Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Langs de kloof ...

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Langs de kloof ...

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

De kloof in deze meimaand alias Mariamaand beperkt zich niet noodzakelijk tot wat Rome en de Reformatie scheidt. Er zijn nog wel meer gebieden waar volgelingen der hervormers de weg zouden kwijtraken. Bijvoorbeeld ten aanzien van Israël en de huidige Joden. Of de slechte relatie tussen (delen van) de Islam en de R-K kerk. Ditmaal een aantal varia van Fatima tot Istanbul.

Mei: Mariamaand in Fatima
Maria – voor ons vooral de moeder des Heren; voor anderen de heilige maagd of vrouwe van alle volkeren of zelfs koningin des hemels – wordt in de kerk van Rome het hele jaar door velen vereerd (niet aangebeden!), maar mei en augustus zijn bij uitstek Mariamaanden.
In augustus viert men haar, ooit uit een pauselijke duim gezogen, hemelvaart. En op 13 mei 1917 bezocht zij in het Portugese Fatima drie herderskinderen, Francisco en zusje Jacinta Marto en hun nichtje Lucia dos Santos. Zoals zij zo’n zestig jaar eerder in het Franse Pyreneeëndorp Lourdes zich openbaarde aan de jonge Bernadette Soubirous.
De – vermeende – Mariaverschijningen hadden ten minste één ding gemeen: drie van de vier kinderen stierven jong. Alleen Lucia van de Heiligen (dos Santos) werd bijna een eeuw oud: zij leefde van 1907 tot 2005, 80 jaren daarvan als Karmelites in een Spaans klooster.
De Fatima-kinderen kregen van Maria drie geheimen mee, waarvan een deel van het laatste geheim, meen ik, door de vorige paus zou zijn onthuld. Fatima is, zoals Lourdes, een der grootste toeristentrekkers in Zuid-West Europa; toerisme en pelgrimage laten zich prima combineren . . .
Geloof en commercie trouwens ook. Zie maar nabij ons land gelegen Maria-bedevaartsoorden als het Duitse Kevelaer en het Vlaamse Scherpenheuvel. Pelgrims naar Fatima hoeven er niet heen te lopen, laats staan op hun blote knieën erheen te kruipen. . .
Een organisator van pelgrimstochten biedt al een zevendaagse vliegreis aan voor zo’n elfhonderd euro, inclusief een uitstapje naar Lissabon, de geboortestad van St. Antonius van Padua. Deze beschermheilige van Lissabon – waarom heet ie dan van Padua . . . ? – zorgt op zijn feestdag 13 juni nog altijd voor uitbundige volksfeesten in Lissabon.


Meimaand: zalige paus en martelaren
Mei heeft veel herinneringen, ook voor niet-pausgetrouwen. Op 1 mei – ooit rode dag van de arbeid – werd de Pool Karel Woytila, jarenlang de Mariagetrouwe paus Johannes Paulus II, in Rome door zijn Duitse ambtsopvolger Benedictus XVI na een opvallende spoedprocedure zalig verklaard.
Die eerste mei is wel een heel bewuste keuze: niet omdat de huidige plaatsbekleder van Petrus toevallig nog een plekje vrij had in zijn agenda. JP II moest niets van de marxisten en hun éénmei-vieringen hebben. En mei is de Mariamaand bij uitstek. De Poolse paus was een groot vereerder van Maria, met name de ‘zwarte Madonna van Czestochowa’.
Mei heeft voor rooms én onrooms, voor Duitser én Nederlander, ook nog heel andere, pijnlijker, herinneringen. Soms vinden zij elkaar, bijvoorbeeld in de door wereldoorlog twee zwaar beschadigde stichts- en proosdijkerk Maria Hemelvaart in Kleve, nabij Nijmegen.
Die ooit ook zwaar getroffen Stiftskirche, vlakbij de Zwanenburcht en de gedenkplaats van de in Hitlers ‘kristallnacht’ vernielde synagoge, biedt een zinvolle gedenkplaats van Duitse én Nederlandse martelaren van het nazidom. Onder hen de Nijmeegse hoogleraar en pater Titus Brandsma, die op 26 juli 1942 na mishandelingen en medische experimenten in concentratiekamp Dachau met een gifspuit werd omgebracht.


Oorlog en vrede in Klever kerk
Het hoekje onder de twee immense torens van deze Mariakerk is een ontroerend monument van de oorlog: de Nederlandse en Duitse vlaggen, geschilderd en met er onder een Nederlandse en Duitse tekst, de portretten van pater karmeliet en hoogleraar Brandsma, de op de valreep nog priester gewijde Karl Leisner uit Kleef (hoewel geboren in Rees), de in Sachsenhausen vermoorde Klever martelaar Wilhelm Frede: zij en anderen zijn een sober, stijlvol en grensoverschrijdend gedenkteken van de vrede Gods in een gruwelijke oorlog.
Leisner werd in de kampen opgesloten omdat hij al in 1939 zijn spijt betuigde over een mislukte aanslag op Hitler.
Op Adventszondag ‘Gaudete’ (verheugt u!) 17 december 1944 ging Leisners wens in vervulling: hij werd in een kapel van de priesterbarak van kamp Dachau tot priester gewijd door een medegevangene, de Franse bisschop van Clermont, Gabriel Piquet.
Hij mag een clandestiene mis opdragen, op de dag van Stefanus, de eerste martelaar der kerk. Leisner maakt nog de Amerikaanse bevrijding van Dachau mee, maar overlijdt kort erna in München. Zijn gebeente rust in de crypte van de St. Vitusdom in Xanten.
Naast de Kleefse Stiftskerk ligt een kolossaal beeld van een omgevallen soldaat, werk van de lokale beeldhouwer Ewald Mataré en bedoeld voor de Duitse nederlaag van de Eerste Wereldoorlog. Hitler vond het beledigend: een gevállen soldaat!
Na W.O. II werd het vernielde beeld hersteld en het heeft nu weer een terechte ereplaats naast de geducht herstelde Stifts-und Propsteikirche Sankt Mariä Himmelfahrt. De Duitse Nederrijn eert ook andere Nederlandse martelaren, onder wie de Joodse Edith Stein die als non voortaan Terese Benedicta van het Kruis heet en in augustus 1942 sterft in de gaskamers van Auschwitz.


Wie wil er nog bisschop zijn?
Zou u, nog afgezien van de celibaatsvraag, in deze tijd nog rooms-katholiek bisschop willen zijn? Neem de aartsbisschop van Mechelen-Brussel, mgr. Léonard, die aan de Waalse Katholieke Universiteit van Louvain-la- Neuve door studenten ontvangen werd met liefst vier taarten.
Niet om thuis met zijn staf en huishoudster op te peuzelen, maar gesmeten in zijn gezicht en op zijn zwarte pak. Waarom: Omdat de academici in spé vinden dat monseigneur homo’s ( en lesbo’s) met zijn opvattingen discrimineert.
Of neem de oud-bisschop van Gent, Roger Vangheluwe, die na zijn pedofiele gedrag en het bekennen ervan nu van nonnenklooster naar abdij moet verhuizen en zelfs in Noord-Frankrijk geen vast onderdag kan vinden.
Hij heeft een Vlaamse tv-zender een vraaggesprek toegestaan, waarin hij volgens velen, burger of geestelijke inclusief de bisschop van Antwerpen, mgr. Johan Bonny, te weinig schuld belijdt en leugens opdiste over zijn misbruik van minstens twee neefjes, decennia geleden.
Neem ook de nog niet zo lang functionerende aartsbisschop van Utrecht, mrg. Wim Eijk. De paus moet hem, zo eist dr. Nelly Stienstra, tot de orde roepen, nu de pauselijke nuntius in ons land, François Bacqué in zijn bemiddelingspogingen tussen Eijk en zijn (vele) tegenstanders niet is geslaagd.
Eijk heeft onder meer de oud-protestantse Stienstra ontslagen als lectrix, heeft zonder enig overleg de priesteropleiding het Ariënskonvikt opgeheven, heeft velen autoritair geschoffeerd, ook als men net zo ‘goed rooms’ was als hijzelf, en zou zelfs de computers van zijn bisschoppen hebben laten navorsten op kritiek op zijn beleid.
Kortom, een onmogelijk mens en een onpastorale herder, volgens Nelly c.s. Dat de paus nu, in het uiterste geval, Eijk zou afzetten, is niet waarschijnlijk: Benedictus zou dan blijk geven van een fout benoemingsbeleid en een brevet van onvermogen tonen.
Maar het behoudende Contact Rooms-Katholieken en idem de Vereniging voor Latijnse Liturgie zullen niet rusten voor ze deze Eijk hebben geveld . . .
Neem, tot slot, de aartsbisschop van München, kardinaal Reinhard Marx, die recent ‘atoomenergie duivelstuig’ noemde, die moeite heeft met het embryoonderzoek en die nauw betrokken is bij het bezoek van de paus, van 22 tot 25 september, aan zijn stamland en de missionering van Duitsland op de agenda heeft staan.
Qua oecumene hoopt Marx dat de Evangelische Kirche het pausbezoek toejuicht en hem bedankt voor de versterking van het geloof, zoals Marx blij is met de verkondiging van het geloof door de Duitse protestanten. Nogmaals de vraag: zou u nog bisschop willen zijn in de Romana . . . ?


Kort nieuws langs de kloof

* Turks contra paaps in Istanbul

Het Vaticaan heeft bij de conservatief-islamitische regering van Turkije een juridische status voor de Rooms-Katholieke Kerk gevraagd. Die wees dat af met het argument dat ook voor het Grieks-Orthodoxe patriarchaat (van Constantinopel, nu Istanbul) een oplossing wordt gezocht, die ‘het bestaan van het patriarchaat erkent, maar het geen rechtspersoon-lijkheid verleent’.
Door dit ontbreken kunnen katholieke en protestantse gemeenten in Turkije nauwelijks kerken bouwen. De Turkse uitleg van het Verdrag van Lausanne uit 1923 staat alleen Joden, Armeniërs en Grieken als niet-islamitische minderheden bepaalde rechten toe, maar vooral in theorie. In de praktijk komt er weinig van terecht.

* China en paus eens over bisschop
Het Vaticaan en China hebben formeel geen relaties. De communistische staat benoemde zelf bisschoppen, die door de paus niet werden erkend, want ze liepen helemaal aan de leiband van Mao en consorten.
Nu heeft, voor het eerst, een door China ‘gewijde’ bisschop erkenning van ‘Rome’ gekregen.
Paul Liang Jiansen wordt bisschop van Jiangmen in de provincie Guangdong (Kanton). Eerdere benoemingen werden niet geaccepteerd. De officiële Chinese Katholieke Kerk telt zo’n zes miljoen leden, maar het aantal is vermoedelijk veel groter door clandestiene thuiskerken die de ‘staatskerken’ mijden.

* ‘Priestertekort teken van God’
Het gebrek aan r-k priesters is een teken van Godswege. Dat betoogt de voorzitter van de Duitse Bisschoppenconferentie, aartsbisschop Robert Zollitsch, tijdens een bijeenkomst in Würzburg. ‘God wil ons door het dalende priestertal opschudden om de veelheid van gaven en diensten in de kerk te ontdekken en nieuwe wegen te vinden, hoe allen in de kerk hun verantwoordelijkheden kunnen waarnemen’. Binnen tien jaar heeft tweederde van de Duitse parochies geen eigen pastoor meer, aldus de prognose van de bisdommen.

* Zalige paus omarmt Jezus in de Poolse Passie
Passiespelen van Gouda tot Oberammergau zijn soms ‘bijbelgetrouw’, soms on-Bijbels. Maar het kan altijd nog vreemder, hoe vroom bedoeld ook, zoals in Warschau. Het zeer roomse land heeft na de dood van ‘zijn’ paus JP II, met terugloop van kerkgangers te maken.
De Passie op de paardenrenbaan in de Poolse hoofdstad kende een rol toe aan een bijzondere speler: de op 1 mei jl. zalig verklaarde paus JP II, in de wereld Karol Woytila. Vanuit een wolk klinkt zijn stem als een donderslag: zijn volk moet het katholieke geloof trouw blijven!
En Jezus komt zijn kruis af en de gestorven paus komt naar Hem toe. Zij omhelzen elkaar, terwijl moeder Maria, hoofdfiguur in rooms Polen, wat hulpeloos toekijkt. Hoe godslasterlijk kan vroomheid zijn?

Dit artikel werd u aangeboden door: Protestants Nederland

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 mei 2011

Protestants Nederland | 24 Pagina's

Langs de kloof ...

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 mei 2011

Protestants Nederland | 24 Pagina's