„De wenende O.L.-vrouwe"

In het februari nummer heb ik geschreven , dat dit zogenaamde oecumenische huwelijk een. zuiver r.k. canoniek huwelijk was en dat dus beide partijen , om dispensatie te krijgen voor dit huwelijk, beloften en garanties omtrent het r.k. dopen en opvoeden van alle eventuele kinderen uit dit huwelijk zullen hebben moeten geven. Naar kerkelijk recht kan nl. alleen de H. Stoel hiervan vrijstelling geven.

I n „Hervormd Weekblad de G e r e f o r m e e r - de K e r k " van 31 december 1964 had prof. d r . G. P. v a n I t t e r z o n een a r t i k e l van d e z e l f de s t r e k k i n g geschreven. In h e t n u m m e r van 18 f e b r u a r i 1965 van dit w e e k b l a d p u b l i c e e r t prof. van I t t e r z o n nu e e n door h em o n t v a n g e n brief van ds. H e f t i n g (de Ned. Herv. p r e d i k a n t , d ie bij het Nijmeegse h u w e l i j k b e t r o k k e n was) ben e v e n s zijn antwoord daarop.

Ds. H e f t i n g laat de b e n a m i n g „oecumenisch h u w e l i j k " geheel voor r e k e n i n g van de pers. „Zowel p a t e r van Waesbergen als ik o n t k e n n en t e n s t e l l i g s t e dat dit een oecumenisch huwelijk was, want dat was het niet en kon het ook niet z i j n . " Aceoord. Vervolgens zet ds. H. uiteen, w a a r om pater v. W. e n h i j e r t o e gekomen zijn om samen t e w e r k e n met deze h u w e l i j k s i n z e g e - ning. (Deze u i t d r u k k i n g is o n j u i s t , voor de pat e r betrof het hier een h u w e l i j k s s l u i t i n g , daar h e t gemengde b u r g e r l i j k e h u w e l i j k naar kerk e l i j k recht ongeldig was, zodat het paar voor de k e r k nog ongetrouwd was.) De achtergrond v a n deze s a m e n w e r k i n g was: het p a a r wilde niet volstaan met 'n s l e c h t s b u r g e r l i j k e huwel i j k s s l u i t i n g en d e b r u i d was niet bereid tot 'n l o u t e r r.k. h u w e l i j k s s l u i t i n g , omdat zij o.a. niet b e r e i d was de b e l o f t e af t e l e g g e n hun event u e l e kinderen een r . k . o p v o e d i n g te geven. „Zowel door de p a t e r als door mij", s c h r i j f t ds. H., „is aan het b r u i d s p a a r in é é n van de v e le g e s p r e k k e n , die a f z o n d e r l i j k sloor ons met het b r u i d s p a a r zijn gevoerd, u i t d r u k k e l i j k verzekerd, dat zij bij de doop en d e o p v o e d i n g volkomen vrij zijn in h u n beslissing in welke k e rk de k i n d e r e n zullen w o r d e n gedoopt e n h o e z i j g o d s d i e n s t i g zullen w o r d e n opgevoed. De p a t er h e e f t mij u i t d r u k k e l i j k v e r k l a a r d in g e e n enkel opzicht gepoogd t e h e b b e n enige invloed uit te o e f e n e n op doop en opvoeding v a n de kinderen, h e t g e e n ook een u i t d r u k k e l i j k e v o o r w a a r d e mijn e r z i j d s was t.a.v. medewerking. Vandaar dat het b r u i d s p a a r in volle v r i j h e i d beloofd heeft, h u n k i n d e r e n een c h r i s t e l i j k e opvoeding t e z u l - len geven."

Maar — h i e r o p laat ds. H. volgen: „ N a t u u r l i jk wordt dit h u w e l i j k door de r.k. k e r k beschouwd als een r.k. huwelijk". En op d e s t e l l i n g van prof. I t t e r z o n : Een huwelijk voor het hoofdalt a a r moet naar r.k. o p v a t t i n g een r.k. huwel i j k s s a c r a m e n t zijn geweest", a n t w o o r d t ds. H.: H.:

„Natuurlijk! Maar waarin bestond dit „huwelijkssacrament"? Bruid en bruidegom werd dooide priester, ieder afzonderlijk gevraagd: 1. belooft gij uw vrouw c.q. man, lief t.e hebben, haar te eren cn bij te staan en haar trouw te blijven tot de dood? 2. Belooft gij voor uw kinderen, die Gods voorzienigheid u toevertrouwt een goede vader c.q. moeder, te zijn en hun een christelijke opvoeding te geven? En na de ringwisseling, waarbij door de priester over de ringen een kruisteken werd gemaakt, werd voor het bruidspaar gebeden.

Dat nu noemt de r.k. Kerk een „sacramentele huwelijkssluiting". Goed, dat is haar zaak. Maar wat daar gezegd en gevraagd is wordt naar zijn inhoud ook in een reformatorische kerk gezegd en gevraagd alleen met dit verschil dat ons huwelijksformulier heel wat rijker is en daardoor heel wat meer geeft. Waarom kunnen wij wel eikaars doop erkennen, al weten wij, dat de r.k. een heel andere betekenis aan de doop toekent dan wij cn waarom zouden we dan de. huwelijkssluiting, zoals boven voltrokken, principieel moeten afwijzen, al verschillen wij van opvatting over het al dan niet sacramentele karakter daarvan?"

H i e r b i j zij a l l e r e e r s t opgemerkt, dat het besliss e n d e moment van de canonieke h u w e l i j k s s l u i - t i n g in het b o v e n s t a a n d e niet vermeld is. De p r i e s t e r moet voor de geldigheid van het huwel i jk d e h u w e l i j k s t o e s t e m m i n g van beide p a r t i j en a f v r a g e n . Wij n e m e n evenwel aan, dat dit geb e u r d is, gezien de p e r t i n e n t e v e r k l a r i n g dat h e t hier een sacramentele huwelijkssluiting gold. Voorts doet de opmerking: „Goed, dat is h a a r zaak" de vraag rijzen of hier de draagw i j d t e van de ceremonie is overzien. In het bijzonder kan men zich a f v r a g e n : is het tot de b r u i d , die niet bereid was tot een louter r.k. h u w e l i j k s s l u i t i n g doorgedrongen, dat zij een huw e l i j k gesloten h e e f t , dat o n d e r w o r p e n is aan het canonieke wetboek? In de taal van dit w e t - boek b e t e k e n t c h r i s t e l i j k e opvoeding: r.k. opvoeding. Dit blijkt uit canon 1106: voor een bisschop vervalt de v e r p l i c h t i n g om een gew e t e n s h u w e l i j k g e h e im te houden, indien part i j e n de c h r i s t e l i j k e opvoeding van h u n uit dat h u w e l i j k g e s p r o t e n k i n d e r e n verwaarlozen. N a t u u r l i j k s t a a t het in N e d e r l a n d alle gemengd h u w e n d e n vrij h u n k i n d e r e n te l a t e n dopen en op te voeden zoals zij dat willen; de Nederl a n d s e wet g a r a n d e e r t g e w e t e n s v r i j h e i d en het r e c h t van ouders om h u n k i n d e r e n op t e voeden. Maar volgens het canonieke wetboek wordt na de bij het s a c r a m e n t e l e h u w e l i j k afgelegde bel o f t e n de r.k. p a r t i j geëxcommuniceerd, indien h i j zijn k i n d e r e n door een niet-r.k. bedienaar l a a t dopen of ze in een n i e t - r . k . godsdienst laat opvoeden of o n d e r r i c h t e n . Bovendien is hij v e r - dacht van k e t t e r i j (canon 2319).

I n d i e n de a n d e r e p a r t n e r de k i n d e r e n niet-r.k. opvoedt, k a n de r.k. p a r t i j voor de K e r k scheid i n g v a n t a f e l en bed v r a g e n (canon 1131). Het enige waarop een gemengd huwend paar hopen kan, is enige soepelheid in de toepassing van de k e r k e l i j k e wetten, „ter v e r m i j d i n g van een g r o t e r kwaad", zoals dat heet.

Overigens moge uit het bovenstaande blijken, dat het, gezien de veelvuldige oecumenische c o n t a c t e n en v e r w i k k e l i n g e n , d r i n g e n d noodzak e l i j k is, dat het roomse canonieke recht tot v e r p l i c h t studievak wordt ingesteld voor prot. theologen. De o n b e k e n d h e i d met dit recht is in de h u i d i g e o m s t a n d i g h e d e n 'n doodsgevaar voor h e t p r o t e s t a n t i s m e.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen