Volk van Zijn weide

Ook de Hervormde gemeente Besoyen bestaat dit jaar 400 jaar, net als een aantal Brabantse buurgemeenten. Tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) was het in deze regio rustig, er vond nauwelijks oorlogsgeweld plaats tussen Spaanse en Staatse soldaten. Direct werd de Reformatie ter hand genomen, de heer van Besoyen besloot een stuk grond te verkopen voor kerkbouw. De kerkrentmeesters sloten in 1610 een contract af om een kerk en een pastorie te bouwen. Het kerkgebouw vormt een eenheid met de naastgelegen pastorie en met de in midden zeventiende eeuw aangebouwde achtkantige grafkelder van de heren van Besoyen, dat thans gebruikt wordt als consistoriekamer. De eerste predikant was ds. Hanecop, die de gemeenten Besoyen en Sprang van 1610 tot 1613 tegelijkertijd diende. Het gedicht Rommel-pot Vant Hane-kot, waarmee Joost van den Vonden, de toen Amsterdamse contra-remonstrantse predikant op de korrel nam, is in dit herdenkingsboek als bijlage opgenomen.

Van belang was het optreden van ds. Eckius, die maar liefst 44 jaar aan Besoyen verbonden was. Hij kreeg een verzoek van de Staten- Generaal om in de Rooms-katholieke parochiekerk te Waalwijk voor te gaan. Hij kreeg geen sleutel van de koster en klom een ladder op en kwam via een venster naar binnen. Van binnenuit opende hij de deur en luidde vervolgens de kerkklok. Hoewel de pastoor zich hevig verzette ging ds. Eckius voor ruim tweehonderd mensen in Waalwijk voor.

De gemeente Besoyen groeide door de arbeid van de predikanten gestaag, hoewel in de beginjaren een overgrote meerderheid Rooms-katholiek was.

Een dieptepunt was de strijd tussen patriotten en prinsgezinden. Ds. P.W. Leemans koos de zijde van de patriotten, wat grote verdeeldheid in de gemeente bracht. De spanningen liepen hoog op in het conflict met een diaken, die uiteindelijk onder censuur kwam te staan. Ds. Leemans kwam tevens in conflict met de schout. In 1782 weigerde de predikant om voor het huis van Oranje te bidden en bidstonden te houden, die door de Stadhouder van Holland bevolen was. Eind 1787 werd de predikant om kerkelijke en politieke redenen uit zijn ambt ontzet. Zijn opvolger diende de gemeente een aantal jaren. Hij kwam in het jaar 1795 na omzwervingen in Frankrijk en België op verzoek weer terug naar Besoyen.

Over afscheiding en doleantie wordt niet geschreven, kennelijk bleef de gemeente bij elkaar. In 1825 lieten twee leden hun ongenoegen blijken over het zingen van de Evangelische gezangen door hun hoed demonstratief op te zetten!

Eind negentiende eeuw was er verschil van mening over het beroepingswerk tussen kerkenraad en kerkvoogdij. Het laatstgenoemde college was het niet eens met de uitgebrachte beroepen op de Kohlbruggiaanse predikanten H.G. Ubbink en G.W. Locher en kandidaat J.W.F. Gobius du Sart en vond hun ligging te zwaar. H.F. Kohlbrugge wordt overigens foutief een Duitse theoloog genoemd. De eerste Gereformeerde Bonder was ds. F.A. Schlemper, die van 1923 tot 1934 zijn gemeente weidde in het Woord. Sindsdien stonden er Bonders in Besoyen, waaronder ds. M. Verweij die in 1959 overkwam uit Melissant.

Het Volk van Zijn weide is de toepasselijke titel van het boek, het past namelijk prima bij de naam Besoyen, wat afstamt van ‘by ooyen’, dat is ‘bij gras en weiland’. In het kerkzegel staat de tekst van Psalm 95 vers 7 opgenomen: Want Hij is onze God en wij zijn het volk van Zijn weide. Het vlot leesbare boek is fraai uitgegeven, met veel prachtig fotomateriaal.

M.H. Nieuwenhuzien e.a., Volk van Zijn weide. Uitgegeven door de Hervormde gemeente Besoyen in 2011. 72 bladzijden, gebonden. Prijs: EUR. 19,95. Te bestellen bij: scriba@kerkinbesoyen.nl.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen