Winstdeling: niet voor iedereen

Uw probleem besproken

door mr. J.W. Ooibekkink

Een paar werknemers die al geruime tijd bij liun vorige werkgever weg waren, bemerkten dat de werkgever de winstdelingsuitkering over het laatste jaar dat ze voor hem hadden gewerkt, niet had uitbetaald. Nietsvermoedend maakten deze mensen aanspraak op dit bedrag. Helaas: uitbetaling bleef achterwege.

Problemen rond winstdeling doen zich vooral voor wanneer er geen duidelijke afspraken zijn gemaakt. Zijn die afspraken er wel dan is winstdeling een bedongen tegenprestatie die valt onder het civielrechtelijke loonbegrip en is de werkgever in principe verplicht het bedrag uitte betalen. In de arbeidsovereenkomst is dan bijvoorbeeld de bepaling opgenomen dat wanneer de bedrijfsresultaten het toelaten de werkgever over zal gaan tot uitkering van een bepaald bedrag.

Winstaandeel

De winstdelingsuitkering is dan net als vakantiebijslag of feestdagentoeslag onderdeel van het loon in de zin van het burgerlijk wetboek. In de praktijk worden tal van benamingen gehanteerd voor wat in alle gevallen neerkomt op een uitkering van de winst die het bedrijf heeft gemaakt. Andere benamingen voor hetzelfde begrip zijn: provisie, gratificatie, bonus, tantième of winstaandeel.

Maar laten we uitgaan van een geval waarin niets geregeld is. Mag een werkgever, in geval er geen afspraken zijn gemaakt over winstdeling, werknemer X een fors bedrag uitbetalen en werknemer Y niets uitkeren, of heeft hij zich te houden aan bepaalde regels? Vanuit de werkgever gezien is er wat te zeggen voor het standpunt dat hij zelf mag bepalen wie er

meedeelt in de winst. Voor hetzelfde geld had hij immers kunnen investeren in zijn bedrijf, op vakantie kunnen gaan of een nieuwe auto kunnen kopen. Hij heeft besloten zijn werknemers een cadeautje te geven.

Verwachting

Wanneer een werkgever te kennen geeft dat er een deel van de winst zal worden uitgekeerd, wekt hij daarmee echter een verwachting bij de werknemers. Indien een werknemer naar tevredenheid heeft gefunctioneerd, is er geen reden aan te nemen dat hij geen deel van de winst zal krijgen. Hoe groot dat deel is, wordt ter beoordeling aan de werkgever overgelaten. Wanneer door middel van func-

tioneringsgesprekken het voor de werknemer duidelijk is hoe de werkgever zijn werk beoordeelt, kan een teleurstelling worden voorkomen.

Aan de ene kant vindt de rechtei dat de werkgever vrij is de winstdeling stopte zetten ook al heeft hij in de afgelopen jaren een deel van de winst aan de werknemers uitgekeerd. Een werknemer kan met andere woorden geen beroep doen op een verworven recht dat een werkgever zou verplichten uitte betalen. Aan de andere kant verbiedt de rechter dat een werkgever op een willekeurige manier omgaat met de winstdeling.

Geen willekeur

Het kan niet zo zijn dat bij verdeling van het gedeelte van de winst de werkgever, zonder duidelijke reden, één persoon uitsluit. Zo handelend komt een werkgever in strijd met de redelijkheid en billijkheid. Een werkgever kan onder deze verplichting uit wanneer duidelijk is dat de werknemer ergerlijk wangedrag heeft vertoond.

De conclusie is dat een werkgever, wanneer er in de arbeidsovereenkomst met zijn personeel niets geregeld is, te allen tijde vrij is om over te gaan tot winstdeling. Maar wanneer hij daadwerkelijk overgaat tot winstdeling, is hij gebonden aan de regels van redelijkheid en billijkheid.

Verder mag de werkgever binnen grenzen bepalen wie hij welk bedrag geeft maar kan niet zomaar mensen uitsluiten. Op die manier behoudt winstdeling zijn stimuleringskarakter zonder dat er naar willekeur wordt gehandeld.

'Uw probleem besproken' is een rubriek waarin actuele, arbeidsrechtelijke zaken betiandeld worden. Problemen waarmee de stafmedewerkers van het RMU-kantoor, direct of indirect aangedragen door een RMU-lid, geconfronteerd werden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen