Boekbespreking

Dr. W. de Greef en drs M. van Campen (red.), CONGRESBUNDEL 1989 van de Stichting ter bevordering van de kennis van de Reformatie, 96 blzn, Uitg. De Groot Goudriaan, Postbus 130, 8260 AC, Kampen; Prijs f 21,—.
Sinds enkele jaren is in Nederland het wetenschappelijk onderzoek van de 16e eeuwse Reformatie gebundeld in een stichting. Een mededelingenblad, ‘Reformatica’, informeert over de voortgang op de verschillende velden van onderzoek. Het redactieadres is: Meeuwenlaan 17, 3443 BB, Woerden. Recent heeft de stichting in het gebouwencomplex ‘De Uithof’ van de Universiteit van Utrecht ruimte en andere faciliteiten gekregen voor een instituut, dat gedurende een deel van de week is bemand en de wetenschappelijke activiteiten stimuleert en coördineert. De naam luidt ‘Instituut voor Onderzoek van de Reformatie’ (I.V.O.R.). Jaarlijks belegt de stichting een congres, waarop de resultaten van het onderzoek door (meestal) toonaangevende geleerden ten gehore worden gebracht. Voor ons ligt het boekje waarin de toespraken van het eerste congres, in 1989, zijn gebundeld. Wij treffen bijdragen aan van o.a. dr. Boendermaker over het Lutheronderzoek in Nederland, dr. Locher over de invloed van Zwingli in Nederland, dr. van ’t Spijker over Calvijns betrokkenheid bij de 16e eeuwse godsdienstgesprekken, dr. Kroon over de predestinatieleer van Bucer en Calvijn, dr. Neuser, die een overzicht geeft van Calvijncongressen in de laatste decennia. Wij bevelen de inhoud van harte aan en hopen dat veel PN-lezers zich een abonnement op het blad ‘Reformatica’ niet zullen laten ontgaan.

Ds. P. J. Stam, MYSTIEK GELOOF Tauler, Luther, Kohlbrugge. 84 blzn; Uitg. Kok, Postbus 130, 8260 AC Kampen; prijs f 13,90.
In dit boekje wordt een bijdrage geleverd aan de discussie over de verhouding tussen de Reformatie en de Middeleeuwse mystiek. De schrijver trekt een lijn tussen de 14e eeuwse mysticus Johannes Tauler, de Reformator Maarten Luther en de 19e eeuwse theoloog Herman Friedrich Kohlbrugge, die ondanks zijn Lutherse achtergrond onder Calvinisten in Nederland veel invloed had. De schrijver is ervan overtuigd, dat de gereformeerde geloofsbeleving beïnvloed is door de Middeleeuse mystiek en dat niet alleen via Luther en Kohlbrugge, maar ook via Calvijn. Zij stemmen met de mysticus Tauler overeen in het radicaal benadrukken van het ‘Gód alles en alleenkarakter’ van het heil en het ‘unio mystica-karakter van het geloof’. Wij moeten de mystici echter met onderscheidingsvermogen lezen. Niet alles bij hen komt ‘van Boven’. Bij Tauler is ‘geen enkele aandacht’ te bespeuren voor het verzoenend lijden en sterven van Christus, zo weet Stam. ‘Er is genoeg waardoor Taulers mytiek moet worden afgewezen. Niettemin staat de schrijver verwonderd over ‘zoveel echt schriftuurlijke waarheidsmomenten’ in zijn werk. Het lijkt ons dat voorzichtigheid geboden blijft bij het spreken van een relatie tussen mystiek en Reformatie.

Drs. M. A. van de Berg, NIET HET ZWAARD, MAAR HET WOORD - Luther en Müntzer in de Boerenoorlog van 1525, 118 blzn. Uitg. De Groot Goudriaan, Postbus 130, 8260 AC, Kampen; Prijs f . . .
Is de Reformatie een revolutie, die desnoods met uiterlijk geweld het Godsrijk op aarde vestigt? Of is de Reformatie een geestelijke heroriëntatie op het heil van God, waarin mensen door geloof in de belofte van het Evangelie, deelhebben aan het eeuwige vrederijk van Christus, temidden van de zondige wereld nu reeds ten dele en straks ten volle? Deze fundamenteel onderscheiden visies staan scherp tegenover elkaar in de personen van Thomas Müntzer en Maarten Luther. De climax van het conflict wordt bereikt in de boerenoorlogen, waarvan de uitkomst wordt beslist in de slag bij Frankenhausen in 1525, waar de door Müntzer opgezweepte boeren verpletterend worden verslagen. Op overzichtelijke wijze vertelt de schrijver het tragische relaas van Müntzers betrokkenheid bij de boerenstrijd. De theologische inzichten van Luther en Müntzer worden ontvouwd. In de visie van Müntzer blijkt uiteindelijk geen plaats te zijn voor het geloof als de zekerheid van de dingen die men niet ziet. Aardse hoop vervliegt, ook die van een door mensenkracht opgericht Godsrijk. Naar Luther is de zekerheid van de gelovige alleen verankerd in het Woord van God.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen