Beelden van Bezieling

De voorstelling toont een Romeins soldaat te paard, die een stadspoort verlaat. Hij is de jonge Maarten wiens Romeinse naam is: Martinus. Gedwongen tot dienst in het Romeinse leger verliet hij op een winterdag de stad Amiens, toen een bedelaar hem bij de stadspoort vroeg om een aalmoes. Martinus begreep dat die dag nog niemand de bedelaar een aalmoes had geschonken.
Spontaan sneed hij zijn mantel in tweeën en gaf de helft aan de bedelaar. In de daaropvolgende nacht zag Martinus in een droom Christus, gekleed in de halve mantel van de bedelaar. Aan de engelen rondom hem verklaarde hij: 'Martinus heeft mij met dit gewaad bedekt.' Daarop liet Martinus zich dopen en leidde zijn verdere leven als een voorbeeldig christen, monnik en bisschop.

Feestdag
Sinds zijn dood in 397 is St. Maarten één van de meest vereerde heiligen. In Noord Nederland is hij vooral bij kinderen goed bekend vanwege zijn feestdag op 11 november.
De serie schilderingen van St. Maarten die Simone Martini in Assisi heeft gemaakt, is zeer uitvoerig. Uiteraard is St. Maartens bekendste daad - de mantelverdeling - er ook in opgenomen. Simone Martini heeft een sobere voorstelling gemaakt, zonder details die de aandacht van de hoofdzaak afleiden.
St. Maarten is gezeten op een paard. Dat kenmerkt hem als een belangrijk soldaat, omdat vooraanstaande legeraanvoerders en veldheren altijd te paard werden uitgebeeld. Geïsoleerd steekt hij af tegen de blauwe winterlucht. Tegenover hem staat een bedelaar, opgenomen binnen de omtrek van de stadsmuren, wat duidelijk maakt dat hij een symbool is van de armoede die in vele steden heerste (en nog steeds heerst).

Prachtige mantel
St. Maarten en de bedelaar houden beiden een punt vast van de prachtige mantel, die precies in het midden van de voorstelling wordt doorsneden. Zo maakt de schilder duidelijk hoe de prominente soldaat niet aarzelt om zijn kostbare gewaad te delen met de arme bedelaar.
Maar de schilder probeert nog meer duidelijk te maken. St. Maarten op zijn rijdier voor de stad doet denken aan Christus op zijn ezel op weg naar Jeruzalem. Aldus trekt hij een parallel tussen Christus en St. Maarten, om te benadrukken dat de weldaad van St. Maarten past in de lijn van Christus' aansporingen.
Deze aansporing luidt 'Luister goed naar wat ik u zeg: al wat u gedaan hebt voor één van mijn broeders hier, al was het de onbelangrijkste, hebt u voor mij gedaan. Want ik had honger en u gaf mij te eten, ik had dorst en u gaf mij te drinken, ik was een vreemdeling en u verleende mij onderdak, ik ging schamel gekleed en u gaf mij kleren .. ' (Mat. 26: 35-40).

Snoepgoed
Kinderen in diverse plaatsen in het land gaan op 11 november de deuren langs en geven de mensen hun snoepgoed. Dat is een verre herinnering aan de weldaden van St. Maarten jegens de armen. Lief zijn voor kinderen is natuurlijk een goede zaak.
Maar de schildering van Simone Martini herinnert ons eraan, dat St. Maarten zijn naastenliefde richtte op de allerminste en onbelangrijkste van zijn medemensen. Daarmee heeft hij een voorbeeld gegeven dat ook op de dag van heden nog navolging verdient.

Gepubliceerd in: Groninger Kerkbode van de provincie Groningen, 8 november 2003

dr. J.L. de Jong te Groningen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen