Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De hondenslager

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De hondenslager

3 minuten leestijd Arcering uitzetten

Ds. W. van Gorsel

Column

In mijn jeugd — dat is dus meer dan een halve eeuw geleden! — liep er door de kerk van niijn geboorteplaats een man die tot taak had, de orde te bewaren onder 'het zaad des verbonds'. Wie op het onzinnige idee gekomen was, vroeg niemand zich af, zeker was er niemand die het dwaze van deze vertoning inzag, maar de kinderen, laten we zeggen van zes tot twaalf jaar, zaten bij elkaar, achter de preekstoel, op de zogenaamde 'kinderbank'. Uiteraard was dat een broedplaats van ongerechtigheid... kinderen hoorden Want die geen woord van de preek, maar fungeerden wel anderhalf uur lang als 'stoorzenders'.

Welnu, gedurende de hele dienst, ook en vooral tijdens het (lange) gebed, liep de goede man voor de bank heen en weer, zonodig de kinderen tot de orde roepend. Dat ging gepaard met een vermaning, en als dat niet voldoende was, met geweld, zodat de man soms meer lawaai maakte dan de kinderen die hij werd geacht te bestraffen...

Hij was géén koster, werd ook door niemand zo aangeduid. Iedereen noemde hem "de onderslager'. Als kind kon ik dat woord niet thuisbrengen, maar ik had stiekem wel mijn eigen uitleg. Het had voor niijn gevoel alles te maken met een pak voor je broek, datje natuurlijk 'van onderen' kreeg... Vandaar 'onderslager'. Later heb ik begrepen dat het een verbastering was van 'hondenslager'. De man die deze functie bekleedde was in de eeuwen daarvóór in elke kerk aanwezig.

Ook tòen was de hondenslager geen koster. Trouwens, wie koster was, had werk in overvloed. Behalve dat de koster verantwoordelijk was voor de gang van zaken tijdens de eredienst, luidde hij de klok — ook door de week — en was hij doodgraver. Niet zelden runde hij ook nog een schooltje. Al die baantjes leverde hem echter een beloning op waarvan hij met zijn gezin nauwelijks kon leven. Soms vroeg en kreeg de koster loonsverhoging, wat in de acta-boeken door de kerkenraad werd gemotiveerd met 'opdat hy van desperaetheyt niet en vergae'.

De salariëring van de hondenslager, die in rang ónder de koster stond, zal bepaald niet beter zijn geweest. In zekere zin was het liefdewerk, want uit de eredienst moest zoveel mogelijk worden geweerd wat er niet in thuis hoorde.

En dat waren in dit geval de honden. Sommige kerkgangers had­ den de gewoonte hun viervoeters mee te nemen naar de kerk. Kwamen er dan nog loslopende straathonden bij, dan kon er een geblaf ontstaan waar het stemgeluid van de dominee niet bovenuit kwam. In dat geval werd van de hondenslager verwacht dat hij er een eind aan zou maken en de honden — desnoods met geweld — uit de kerk zou verjagen. Dat een en ander van tijd tot tijd tumult gaf, kan voor ieder duidelijk zijn.

Het spreekwoord zegt: 'Wie een hond wil slaan, kan allicht een stok vinden'. Of de bedoelde hondenslager dat spreekwoord heeft gekend, weet ik niet. Maar het moet ergens in Nederland gebeurd zijn, dat een hondenslager in zijn wanhoop greep naar de hengelstok van een coUectezak en daarmee een blaffende hond te lijf ging. Het gevolg was dat de stok door midden brak en dat de hond vrolijk doorging met zijn geblaf.

Wij kunnen ons dergelijke tonelen niet meer voorstellen, maar op oude afbeeldingen is nog te zien dat het kerkgebouw, behalve door mensen, ook door honden werd bevolkt. Van de man die de orde moest bewaren heb ik dan de laatste activiteiten met eigen ogen gezien. Alleen — hij ranselde geen honden de kerk uit, maar probeerde de kinderen te bedwingen...

Dit artikel werd u aangeboden door: Oude Paden

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 december 2005

Oude Paden | 68 Pagina's

De hondenslager

Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 december 2005

Oude Paden | 68 Pagina's