Pinksterbrief kardinaal Simonis over Christus' gemeente:

Kardinaal Simonis, de aartsbisschop van Utrecht, zegt dit in nummer vijf van zijn 'Brieven van de kardinaal'. Daarin richt hij zich tot heel de kerkprovincie. Déze brief, 'Christus en zijn Kerk' is een in mei verschenen Pinksterboodschap in drie punten: wat is de wezenlijke relatie tussen Jezus en de kerk, wat zijn hierdoor de kerntaken van de kerk en welke prioriteiten heeft zij nu?

Hoop verdwenen
Voor Simonis is de kerk met hoofdletter wat het Tweede Vaticaans Concilie zegt in 'Lumen Gentium' (licht der volkeren): 'instrument en teken van de innige vereniging met God en van de eenheid van heel het menselijk geslacht'. Hij wil die theologische uitspraak in deze brief zoveel mogelijk concreet maken en ziet in de 20e eeuw een positief en hoopvol spreken over de kerk.

De rooms-katholieke theoloog Romano Guardini zag de kerk 'ontwaken in de zielen van de gelovigen'. En de protestantse theoloog Otto Dibelius sprak over 'de eeuw van de kerk'. Maar die lijkt, zegt de kardinaal, nu in haar tegendeel verkeerd. 'Zelfs door het evangelie gefascineerde gelovigen valt het soms zwaar de uiterlijke gestalte een verschijningsvorm van de kerk, vooral haar juridische en hiërarchische organisatie, te accepteren'.

'Graf van God'
Simonis werd bisschop toen 'De Kerk, het graf van God' verscheen, radicale theologische kritiek op de kerk. Die kritiek duurt volgens hem, zij het milder, nog altijd voort. Toch kent hij ook veel tekenen van liefde voor de kerk, die van Gods Zoon is. Als je de kerk slechts beschouwt als toonbeeld van medemenselijkheid of sociale omwenteling kun je haar 'beter omvormen tot een soort christelijke internationale' die maatschappijstructuren wil ontkrachten en een wereldlijk Godsrijk vestigen.

De kerk is alleen kerk 'in relatie met de verrezen Heer in Wie God de mens nabij is'. De Kerk is het lichaam van Christus. 'Wij hebben dus geen rechtstreeks contact met de verrezen Heer; maar via de bemiddeling van de verkondiging en van het leven van de kerk der apostelen'. Simonis voegt eraan toe, dat Jezus geen geschriften naliet, dat de evangeliën geen biografieën zijn, maar neerslag van de prediking in de eerste kerk, en dat 'alles wat we over Jezus weten, tot ons gekomen is langs de verkondiging van de oerkerk'. Jezus is slechts via de kerk bereikbaar; wij hebben Hem 'bij wijze van spreken aan de kerk te danken'. Zij presenteert ons Christus via verkondiging, belijdenis, sacrament en liefde.

Openbaar kerkzijn
Uitdaging voor de kerk nu is haar openbaar karakter; ze mag niet volstaan met een privé-functie. Persoonlijke geloofsbeleving is eveneens van groot belang, los van alle mogelijke debatten in de kerk. Met het wijden van vrouwen of het opheffen van het celibaat vernieuw je de kerk niet, zegt Simonis met een verwijzing naar die kerkverbanden in ons land waar deze thema's allang gepasseerd zijn. 'Het geloof is er niet groter, de geloofsgemeenschappen zijn er niet vitaler'. De geloofsgemeenschap van de toekomst moet een plaats zijn die armen en zwakken verdedigt, tegen opdringend individualisme, met meer ruimte voor charismatische vernieuwing.

Dat deze Kerk voor de kardinaal de nogal behoudende Kerk van Rome is, behoeft geen betoog. Dat juist op het Pinksterfeest de hele brede, wereldwijde. Kerk van God van alle tijden en plaatsen werd geboren zal Simonis niet ontkennen. Maar zijn toespitsing op de 'wereldkerk' houdt ook een versmalling in: geen enkele zinspeling op al die andere tradities, de protestantse, de Oosters-orthodoxe en zo meer. Het is een Pinksterpreekje voor eigen parochie. Iets anders bedoelde de aartsbisschop met 'Christus en Zijn Kerk' ook niet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen