Grondlegger van onze burgerluchtvaart

Plesman (1889-1953) is niet de man die de KLM heeft opgericht

Op 7 september was het honderd jaar geleden dat Albert Plesman werdgeboren, een van de bekendste grondleggers van de Nederlandse burgerluchtvaart. In de herinnering van veel menseij is Plesman bekend als de oprichter van de KLM. In werkelijkheid heeft hij bij de oprichting geen rechtstreekse bemoeienis gehad.

Albert Plesman zag als zevende kind van middenstanders in Den Haag het levenslicht. Na de lagere school, de driejarige hbs en de Cadettenschool in Alkmaar te hebben doorlopen, zette hij zijn opleiding in 1909 voort aan de Koninklijke Militaire Academie (KMA) in Breda. Twee jaar later werd hij als tweede luitenant ingedeeld bij de infanterie. Plesman was een ambitieuze officier, die letterlijk hogerop wilde. In zijn KMAtijd had hij op Gilze-Rijen voor het eerst kennis gemaakt met de luchtvaart. In 1915 kreeg hij de kans om op Soesterberg een cursus voor waarnemer te volgen, die hij met beide handen aangreep. Maar hij wilde meer dan alleen maar waarnemen en ging door voor het militaire vliegbrevet, dat hij tegen het einde van 1917 behaalde. Kort daarna trouwde hij met Suzanne van Eijk uit Gouda. Het huwelijk had plaats bij de kantonrechter, omdat de ouders van Su zanne geen toestemming gaven. Zij vonden Albert van te eenvoudige komaf.

Tentoonstelling

In 1918 kwam Plesman met het idee om een luchtvaarttentoonstelling te organiseren. Hij wilde zo veel mogelijk mensen in Nederland voor de luchtvaart interesseren. Met steun van de legerleiding en andere invloedrijke organen werd hij aangesteld als voorzitter voor het uitvoerend comité voor de tentoonstelling. De Eerste Luchtvaart Tentoonstelling Amsterdam (ELTA), die uit zijn initiatief voortkwam, was een groot succes. In de 42 dagen dat de ELTA in 1919 werd gehouden, werden meer • dan 500.000 bezoekers genoteerd. Plesmans stelling „Burgerluchtvaart is slechts een kwestie van organisatie" had zich in de praktijk bewezen.

"Koninklijke"

Het organisatietalent van Plesman kwam de oprichters van de KLM goed van pas. Onder leiding van de secretaris van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart, jhr. Van den Berch van Heemstede, en de bankier A. G. Kroller richtte een groep zakenmensen op 7 oktober 1919 de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij voor Nederland & Koloniën op. Het predikaat "Koninklijke" had koningin Wilhelmina een maand eerder al in het volste vertrouwen toegekend. Plesman kreeg als administrateur de leiding van de KLM. De eerste vlucht van de KLM werd op 17 mei 1920 uitgevoerd van Londen naar Schiphol met een gehuurd vliegtuig.

Voorspoedig

Plesman was een hard werker en hij hield niet van veel plichtplegingen. Zijn zuinigheid bracht hem nogal eens in conflict met zijn personeel en ook met vliegtuigbouwer Anthony Fokker Onder de bezielende leiding van Plesman kreeg de KLM in de jaren twintig en dertig wereldfaam met de historische vluchten naar Indië en met die van de Uiver en de Snip. Na de Tweede Wereldoorlog verbaasde hij iedereen door van president Truman enkele tientallen vliegtuigen los te krijgen. Plesmans levenswerk groeide voorspoedig. Toen hij in 1953 op 64-jarige leeftijd overleed, omvatte het routenet al 95 steden in 58 landen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.