Concilie en kerk II (slot)

Zo ligt de tweede zittingsperiode van het 2e Vaticaanse Concilie achter ons. Paus Paulus VI heeft reeds de medewerking ingeroepen voor het welslagen van de derde zittingsperiode, die in het najaar van dit jaar wordt gehouden. Zal het de laatste zittingsperiode van dit concilie zijn? Wel heeft de paus onlangs de verwachting uitgesproken, dat de komende concilieperiode van doorslaggevende betekenis zal zijn. Naar zijn mening zal de strijd tussen „conservatieven" en „progressieven" tijdens de komende zittingsperiode van het concilie beslist worden.

Intussen trok een andere gebeurtenis de aandacht. Paus Paulus is „in het nieuws" gekomen door zijn „pelgrimsreis" naar het „H. Land". Terwijl wij dit schrijven is de paus reisvaardig. Vragen rijzen. Zal deze reis van betekenis zijn voor de verhouding tussen hel Vaticaan en Israël? Zal de pauselijke reis van betekenis zijn voor de verhouding van Rome tot de Oosterse Kerken?

Terugziende op de tweede zittingsperiode van het 2e Vaticaanse Concilie moet gezegd, dat het niet is gekomen tot belangrijke besluiten of decreten. Het concilie is in de sfeer van het debat gebleven. De Reformatie heeft in de 16e eeuw de R.K. kerk als huis o n b e w o o n b a a r verklaard! Met de bedoeling dit huis „bewoonbaar te maken voor ieder" werd het 2e Vaticaanse Concilie samengeroepen. Heeft het concilie aan dit doel beantwoord? Neen, immers de fundamenten bleven onaangeroerd!
In de eeuw der Reformatie is de R.K. kerk in Trente een weg ingeslagen, tengevolge waarvan de kloof Rome-Reformatie definitief werd. En het 2e Vaticaanse Concilie moge tot dusver enige pogingen ondernomen hebben om deze weg meer begaanbaar te maken: de R.K. kerk is niet van deze weg teruggekeerd. Er is wel restauratie, maar geen nieuwe reformatie te bespeuren. Overtuigd van het bezit van de waarheid, is er ook vandaag op het R.K. erf geen zoeken naar de waarheid. Van haar intolerante wezen heeft de R.K. kerk zich niet losgemaakt. Er is geen terugkeer te bespeuren tot het Woord van God.

Bij vele rooms-katholieken blijkt het concilie een zekere mate van onzekerheid te hebben veroorzaakt. Er zijn rooms-katholieken, die zich — blijkens „Omhoog", het weekblad voor het aartsbisdom Utrecht, van 23 nov. 1963 — afvragen: Waarover discussieerden de bisschoppen in Rome en wat zijn hun bedoelingen? Anderen hebben kardinaal Alfrink de vraag gesteld: Gaat het geloof veranderen? Tijdens een in Utrecht gehouden „concilie-forum" heeft de Nederlandse kardinaal na zijn terugkeer uit Rome verklaard: „Niemand behoeft bevreesd te zijn, dat het geloof van de Kerk (lees R.K. kerk, v. O.) gaat veranderen. Wat ooit een Concilie inzake het katholieke (!) geloof heeft vastgelegd, kan nooit door een volgend Concilie ongedaan gemaakt worden." (Dagblad „De Tijd",21 dec. 1963). Formuleringen van geloofswaarheden zijn aan wijziging onderhevig, maar de geloofswaarheden zelf nooit. Dat heeft de kardinaal benadrukt. En dat is ook van protestantse zijde herhaaldelijk benadrukt (bijv. wanneer het gaat om de uitspraken en banvloeken van Trente).
„Wat het le Vaticaanse Concilie over het primaat en de onfeilbaarheid van de paus heeft uitgesproken als geloof van de Kerk, wordt door het 2e Vaticaanse Concilie niet afgewezen of gewijzigd", aldus kardinaal Alfrink, die aan het slot van zijn betoog er nog de nadruk op legde, dat de R.K. kerk blijft geloven aan het „offerkarakter van de eucharistie" en aan de wezenlijke tegenwoordigheid van Christus in het sacrament.

Wat heeft men dan als concilie gedaan? Gezocht naar gewijzigde formuleringen voor onveranderlijke geloofswaarheden. De eens kerkelijk vastgestelde dwalingen (bijv. in Trente) — bevestigd door de eed der „concilie-vaders" bij de opening van het 2e Vaticaanse Concilie — blijven gehandhaafd! Terugname zou immers zelfvernietiging voor de R.K. kerk impliceren. Terugname zou immers erkenning van dwaling betekenen.
Daarom is het streven der R.K. kerk vandaag gericht op een compromis. Het vinden van een compromis tussen de eeuwenoude kerkelijk vastgestelde dwalingen en de nieuwere inzichten, zich manifesterend in gewijzigde, aangepaste formuleringen. En juist het Ro-me in restauratie, het Rome van het compromis, vereist dubbele waakzaamheid van het protestantisme. Tegenover dit Rome dient het protestantisme meer dan ooit te laten uitkomen, dat het bewust leeft uit het toebetrouwde reformatorische pand; dat het steunt op de reformatorische pijlers : de Schrift — geloof alleen — alleen genade!
Als bewuste protestanten dienen we Rome niet tegemoet te treden op de weg van de valse oecumene, maar moggh we Rome alleen benaderen vanuit en met het Woord, waarvan Jezus Christus de centrale inhoud is. Hij, Die dé Weg, dé Waarheid en hét Leven is! Met dat Woord, de grootste schat der Reformatie, dienen we Rome onverstoord te confronteren. Luther sprak: „De Bijbel is en blijft het boek, door God, de H. Geest aan de kerk gegeven. De Schrift is koningin, alleenheerseres, aan wie allen gehoorzaamheid verplicht zijn en zich onderwerpen moeten. De autoriteit van het Woord Gods is groter dan onze capaciteit."

„Roma locuta, causa f i n i t a " . . . . „Rome heeft gesproken en daarmee is de zaak beslist". . . . '! „O Heere! Uw Woord bestaat in eeuwigheid" (Ps. 119 : 89)!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen