Door verzuiling waren kerk en staat weerbaar tegen fascisme

Ook de kleinere calvinistische kerken hebben, naast de Gereformeerde Kerken, al ruim vóór de oorlog zich gekeerd tegen het lidmaatschap van de NSB. Het is opmerkelijk dat juist in vrijzinnige en randkerkelijke groepen waar calvinistische invloeden ontbraken de NSB nogal wat aanhang kreeg, met name onder vrijzinnig Hervormden en Doopsgezinden, ook — maar in mindere mate — onder Remonstranten. Heel wat predikanten, zoals de bekende Doopsgezinde ds. C. B. Hylkema waren lid of propagandist van de NSB.