Rechtspositie van werkwilligen tijdens een staking

doorChr. Baggerman

Tot voor kort werd aangenomen dat deze verhindering van de arbeidsprestatie voor rekening van de werknemer kwam, zodat hij krachtens het Burgerlijk Wetboek geen recht had op doorbetaling van zijn loon. In 1972 heeft de Hoge Raad echter aanvaard dat in de aldaar gegeven omstandigheden - het betrof een wilde staking van korte duur- het niet kunnen werken van de werknemer meer in de risicosfeer van de werkgever lag dan in die van de arbeider. Dienovereenkomstig was de werkgever ingevolge het Burgerlijke Wetboek verplicht het loon over de nietgewerkte dagen door te betalen. In een zeer uitvoerig gemotiveerd arrest, heeft de Hoge Raad deze zienswijze later echter aanzienlijk genuanceerd. De Hoge Raad maakt nu onderscheid tussen georganiseerde arbeidsvoorwaardenacties en wilde protest-acties van korte duur, waaraan slechts door een klein aantal arbeiders wordt deelgenomen. De eerste soort ligt in het algemeen meer in de risicosfeer van de arbeiders, zodat werkwilligen die door de actie niet kunnen werken, geen recht hebben op doorbetaling van loon. Bij de tweede soort ligt het juist andersom. In dat geval hebben de werkwilligen in beginsel wel recht op doorbetaling van loon, tenminste voor zover zij kunnen aantonen dat zij niet alleen werkwillig zijn, maar ook dat zij ten aanzien van de groep waarvan de actie uitgaat, als 'buitenstaanders' zijn te beschouwen. Gezien de beperkte omstandigheden waaronder de Hoge Raad thans een doorbetalingsverplichting aanneemt - het moet gaan om een wilde protestactie van korte duur waaraan slechts door een beperkt aantal arbeiders wordt deelgenomen - lijkt deze verschuiving van het risico naar de zijde van de werkgever echter betrekkelijk gering. Wel is het zo dat de uitspraak onzekerheid schept, aangezien het niet altijd even duidelijk is of een staking onder het ene dan wel het andere type valt; allerlei overgangsvormen zijn denkbaar die van geval tot geval moeten worden beoordeeld.

Hoe te handelen

Het uitgangspunt van de RMU is dat op geen enkele manier, dus noch actief noch passief, medewerking wordt verleend aan een bedrijf sstaking. Dit uitgangspunt is een van de principiële pijlers waarop het beleid van de RMU rust. Door te staken kunnen wij niet voldoen aan onze opdracht door onze arbeid God en onze naaste te dienen en lief te hebben. Daarmee is niet gezegd dat niet mag worden onderhandeld over bijvoorbeeld loonsverhoging en arbeidsvoorwaarden. Er moeten wel degelijk (collectieve) afspraken worden gemaakt over bijvoorbeeld de lonen en de werkomstandigheden. Maar een ding moet voor ogen blijven staan: in goede harmonie met elkaar overleggen tot welzijn van zowel werkgever als werknemer. Er moet in de gezagsverhouding sprake zijn van vertrouwen en wederzijds respect. Als werkgever en werknemer vanuit een diepe afhankelijkheid van God en met die instelling mogen samenwerken, kan daar Gods zegen op rusten.

Eerste stap

In geval van een staking moet de werknemer zich zo snel mogelijk vervoegen bij de werkgever of de directie en zich bereid en beschikbaar stellen. Hij moet aldaar bekend maken dat hij om principiële redenen niet aan de staking meedoet en dat hij bereid is om te werken. Hij kan tevens verzoeken om overgeplaatst te worden naar een andere werkplek. Wanneer dat laatste niet mogelijk is, moet de werknemer van de werkgever een schriftelijke verklaring vragen dat deze geen werk voor hem heeft in verband met een staking.

Werkwilligenfonds RMU

Op grond van deze werkgeversverklaring en/of een door de betrokken leden zelf te tekenen verklaring waarin zij meedelen dat zij zich bij de werkgever als werkwillige hebben gemeld, maar geen werk hebben of slechts gedeeltelijke uitkering uit anderen hoofde ontvangen of zullen ontvangen, zodat zij inkomsten derven, kan door het hoofdbestuur van de RMU aan deze gedupeerde werknemersleden een uitkering uit het werkwilligenfonds worden verstrekt. Deze uitkering kan alleen worden verstrekt aan leden die bij het uitbreken van de staking in hun bedrijf tenminste reeds gedurende een half jaar daaraanvooraf gaande als lid van de RMU stonden ingeschreven.

Tweede stap

De werknemer moet aan de werkgeverschriftelijk bevestigen dat hij bereid is te werken; het liefst per aangetekende brief. Er zou eventueel een WW-uitkering kunnen worden aangevraagd als een staking langere tijd gaat duren. Het toekennen van een uitkering hangt in belangrijke mate af van het antwoord op de vraag of de uitkering aan een werkwillige het verloop van de staking beïnvloedt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen