods en eigen nietigheid. Wel mocht Jesaja uitroepen: 'Wie heeft de wateren met zijn vuist gemeten? En van de hemelen met een span de maat genomen? Ziet Hij werpt de eilanden henen als dun stof!' De zee, 't werk van Gods vingeren, imponeerde mij meer dan eens. En als ik dan over de railing stond te peinzen, schouwend over die oneindige waterspiegel, dacht ik aan die regels van de dichter: 'Hoe schoon moet God zijn. Die 't al heeft gescha­ pen . De zee, beeld van grenzeloze eeuwdgheid. Hoeveel stof heeft ze gegeven aan dichters en denkers. De zee, beeld van de levensvolheid, die in God is’.

De aankomst

Zaterdag 7 november kwam hij met zijn gezin in New York aan, vier uur eerder dan verwacht. Ds. Densel stond bij de haven in Hoboken om de erAigranten te verwelkomen. De dominee schreef: 'Al dadelijk, als men de kust nadert, verrijzen in de verte de ontzaglijke zogenaamde wolkenkrabbers of 'skyscrapers'. Huizen met tientallen verdiepingen, waarvan men de meeste en de hoogste vindt in New York. Men zou ze in letterlijke zin luchtkastelen kunnen noemen. Het hoogste is het Empire State Building. Dit is het grootste gebouw van de wereld. Het is 1250 voet hoog en heeft 102 verdiepingen’.

Ds. Densel nam zijn collega mee naar zijn pastorie in Clifton, waar ds. Smits de volgende dag in diens

vrije gemeente preekte. Maandagavond zes uur begon de treinreis naar het westen en dinsdagmorgen elf uur rolde de trein het station van Grand Rapids binnen. De ontvangst was overweldigend. Practisch de hele gemeente was uitgelopen om de familie op te wachten. Het domineesgezin keek verwonderd naar de samengestroomde schare en was zichtbaar ontroerd door deze allerhartelijkste begroeting.

Drie Gereformeerde Gemeenten

De Christelijke Gereformeerde Kerk van Grand Rapids was ontstaan uit de Gereformeerde Gemeenten (Netherlands Reformed Congregation) die in Grand Rapids drie kerkgebouwen hadden. Eerst was er Division Avenue, gesticht in 1870, waar ds. C. Kloppenburg , ds. G. Vorst , ds. M. van der Spek', ds. G.J. Wolbers , ds. C. Pieneman' en ds. H.A. Minderman predikant waren geweest.

Dan was er Turner Avenue, ontstaan in 1887, waar ds. T. Meijster , ds. K. Werner , ds. T. Hager en ds. J.C. Wielhouwer (van 1915 tot 1944) het Woord bedienden. Turner Avenue was een door en door Nederlandse Ledeboeriaanse gemeente, die erg aan Datheen gehecht was. Inmiddels waren er veel Engelssprekende jonge kerkgangers die geen woord van de Hollandse diensten begrepen en slechts de dienst uitzaten en wachtten op het verlossende woord ‘Amen’.

Een aantal leden uit de Turner Avenue en de Division Avenue stichtte daarom eind 1922 een Engelstalige gemeente, die diensten hield aan de Ottawa Avenue. Deze gemeente kreeg de oefenaar James Wielhouwer als voorganger. De mensen noemden hem 'de Engelse Wielhouwer' en hij kreeg wat opleiding van ds. J.C. Wielhouwer, zijn verre achterneef van Turner Avenue, die als 'de Hollandse Wielhouwer' bekend stond. In 1947 emigreerde ds. Lamain naar Grand Rapids om daar de gemeenten van de Division Avenue en Ottawa Avenue te dienen.

Twee vrije gemeenten

Niet iedereen was onder de indruk van de preken van James Wielhouwer en diens gemeente in de Ottawa Avenue scheurde weldra jammerlijk in tweeën. James verliet met twaalf gezinnen zijn kerkverband en stichtte een vrije gemeente, die zich eerst 'Rehoboth Reformed Church' en later 'Free Reformed Church' noemde. Hij liet zich door een ouderling tot predikant bevestigen. De eerste diensten werden gehouden in Stryker Building op de Plainfield Avenue, later verhuisde de gemeente naar een kerk aan de Scribner Avenue. In oktober 1944 verliet ds. James Wielhouwer zijn vrije gemeente en keerde hij met schuldbelijdenis (als oefenaar) terug naar de Gereformeerde Gemeenten. Maar ons verhaal over de Ottawa Avenue is nog niet uit. Rond de jaarwisselingvan 1943/1944 verliet een tweede groepje leden die gemeente, omdat de kerkenraad daar niet genoeg werk maakte van het beroepen van een predikant en vooral ook omdat men er de vrije ds. B. Densel uit Clifton in een zaaltje had laten preken. De classes Oost en West van de Gereformeerde Gemeenten moesten niet veel van ds. Densel hebben, maar een deel van kerkenraad en gemeente wel. Daardoor ontstond nogal wat ruzie. Ruim twintig leden stapten op en begonnen te kerken in een zaal in Leonard Street, waar ze Densel lieten preken, die op 28 juni een gemeente institueerde, die zich tooide met de naam Rehoboth Reformed Church.­

Old Christian Reformed

Nu waren er dus twee vrije gemeenten die de Ottawa Avenue Church verlaten hadden. Deze groepen wilden eigenlijk best wel samengaan en hielden dan ook op I november 1944 een gecombineerde kerkenraadvergadering in het kerkgebouw aan de Scribner Avenue. Ds. Densel was voorzitter en het doel was om de Free Reformed Church en de Rehoboth Reformed Church te laten fuseren. Deze poging slaagde en de nieuwe gemeente telde zon 150 leden. Men kerkte aan de Scribner Avenue. Ds. Densel bedankte tweemaal voor een beroep. De teleurgestelde gemeente schreef

nu uitnodigingen aan dominees van de Christelijke Gereformeerde Kerk om te komen preken. In juni 1946 diende de Nederlandse ds. G.W. Alberts de gemeente. Ook ds. W. Baaij, de nieuwe dominee van Alphen aan den Rijn, preekte er een aantal weken. Ds. Baaij kon redelijk in het Engels preken, omdat hij vroeger nogal eens voor zaken in Engeland geweest was. Deze vrienden adviseerden om ds. Smits, die toen in Driebergen stond, ook maar eens te vragen. De kerkenraad vond dat een goed plan. Ds. Smits had daar niets op tegen en preekte in augustus en september van dat jaar zes weken in Grand Rapids. In 1947 sprak hij er zelfs bijna drie maanden. De gemeente ging, mede door zijn invloed, een correspondentieverband aan met de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland en kon door deze st^p nu ook predikanten uit dit kerkverband beroepen.

Het eerste beroep was op ds. G.A. Zijderveld uit Zwijndrecht, die dit aannam. Ds. Densel bevestigde hem er in oktober 1948-Men veranderde de naam van de gemeente in 'Old Christian Reformed Church'. Dit was gedaan om beter aan te sluiten bij de Nederlandse naam 'Christian Reformed Church' (CGK) in Nederland. Het woord 'Old' was toegevoegd omdat er alreeds een 'Christian Reformed Church in North America’ bestond.

Bevestiging ds. Smits

Ds. Zijderveld nam in 1954 ^^^ beroep aan van het verre westelijke Artesia en zou op I augustus afscheid preken van Grand Rapids.

Op 15 juni leidde hij daar nog een ledenvergadering, die een keuze maakte uit het tweetal ds. Baaij en

ds. Smits. Ds. Baaij kreeg 8 stemmen, ds. Smits 33' terwijl er 3 blancos waren. Ds. Smits zou op zondag twee Engelse en één Hollandse dienst moeten leiden. De kerkenraad realiseerde zich het taalprobleem, maar sprak de dominee moed in: 'We realize that the language-question is something difficult, but we also believe that the Lord who strengthened and granted you His gracious favor while you were in our midst before, will again support and uphold you'. {We realiseren ons dat het taalprobleem niet gemakkelijk is, maar wegeloven eveneens dat de Heer Die u kracht schonk en u met goedgunstigheid bejegende toen u eerder in ons midden was opnieuw u steunen en schragen zal.) Ds. Smits nam het beroep aan en had ook cJvast de persoonsgegevens van zijn gezin opgegeven 'opdat de kerkenraad de officiële documenten kon aanvragen bij de U.S. Consul om het land binnen te mogen'. Die tijd preekten ds. Baan uit Dordrecht en ds. Densel regelmatig aan de Scribner Avenue.

Ds. Zijderveld leidde de bevestiging op donderdag II november 1954 ^^ een Engelse dienst met een preek over de bekende woorden uit Ezechiël 33:7 'Gij nu, o mensenkind. Ik heb u tot een wachter gesteld over het huis Israels; zo zult gij het woord uit Mijn mond horen, en hen van Mijnentwege waarschuwen'. Hij nam als thema 'Een wachter op de muren' en verdeelde zijn tekst in drie hoofdgedachten: ) geroepen door God; 2) geleerd door God; 3) gekleed door God. 'De dominee schetste iets uit het leven van Ezechiël en bracht dit in verband met de overkomst van ds. Smits. Ezechiël kwam uit het land der Filistijnen naar Babyion en bracht daar Gods Woord. Zo kwam ds. Smits uit Eu­ re ropa om hier de herdersstaf op te nemen. , God riep Ezechiël, zo riep God ook ds. Smits. God zorgt voor degene die Hij roept en geeft hem werk. De opdracht is niet gemakkelijk: en nieuwe gemeente, een uitgebreid arbeidsveld en een vreemde taal in een vreemd land. Maar door de Heere geroepen! Daarom zou Hij hem ook zeker sterken. Ds. Zijderveld las het bevestigingsformulier en ds. Smits antwoordde 'met krachtige stem in de Engelse taal: a, ik, van ganser harte'. De gemeente zong de nieuwe dominee toe uit Psalm 135-waarna ds. Zijderveld deze dienst met gebed besloot’.

Intrede

De volgende avond was er gelegenheid voor de gemeenteleden om met hun nieuwe dominee kennis te maken. 'Vrij en eerlijk werd met elkaar gepraat en ook een groot deel van de jeugd was aanwezig. Er was een koortje gevormd en dit zong de door ds. Smits zo zeer geliefde psalters. Een massa geschenken werd aangebracht. Eén en ander versterkte de reeds bestaande band tussen de predikant en de gemeente in Grand Rapids’.

Zondag 14 november sprak ds. Smits in een overvol kerkgebouw in het Engels zijn intreepreek uit. Hij liet twee verzen zingen uit Psalm 5 en las I Korinthe 2. 'Aanvankelijk sprak ds. wat onwennig, enigszins aarzelend, doch spoedig was hij er geheel in. In zijn voorrede zei hij: Deze dingen tot u te zeggen is niet verdrietig. Wat zijn deze dingen? Dat u en ik voor dezelfde God verdoemelijk liggen. Maar dezelfde dingen zijn ook: genade Gods, wet

en Evangelie. Deze zaken zijn u al zo dikwijls aangezegd, gemeente. Ook ik had destijds het voorrecht, als gastpredikant, u dit te verkondigen. Thans mag ik dit doen als uw eigen predikant. We zijn niet in staat te doen wat God van ons vraagt van nature, maar er moet wezen een biddende herder en een biddende gemeente. Wij hebben niets en komen met lege handen, maar we zien op naar de Heere. Ontvang mij dan zo, met alle gebreken, in Zijn Naam en uit Zijn hand. Daarna ging ds. Smits voor in een ontroerend gebed, smekend om de hulp van boven, voor deze zo zware taak'. Ds. Smits preekte over I Korinthe 2:2 "Want ik heb niet voorgenomen iets te weten onder u dan Jezus Christus, en Dien gekruisigd'. Hij koos als thema: Jezus Christus, het enige Middelpunt’.

Na de preek hield hij een korte toespraak tot ds. Zijderveld, de kerkenraad, de afgevaardigden uit Canada en daarna tot de jeugd, de koster, organisten, verenigingen en de gemeente. Een ouderling sprak hem hartelijk toe, waarna de dominee een dankgebed uitsprak en voor de eerste maal de zegen op zijn nieuwe gemeente legde.

Ds. Hamstra

Op l8 november, vier dagen na de intree, bevestigde ds. Smits de lerend-ouderling J. Hamstra tot predikant van het Canadese Dundas en Hamilton. Hamstra was afkomstig uit Veenwouden en in het voorjaar van 1950 naar Grand Rapids gekomen. Hij had daar toen een proefpreek uitgesproken, verslag afgelegd van zijn werkzaamheden en examen gedaan bij ds. Zijderveld, waarna hij bevoegdheid had gekregen om de gemeenten naar art. 3 van de Kerkorde (lerend ouderling) te dienen.

Ds. Smits bevestigde hem op de genoemde datum tot predikant. The Gospel Banner meldde: 'De dominee bepaalde de gemeente in zijn voorrede bij de goedertierenheden, trouw en genade des Heeren. Christus, als die Held der hulpe, Gods uitverkoren knecht, en Sions gezalfde Koning, alleen bouwt Gods kerk tot de verheerlijking van Zijn driemaal heilige Naam. In Zijn aanbiddelijke voorzienigheid had de gemeente het grote voorrecht om in deze ure haar voorganger te zien bevestigen in de volle bediening des Woords en der Sacramenten’.

Ds. Smits preekte over de welbekende woorden uitjesaja 51 vers 16: 'Ik leg Mijn woorden in uw mond, en bedek u onder de schaduw Mijner hand; om de hemel te planten, en om de aarde te gronden, en om te zeggen tot Sion: Gij zijt Mijn volk'. 'Nadat deze kostelijke zaken punt voor punt afgewerkt waren, ging spreker over tot het lezen van het bevestigingsformulier. Kandidaat Hamstra antwoordde zeer plechtig op de gestelde vragen: Ja ik van ganser harte'. De ouderlingen DeZeeuw en VanderVeen van Hamilton en DePater en Schuit van Smithville namen deel aan de handoplegging. Ds. Smits en ds. Densel spraken de zegen uit over de nieuwe dominee en de gemeente zong hem Psalm 2O vers I toe.

Gemeenteleven

De kerkenraad van Grand Rapids startte een actie om voor de dominee een nieuwe auto te kopen. De diakenen werden benoemd als comité om giften te ontvangen. De 'car' werd direct al besteld en op voorhand werd 2500 dollar gereserveerd. De collecten van oudejaarsavond en nieuwjaarsmorgen waren eveneens voor de nieuwe auto. Kerk en pastorie kregen een opknapbeurt, waarvoor de schilder 1500 dollar rekende. Ds. Smits begon met de behandeling van de Heidelbergse Catechismus en hield op dinsdagavond regelmatig een Hollandse dienst.

De nieuwe dominee van Grand Rapids maakte er veel werk van om in het Engels te preken. Aanvankelijk

las hij zijn preken in die taal voor, maar weldra werd hij tijdens zon preek bijzonder bediend door Gods Geest en schoof hij zijn papier terzijde om uit het hoofd verder te preken. Meerdere luisteraars hielden hun hart vast en zeiden later dat ze moesten denken aan het talenwonder op de Pinksterdag, omdat de dominee zijn Engels in een welhaast ongelofelijk korte tijd onder de knie kreeg.

Ds. Smits trok volk, zoals hij dat in Nederland ook steeds gedaan had. Mensen van meer progressieve kerken als bijvoorbeeld de 'First Protestant Reformed Church of Grand Rapids' keerden terug tot de waarheid. Ook de kerkenraad van de vacante Turner Avenue, die kort ervoor een beroep had uitgebracht, vroeg hem om er te preken.

Vertrek ds. Zijderveld

In het voorjaar van 1955 niaakte de dominee een verre maar vooral moeilijke reis naar het westelijke Californië, waar hij de ineengeschrompelde gemeente Artesia diende. Deze reis van vele duizenden kilometers had vooral te maken met het plotselinge uittreden van ds. Zijderveld, die met het grootste gedeelte van deze gemeente besloten had aansluiting te zoeken bij de Netherlands Reformed Congregations (de Gereformeerde Gemeenten). Ds. Zijderveld was in Nederland bij dit kerkverband keer op keer afgewezen, maar oogstte in Amerika meer succes. Slechts vier gezinnen waren in Artesia het kerkverband trouw gebleven. Dit groepje behield de kerk, waar ds. Smits weer voorging. Hij bezocht ds. Zijderveld thuis. Hij herinnerde hem eraan hoeveel moeite hij gedaan had om ds. Smits in Amerika te krijgen en gaf hem in niet mis te verstane woorden te kennen hoe hij over zijn uittreding dacht. Ds. Zijderveld werd op 2 juni 1955 bij de Neth. Ref. Cong, toegelaten als predikant. 12

Correspondentieverband met ds. Densel

Op 27 april 1955 was de classis van de Old Christian Reformed Church te Grand Rapids bijeen. Ds. Smits opende de vergadering met een korte toespraak en riep de broeders een hartelijk welkom toe, vooral de gedecimeerde gemeente Artesia en ook ds. Densel, die al lang met de gemeenten meeleefde en nu voor het eerst op een classis aanwezig was. Ds. Smits was voorzitter, ds. Hamstra scriba, ouderling Henri Langerak assessor en ouderling John Veenendaal quaestor. De gemeenten gingen een correspondentieverband aan met de Free Reformed Church van Clifton. De predikant van deze gemeente, ds. Densel, werd gevraagd 'met adviserende stem deel te nemen aan de besprekingen'. 'Een schrijven van ds. Zijderveld aan ds. Smits waarin ds. Zijderveld meedeelt zich aan ons kerkverbond te hebben onttrokken, werd voor kennisgeving aangenomen’.

De kerken van ‘Old’ en ‘Free’

Het kerkverband van ds. Smits was inmiddels fors uitgebreid. Artesia bestond vanaf 1949 ^^^ Hamilton met ds. Hamstra vanaf 1950-In 1951 volgde Chatham, waar ds. J. Tamminga predikant werd. In 1952 ontstonden gemeenten in St. Thomas en Smithville en een paar jaar later in Vineland, eveneens in Ontario. 13

Maar er ontstond ook een droeve scheuring. In 1953 verlieten Chatham en St. Tliomas het jonge kerkverband en noemden zich 'Free Christian Reformed Church'. Deze twee gemeenten van 'Free' kregen nieuwe kerken in Hamilton (1953)' Toronto en Mitchell (1954) en Alberni, Aldergrove en Red Deer (1955). De drie laatste gemeenten lagen in het verre westen van Canada.

‘Old’ en 'Free' bleven wel met elkaar praten en onderhielden ook beide contact met de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland. In maart 1956 leidde ds. Smits een samenspreking tussen de verstrooide broeders van 'Old' en Free'. Dat jaar kwam ds. W.F. Laman naar Canada om de 'Free' gemeente van Hamilton te dienen. Hij werd bevestigd door ds. J. Tamminga. Deze dominee van 'Free' bracht in i960 de samensprekingen in een stroomversnelling, door een beroep aan te nemen van Grand Rapids, de gemeente van ds. Smits en de moedergemeente van 'Old'. De vereniging werd een feit op 2 7 april 1961 en de nieuwe kerk kreeg als naam Free Christian Reformed Churches of Canada and U.S.A.

Terugkeer naar Sliedrecht

De Sliedrechtse gemeente had in december 1954 ds. M.C. Tanis beroepen, in februari 1955 ds. J. Keuning en in juli ds. B. Bijleveld. Op 26 november had de gemeente een beroep uitgebracht op ds. Smits, die met ds. J.C. van Ravenswaaij op een tweetal gestaan had. Ds. Smits kreeg 9'-' van de 196 uitgebrachte stemmen en collega Van Ravens­waaij 80, terwijl 26 leden blanco gestemd hadden. Geen der predikanten had de meerderheid van de helft plus één. Kerkvisitatoren bepaalden begin december dat een beroep op ds. Smits wettig was. Op 6 januari 1956 kwam het telegram uit Grand Rapids: beroep aangenomen. De dominee bood zijn Amerikaanse kerkenraad een goede regeling aan voor de overname van zijn auto en meubilair, die door de kerkenraad 'wholeheartedly' (hartelijk) aanvaard werd.

Op 23 april nam ds. Smits afscheid van kerkenraad en gemeente. De scriba noteerde: 'A farewell talk was given by Rev. C. Smits to the Consistory. TTie Elders and deacons in turn bid him farewell at this last meeting'.

Op Hemelvaartsdag, 10 mei 1956voer het domineesgezin Smits met de Maasdam van de Holland Amerika Lijn weer de Rotterdamse haven binnen, waar velen waren samengestroomd om hen te verwelkomen. De dominee was weer thuis en verbond zich voor de derde maal aan zijn geliefd Sliedrecht.

Maar toch, Amerika bleef boeien. De dominee reisde meerdere malen heen en weer, om er dertien jaar later, op 15 juli 1969, intree te doen in Clifton, de gemeente van ds. Densel. Weer naar Amerika! Amerika: ds. Smits had er wat mee.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen