De „factorij" van weleer ingekrompen tot bescheiden helpende hand

Er zijn vele en uiteenlopende elementen geweest in de betrekkingen tussen Indonesië en Nederland. Met geen land ter wereld heeft Nederland zulke nauwe betrekkingen gehad, maar ook met geen enkel land hebben deze betrekkingen zulke dieptepunten gekend. Overal in de Archipel woei 350 jaar lang de Hollandse vlag. Maar zoals de tweede wereldoorlog grote veranderingen in 't wereldpatroon bracht, zo kwamen deze veranderingen ook tot uitdrukking in de verhouding tot Indonesië. De vele banden, zowel op cultureel, financieel en economisch terrein werden beëindigd of functioneerden niet meer. Het verleden, dat in de ogen van de jonge Republiek Indonesië meer een kapitalistische kleur had dan een christelijke, deed zijn invloed in negatieve zin gelden.