FORMEEL RITUEEL OF LEVENDE TRADITIE?

Ik had het voorrecht om in mei als journalist kennis te maken met de verschillende orthodoxe Joodse gemeenschappen in Brooklyn, New York. Er wonen maar liefst 700.000 orthodoxe Joden in dit stadsdeel, daarmee de orthodoxe bevolking in de stad Jeruzalem overtreffend. Ze vormen een ongelooflijk boeiende, levendige maar soms ook bizarre wereld. Wie in de wijken van de verschillende groeperingen rondwandelt, waant zich in een negentiende-eeuws getto. Zwarte kleding en hoeden, lange pijpenkrullen, leefstijlen uit ver vervlogen tijden, in alles het tegendeel van het moderne Westen.

Een van de vragen die mij steeds bezighield was deze: hoe ondergaan al die orthodoxe Joden hun dagelijkse plichten zoals het bestuderen van de Talmoed, het opzeggen van gebeden en het voortdurend wassen van hun handen? Beleven zij daarbij een werkelijke band met God of is het niet meer dan het vervullen van rituele plichten? Voor een buitenstaander maken al deze religieuze verrichtingen de indruk van mechanisch ritueel. Steeds dat monotone knikken en vooroverbuigen van het hoofd bij het uitspreken van de gebeden, en dat alles ondersteund door een zangerige en klaaglijke toon.

Wie wel eens in een moskee komt, ziet eigenlijk dezelfde patronen. Bidden en dan knielend op de grond vallen. Ook die klagelijke, zo niet jammerlijke toon. Christenen die in New York onder orthodoxe Joden werken, lieten mij weten dat orthodoxe Joden in hun godsdienstige rituelen niet verder komen dan het voldoen aan formele verplichtingen, althans dat was hun -goed doordachte- inschatting. Er was nauwelijks sprake van een intieme, bewust beleefde relatie met God. Men was altijd druk met het voldoen aan de dagelijkse verplichtingen. Want er is altijd wel iets te vieren of te gedenken. Het dagelijks leven van een Jood bestaat uit een veelheid van tradities en feesten.

Rituelen verheugen zich in een toenemende belangstelling. Mensen willen weer iets beleven van de aanwezigheid van God en beseffen dat er meer is dan een rationele doordenking van dogma’s. Toch is het weer schokkend om te zien hoe orthodoxe Joden soms gedachteloos hun gebeden uitspreken, eindeloos de Talmoed bestuderen (ten koste van de Bijbel!) en de messiaanse profetieën in bijvoorbeeld het boek Jesaja mijden.

Is er reden om ons als protestanten te verheffen boven de orthodoxe Joden? Als we alleen tradities en riten hebben, dan houden we ook niet meer dan een lege huls over. Tradities zonder inhoud zijn levenloze vormen. Maar tradities die gevuld zijn met inhoud -ten diepste de werkelijke omgang met God- zijn in staat om het geloof door te geven naar een volgende generatie. De Joden bestuderen weliswaar vooral de Talmoed en niet de Bijbel, maar leggen wij vaak ook onze tradities niet als een raster over de Schrift? Functioneert bij ons werkelijk het sola Scriptura?

Het bezoek aan New York gaf mij genoeg huiswerk mee. Ik ben overtuigd geraakt van de rijkdom van tradities, maar besef des te meer de noodzaak van de inhoudelijke vulling en verdieping ervan. Want dan komen de tradities werkelijk tot leven en komt het geloof tot bloei. Zowel Joden als christenen hebben het nodig dat het deksel van hun aangezicht weggenomen wordt en zij God persoonlijk ontdekken in hun eigen traditie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen