De paus heeft groot gelijk!

Paus Johannes Paulus II, de Pool Karol Woytila, heeft onlangs een encycliek het licht doen zien. In de 17 jaar dat hij paus is, is het de 12e encycliek. Een encycliek is een ’rondzendbrief’. De gedachte aan een rondzendbrief is ontleend aan Colossenzen 4:16 waar de apostel Paulus aan de gemeente te Colosse schrijft: en wanneer deze zendbrief van U zal gelezen zijn, maakt, dat hij ook in de gemeente der Laodicensen gelezen worde, en dat ook gij die leest, die uit Laodicéa geschreven is. Welnu, in deze encycliek heeft de paus er zich niet met een Jantje van Leiden afgemaakt. De titel is: opdat zij één zijn (Ut unum sint), ontleend aan het Hogepriesterlijke gebed van de Heere Jezus, Joh. 17:11. In het Latijn telt deze encycliek, die verdeeld is in 3 hoofdstukken, 114 bladzijden. Het uitvoerige schrijven handelt over de oecumene, de toenadering tussen de christelijke kerken. De paus schrijft dit alles met het ook op het naderen van het jaar 2000, in een tijd dat voor velen, althans in de westelijke wereld, het christelijke geloof in de ruimste zin van het woord, nauwelijks nog iets betekent. De paus roept ertoe op ’het wantrouwen en de scheidsmuren tussen de kerken’ af te breken. Het motief daarvoor is, dat ’ wat ons verbindt veel meer is dan wat ons scheidt’. Maar tegelijk blijft de paus staan op volledige handhaving van de roomse dogma’s Aanpassing daarvan is onmogelijk, wat van het standpunt van de paus gezien, ook begrijpelijk is. De paus belichaamt immers volgens de r.-k. leer het onfeilbare leergezag van die kerk, en het zou natuurlijk ondenkbaar zijn daar iets aan te veranderen. De paus zoekt de ’oplossing’ in een zekere aanpassing van de rol van het pauselijke ambt. In de uiterlijke verschijningsvorm van het pausschap ziet hij mogelijk wel elementen die niet wezenlijk zijn. Als het juist die niet-wezenlijke elementen zouden zijn die voor de ’andere christenen’ een hinderpaal op weg naar de eenheid-onder-de-paus betekenen, valt daar met paus Johannes Paulus II over te praten. Maar dan wèl ervan uitgaand, ’dat de bisschop van Rome het zichtbare teken van, en de garantie is voor de eenheid der christenen’ . De kerk van Rome is het zichtbare en énige centrum van alle kerkelijke gemeenschappen. Het staat niet voor niets in de gevel van de Kerk van St.Jan van Lateranen: Mater et magistra omniarum ecclesiarum, dat is: moeder en lerares van alle kerken. Wie niet bij Rome en zijn bisschop hoort, of wil behoren, behoort volgens de paus eigenlijk niet bij de kerk.

En dan komen we tot het punt waarvan we reeds in het opschrift boven dit artikel zeiden dat de paus groot gelijk heeft. Dat is namelijk het geval wanneer de paus zeer nauwkeurig de vijf punten opnoemt die tussen Rome en de Reformatie in staan. Hij noemt dan:
- de verhouding tussen de Bijbel en de kerkelijke traditie
- het avondmaal en de mis, voor Rome: het misoffer
- de kerkelijke wijding van ambtsdragers
- het onfeilbare leergezag van de paus
- de plaats van de maagd Maria in de geloofsleer
We willen en kunnen in een kort artikel niet inhoudelijk op deze 5 zaken ingaan. Maar het is wel duidelijk dat de paus met het noemen van deze 5 punten de spijker op de kop geslagen heeft. Het zal voor de christenen van de Reformatie nooit mogelijk zijn er mee in te stemmen dat menselijke traditie en goddelijke openbaring gelijk gezag hebben in de kerk; dat in het heilig avondmaal een offer aan God wordt opgedragen, dat nodig is om de door Christus verworven heilsweldaden aan de kerkleden toe te passen; dat ambtsdragers die niet door een bisschop gewijd zijn niet werkelijk op wettige wijze in hun ambt staan; dat de paus onfeilbare uitspraken kan doen over leer en leven; en tenslotte dat naast de énige Hogepriester van onze belijdenis de maagd Maria staat, als medemiddelares en verlosseres.

Wie op deze punten ook maar één stap zet in de richting van Rome, doet een verkeerde en gevaarlijke stap. De Franse uitdrukking is nog steeds waar: ’qui mange du pape, en meurt! ’ of wel: ’wie van de paus (dat is: zijn leer) eet, sterft eraan’. Bij alle waardering voor het vasthouden aan de christelijke moraal kunnen we toch niet anders doen dan constateren dan dat er een wijde kloof gaapt tussen ons en Rome. Onze taak in die situatie? In Gods kracht werkelijk en meer en meer de beginselen van de Reformatie belijden, beleven, en uitdragen!

Zwijndrecht, F. van Holten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen