Op weg naar Parijs

Over anderhalve maand vindt in Parijs de 21e VN-klimaatconferentie plaats, kortweg de klimaattop. Het is niet zomaar de zoveelste in een rij. Tijdens deze conferentie moet een nieuw klimaatverdrag worden ondertekend. Dit klimaatverdrag is een vervolg op het zogenaamde Kyotoverdrag, dat in 1997 is gesloten. Dat verdrag bleek onvoldoende om de uitstoot van broeikasgassen en daarmee de reeds waarneembare klimaatverandering een halt toe te roepen.

Het IPCC, het klimaatpanel dat uit duizenden wetenschappers bestaat, toont aan dat de problemen serieuze proporties gaan aannemen. Wil men de gevolgen van klimaatverandering beheersbaar en betaalbaar houden, dan mag de gemiddelde temperatuur niet meer dan 2 graden stijgen ten opzichte van het pre-industriële tijdperk. Dat betekent dat in 2015 de CO2-uitstoot (en die van andere broeikasgassen) ten opzichte van 2010 met 40 procent omlaag moet.

Er ligt dus een forse uitdaging en ook verantwoordelijkheid op de schouders van de politici die 30 november afreizen naar Parijs. Zo’n enorme CO2-reductie kan alleen worden bereikt als iedereen bereid is de schouders eronder te zetten en drastische maatregelen durft te nemen op het gebied van energiebesparing en een overstap naar hernieuwbare energiebronnen. Dat vraagt technische maatregelen, een langetermijnvisie op economisch gebied en uiteraard gedragsverandering van ons allemaal.

Opvallend is dat op weg naar Parijs verschillende kerken en kerkverbanden zich nadrukkelijk uitspreken voor een ”rechtvaardig klimaatbeleid”. Deze zomer deed PKN-synodevoorzitter ds. Van den Broeke een niet mis te verstane oproep richting politiek om flinke stappen te zetten in reductie van broeikasgassen, zodat de dreigende tweegradengrens niet overschreden gaat worden. Als belangrijkste argument noemde ze daarbij het effect van klimaatverandering op de meest kwetsbaren in deze wereld. Dit is precies het punt waar de verschillende kerkverbanden elkaar vinden. Hoe kunnen we als christenen toekijken wanneer we in de media zien hoe extreme droogtes of juist extreme regenbuien de allerarmsten raken, wetend dat dit mede wordt veroorzaakt door ons overmatig gebruik van fossiele brandstoffen?

Dit verband tussen aantasting van het milieu en armoede werd eerder al benadrukt door paus Franciscus in zijn encycliek ”Laudato Si”. Ook hij riep gelovigen op om hun verantwoordelijkheid in dezen te nemen en op te komen voor kwetsbare armen. Deze boodschap is goed aangekomen, ook ver buiten de grenzen van de Rooms-Katholieke Kerk. Niet zozeer rentmeesterschap, maar rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid lijken de nieuwe ‘drivers’ te worden voor de kerk om zich in te zetten voor zorg voor de aarde en de arme medemens.

Opvallend is ook dat veel kerkverbanden hierin samen op weg gaan. Klimaatbeleid gaat blijkbaar over kerkmuren heen. Dat zagen we al eerder op de jaarlijks terugkerende Groene Kerkendag. Inmiddels hebben ruim 75 kerken uit verschillende denominaties (ook enige uit reformatorische kring) zich aangemeld als ”groene kerk”. De kerken zoeken naar manieren om het kerkgebouw energiezuiniger en duurzamer te maken, en ook zorg voor de schepping meer en meer onderdeel te laten zijn van het onderwijs en het vieren in de kerk.

Gaat de kerk niet te ver door vanaf de preekstoel te vertellen op hoeveel graden we door de week onze verwarming moeten zetten? Nee, concluderen steeds meer kerkleiders en -leden. Geloven wordt zichtbaar in onze manier van leven en dat betreft dus ook hoe we omgaan met grondstoffen en energie. Nu meer en meer duidelijk wordt dat juist de meest kwetsbaren op deze aarde daarvan de effecten het hardst voelen, vraagt dat wat we belijden te geloven een vertaling naar zorg in het leven van alledag.

Onder de naam ”Klimaatloop. Kerken op weg naar een rechtvaardig klimaatbeleid” organiseren de kerkverbanden in aanloop naar de klimaattop in Parijs de komende weken vijf wandeletappes door Nederland. Zaterdag vindt de eerste wandeling plaats in Groningen en Drenthe. Daarnaast organiseren zij op 24 oktober in Utrecht een landelijk evenement, waarbij deelnemers een mini-etappe lopen langs het historische ‘kerkenkruis’, bestaande uit vijf kerken in de binnenstad. In deze kerken vinden lezingen plaats. Het thema van de klimaatloop is hoop. Natuurlijk is dat in de eerste plaats hoop op goede afspraken in Parijs. Maar de hoop gaat verder. Naast rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid is het juist de hoop die ons aanspoort om ons in te zetten voor Gods schepping. De klimaatloop is hiermee dus ook spiegel voor onszelf, om te onderzoeken wat die diepe hoop op herstel betekent voor ons dagelijks leven en hoe die zichtbaar wordt in wat we geloven, spreken én handelen.

Dr. Martine Vonk werkt als lector ethiek en technologie bij Saxion.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen