WAT EEN KRITISCHE R.K. OUD-POLITICA SCHREEF...

De in oktober 1986 overleden oud-minister Mejuffrouw Dr. M. A. M. Klompé heeft zich doen kennen als een kritische roomse gelovige. Men oordele maar. Op blz 206-208 van de in 1985 door Michel v.d. Plas (pseudonym van B.G.F. Brinkel) uitgegeven bundel: Open brieven aan paus Johannes Paulus II, schreef zij o.a. het volgende:

'Een paar herinneringen: In de tijd, dat ik in Rome werkzaam was in de pauselijke commissie JUSTITIA ET PAX rezen er moeilijkheden rond de Itahaanse priester Don Franzoni: de Benedictijn, gevestigd in het klooster van Sint Paulus buiten de Muren, die probeerde in de nabij gelegen arme wijk van Rome gestalte te geven aan de 'leer' van de encycliek 'Populorum progressio'. In zijn verkondiging en activiteit nam hij wel eens standpunten in die verschilden van het officiële. Zo koos hij o.a., toen het ging om het vraagstuk van de echtscheidingswetgeving in Italië - toen een in het openbare leven heftig omstreden kwestie - voor het standpunt dat er in sommige gevallen kerkelijk ruimte voor zou moeten bestaan. Men heeft toen van bepaalde zijde er op aangedrongen, dat hij ontheven moest worden van zijn pastorale arbeid en gesuspendeerd. Ik herinner me dat ik op het hoogtepunt van het toen ontstane rumoer, toen ik op het Staatssecretariaat ontvangen werd, ervoor heb gepleit dat men rigoreuze maatregelen tegen deze priester zou vermijden. Hij mocht dan misschien op het een of andere punt eens een beetje zijn uitgeschoten, maar hij bracht dan toch maar de 'leer' van 'Populorum progressio', de encychek van Paulus VI, in praktijk. In zo'n situatie, zei ik, moet men toch met een dergelijke consequente pastorale werker in dialoog treden. Afzetten, waar men om riep, lost niets op. Integendeel zo'n maatregel wordt binnen de kortste keren bekend in de hele wereldkerk en roept daar repercussies op. Want daar is dan een priester, die de leer van een pauselijke encycliek serieus neemt en in praktijk brengt, in de eigen stad van de paus, en juist zo iemand moet verdwijnen. Wat voor indruk moet zoiets maken in een land als Brazilië, waar priesters dikwijls op eenzame posten werken onder de armen. Mijn pleidooi om op pastorale gronden de verwijdering te voorkomen, had geen resultaat. Het is onmogelijk gebleken; hij is wel degelijk afgezet. Hij bleef werkzaam in die buurt, maar kerkelijk gesproken illegaal. Een tragedie. Maar een, die waarschijnlijk voorkomen had kunnen worden'. 'Het is een voorbeeld uit vele. Hier openbaart zich iets in onze kerk, dat steeds tot conflict leidt. In de onmiddelijke omgeving van de paus bestaat een apparaat, dat men administratief zeer bedreven mag noemen; dat de kerkelijke wetten tot in de kleinste lettertjes kent; dat ook in diplomatiek opzicht zijn mannetje staat. Maar wat men er vaak bij velen pijnlijk mist is de pastorale dimensie, de ware, echte zielzorg, bezorgdheid om de zielen. En in mijn opvatting is dat een beleidszaak waar leden van de kerk bekommerd om mogen en moeten zijn en waarover zij moeten kunnen spreken. En als zij dat dan doen, moet het centrale bestuur van de kerk openstaan en bereid zijn tot luisteren.

Er is een reeks van kwesties die voor de leden van de kerk vatbaar zijn voor kritiek. Ik geef weer een voorbeeld: het centralisme van Rome. Al op de Duitse Katholiekendag in 1956 heb ik in een rede een pleidooi gehouden voor decentralisatie. Even leek het er op dat door het Concilie de decentralisatie een feit zou worden. Het tegendeel is waar gebleken; het centralisme neemt alleen maar toe. De paus zegt dan wel, tijdens zijn reizen naar, bijvoorbeeld landen in Afrika, dat de Blijde Boodschap ingebed moet worden in de plaatselijke cultuur, maar in de praktijk biedt het centrum van de kerk nauwelijks ruimte voor de eerbiediging van die plaatselijke cultuur. Het is niet verwonderlijk dat plaatselijke bisschoppen in conflictsituaties raken door Romeinse instructies, doordat zij richtlijnen ontvangen waarvan zij weten, dat die een miskenning inhouden van de plaatselijke cultuur; en het is dan ook niet verwonderlijk dat zij sommige van die instructies onderin de bureaula stoppen of hun priesters de ruimte laten voor de praktijk van inzichten die ter plaatse gelden.

Ik acht het centralisme een groot gevaar voor de kerk. Het brengt in talrijke delen van de wereldkerk het verlammende gevoel teweeg, dat men zich niet kan ontplooien, dat men geen kans krijgt zichzelf te zijn, zijn geloofsleven te ontwikkelen op een wijze die aansluit bij de eigen taal en cultuur. Wanneer de leden van de kerk dit nü zien, moeten zij toch het recht hebben hun kritiek daarop uit te spreken? Het gaat dan om het beleid in hun kerk. En de kritiek die in hen opkomt wordt hun ingegeven door hun liefde voor de kerk. De vraag, die mij bezighoudt is of er voldoende ruimte bestaat voor een zodanige inspraak en langs welke organisatorische weg die inspraak tot in het centrum van de kerk kan doordringen'. Aldus Mejuffrouw Klompé.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen