„Protestanten in Rusland”

In dit boek schrijft dr. J. A. Hebly, wetenschappelijk hoofdmedewerker aan het interuniversitair instituut voor missiologie en oecumenica te Utrecht, over de geschiedenis en ontwikkeling van de groepen protestanten in Rusland, hun positie onder het sovjet-bewind en hun verhouding (,,tussen loyaliteit en martelaarschap” ) t.o.v. het communisme en het communistische regiem. Een aantal documenten (zowel van christelijke als van communistische zijde) zijn aan het boek toegevoegd benevens een uitgebreide literatuurlijst.

De ondertitel van dit boek: „De honderdjarige weg van strijd en lijden\ spreekt voor zichzelf. De protestanten zijn in Rusland de jaren door vervolgd (behoudens enkele korte perioden van verademing), zowel door het tsaristisch als door het communistische bewind. Anders dus dan de Orthodoxe kerk, die eerst in 1917 van heersende kerk tot vervolgde kerk geworden is. Deze protestanten, bekend als evangeliechristenen/baptisten vormen een naar verhouding kleine - maar naast de Orthodoxe kerk toch de belangrijkste christelijke groepering in Rusland. Zij zijn in de tweede helft van de vorige eeuw voortgekomen uit de oude Staatskerk, zij het ook dat de protestantse immigranten (die sedert Peter de Grote eigen kerkelijke gemeenschappen mochten vormen) op het ontstaan van deze groepen invloed hebben uitgeoefend.

Wat nu onze tijd aangaat: Als in de ondertitel van het boek gesproken wordt van strijd en lijden, is dit letterlijk te nemen. Dr. Hebly geeft hiervan sprekende voorbeelden, zowel wat betreft de protestantse groepen als de Orthodoxe kerk. Hierbij moet tevens worden aangetekend, dat schr. ook gewag maakt van protesten door priesters en andere orth. gelovigen tegen de h.i. weinig krachtige houding van de russische hiërarchie waar het de persoonlijke rechten en de grondwettelijke positie van de kerk betreft.

Wij waarderen dit boek als bewijs van de toegenomen belangstelling in de westerse landen voor lot en leven der christenen achter het IJzeren Gordijn. Maar destemeer valt het te betreuren, dat schr. gemeend heeft zich te moeten afzetten tegen de activiteiten van ds. Wurmbrand (van wie ook dr. Hebly getuigt, dat hij „vele jaren van uitermate strenge en wrede gevangenschap” om wille van zijn werk als predikant heeft moeten ondergaan). Schr. verwijt ds. Wurmbrand o.m. (b 1.213) dat het spreken over „de ondergrondse kerk” en de suggestie dat deze „een prachtige geheime organisatie” is, een verkeerd beeld oproept. „Door dit spreken in een emotioneel anti-communistisch kader te zetten brengt hij ook schade toe aan de gelovigen in de communistische wereld” . En ook zouden er in feite veel kleiner aantallen slachtoffers zijn dan de getallen die door ds. W. genoemd worden.
Echter, welke bezwaren men ook tegen sommige kanten van het optreden van ds. Wurmbrand kan hebben en welke accenten men ook leggen wil, wij betwijfelen of deze publicatie van dr. Hebly tot stand zou zijn gekomen en of er wel voldoende belangstelling voor zou hebben bestaan, zonder het emotioneel (mag hij?) voorbereidend klokgelui van ds. Wurmbrand! Daarom ook: als ds. W. wel eens wat te emotioneel is, dan vervalt dr. Hebly o.i. wel eens wat al te zeer in het andere uiterste. Waarom de raad gewettigd lijkt: neem kennis van hetgeen dr. Hebly - ongetwijfeld wetenschappelijk goed gefundeerd - ons over de positie der christenen in Rusland heeft te zeggen. Maar neem daarnaast ook kennis van de van grote bewogenheid getuigende publicaties van ds. Wurmbrand, teneinde bewaard te blijven voor de verkeerde gevolgtrekking, dat de naar verhouding kleine groep Russische protestanten onze steun niet (meer) nodig zou hebben. Immers, het gaat niet zozeer om de woorden van ds. Wurmbrand als wel om de zaak die door hem en zijn organisatie wordt gesteund. En dat die steun nodig is, kunnen wij ook leren uit het werk van dr. Hebly waar hij b.v. op bl. 131 schrijft: „Het is wel duidelijk, dat bij de verhalen over het onttrekken van kinderen aan de ouderlijke invloed het niet gaat om fabeltjes vananti-sovjet-propagandisten,maar om harde en wrede feiten. Ook op andere wijze probeert men het godsdienstig leven te belemmeren.”
En daarom: wat doen wij?!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen